tag:blogger.com,1999:blog-43791155160479892012024-03-13T11:52:42.377+01:00NOT A SINGLE FOOTNOTE TO PLATOLeonardohttp://www.blogger.com/profile/10159361871475194320noreply@blogger.comBlogger149125tag:blogger.com,1999:blog-4379115516047989201.post-91702510902513558872022-10-16T13:32:00.002+02:002022-10-16T13:38:11.379+02:00wachten op Godot: waar blijft die verschrikkelijke opwarming nou<div class="separator" style="clear: both;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgd_h6_NHIJ2wbs2xBmIiYmCODEgWjgnCpant5u4FxiqhCf6r9gQdRkM_qxVDxGM4AVY7rlFsiSDuf4faq44rUjjOB0vXfQYmACy933LssT_VuJaJBKxcM6h6V9P5EF4FhrG3fves7DdjLqmuEVkrcO07wqPzJ3JiSpeZEWbzkY8YCleJBARK87ZZD0Lg/s763/Cattura.PNG" style="display: block; padding: 1em 0; text-align: center; "><img alt="" border="0" width="320" data-original-height="449" data-original-width="763" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgd_h6_NHIJ2wbs2xBmIiYmCODEgWjgnCpant5u4FxiqhCf6r9gQdRkM_qxVDxGM4AVY7rlFsiSDuf4faq44rUjjOB0vXfQYmACy933LssT_VuJaJBKxcM6h6V9P5EF4FhrG3fves7DdjLqmuEVkrcO07wqPzJ3JiSpeZEWbzkY8YCleJBARK87ZZD0Lg/s320/Cattura.PNG"/></a></div>
<br /><br />
De lijntjes omhoog zullen in enkele huiskamers van de alarmisten weer tot verzuchtingen leiden: zijn die climate deniers nou te stom om te zien dat de trend opwarming is? <br /><br />
Iemand, een klimatoloog in spe, probeerde mij -en meelezers op <b>climategate.nl</b> - te verkopen dat je een model runnen voor een willekeurige periode in het verre verleden een experiment mag noemen - een numeriek experiment. In dezelfde tread riep een andere, would be klimatoloog en modelleur (althans, zo noemt hij zich) de goden TRS en ECS en Uitstoot aan, om een zeer gedecideerde verklaring over de (zich tot nu toe nog niet gemanifesteerde) temperatuurstijging af te leggen. <br />
[<b>btw</b> TRS en ECS zijn belangrijker Goden dan Uitstoot, vandaar dat je hun naam niet mag uitspreken, zoals die van JHWH. In een document van het Max Planck instituut wordt ECS ook wel the Holy Grail genoemd, met als mededeling dat het zeker nog 15 jaar zal duren (vanaf 2016) voordat ze een beetje in de buurt van een redelijke schatting kunnen komen.] <br /><br />
Ik zal het nog eens uitleggen. <br /><br />
Een modelletje draaien is niets meer of minder dan een poging tot verklarende statistiek te komen, op basis van gegevens die verzameld zijn door nijvere geesten toen er nog geen klimatologie bestond, en de boer gewoon de horizon afzocht om te zien hoe het weer van morgen er uit zou zien. <br />
Sommigen zullen het geavanceerde statistiek willen noemen, maar ik denk meer aan het woordje “sophisticated” en dan vooral de diskwalificerende context daarvan: <br />
<i>- mixed with a foreign substance, adulterated, impure<br />
- falsified to a greater or lesser extent; not plain, honest, or straightforward</i><br /><br />
Er is een ontzettende hoeveelheid werkelijke data onbekend, en dat is ingevuld door proxies. Dus de beschrijvende statistiek heeft moeten volstaan met cherry picking. Daarnaast is er sprake van data van een systeem dat zeer complex is, en uitermate chaotisch. Waarin een trend zoeken net zoiets is als het zoeken in de tropen van een route voor de alternatieve Elfstedentocht, gewoon, uit verveling, omdat je eens iets anders wilt. <br />
Hoe betrouwbaar die proxies zijn moet blijken, maar het zegt iets dat klimatologen wel de mond vol hebben over het klimaat over 100 jaar, maar de bekende klimaatverandering(en) van de laatste eeuwen ondanks al die onvolprezen proxies nog steeds niet hebben weten te duiden. <br /><br />
Wel, beschrijvende statistiek is iets dat je uitvoert als je een experiment doet. Ik heb nog nooit gehoord dat een poging tot verklarende statistiek het experiment kon vervangen. Ik begrijp uiteraard het grote leed dat klimatologie heet, waar ze nu eenmaal geen experiment kunnen uitvoeren (want heet het: we hebben maar één aarde). Dat een wetenschapper, in zijn ondraaglijk leed, zoiets experiment noemt, of numeriek experiment, maakt er nog geen experiment van. <br /><br />
Wie Uitstoot is, daarover hoef ik jullie niks te vertellen. Het is de enige waar we een beetje grip op hebben - maar volgens de op <b>climategate.nl</b> optredende modelleur levert dat dan ook de grootste onzekerheid.
TCR en ECS zijn fictieve grootheden - d.w.z. dat je ze wel kunt benoemen, maar er niks mee kunt: een grootheid waarvan je de grootheid niet kunt berekenen. Zoiets als EOTS - wiens naam je eigenlijk ook niet zou mogen noemen, maar voor de lezertjes: Equilibrium Oceanic Tectonic Sensitivity - waar je ook niks mee aankan. ECS is mijn favoriet: die steekt met een specifieke omvang van de verder amorfe Uitstoot uit boven alle andere omvangen van Uitstoot, want het is de verdubbeling van CO2 in de atmosfeer. 100% toename daarvan is oneindig veel belangrijker dan 90% toename, maar ook 125% uitdijing van Uitstoot kan niet aan die 100% tippen. <br />
En je begrijpt dat ze die sensitivity verzonnen hebben: als er in de loop van æonen sprake is geweest van climate change - en dat is onmiskenbaar zo, ik ken ook geen wetenschapper die dat durft te ontkennen - dan moet er wel zoiets zijn als climate sensitivity. <br /><br />
Laat ik, als deus ex machina, Wittgenstein nog maar een keer opvoeren: <i>Das, was man nicht messen kann, darüber muss man schweigen.</i>
<br /><br /><br />
<br /><br /><br />
Leonardohttp://www.blogger.com/profile/10159361871475194320noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-4379115516047989201.post-80918717038396641572022-07-06T08:52:00.000+02:002022-07-06T08:52:21.099+02:00de puinhopen van Fortuyn
<blockquote><i>Het uitstellen van operaties tijdens de eerste twee coronajaren heeft „aanzienlijke effecten” op de gezondheid van patiënten. In 2020 en 2021 zijn meer dan 305.000 operaties uitgesteld of afgezegd. Daardoor zijn naar schatting 320.000 gezonde levensjaren verloren gegaan</i>.</blockquote>
Aldus het RIVM. Het is goed dat het woord schatting er bij staat. Maar niet in alle publicaties. NOS Teletekst noemde het aantal uitgestelde operaties niet, maar ook het woord schatting niet. En er zou wel eens bij mogen staan wat de onzekerheidsmarge is.<br /><br />
Iedereen die een beetje zicht heeft op dataverzamelingen - en dan vooral op de manier waarop data verzameld wordt … of niet - weet dat zekerheid in absolute aantallen niet bestaat. Het CBS meldt zojuist dat in 2021 van iedere Euro winst er 74,9 cent naar het inkomen van werknemers en zelfstandigen is gegaan. Wel, we leven nu 6 maanden in 2022 dus CBS heeft tijd genoeg gehad om die verzamelde data te controleren.<br /> Toch weet ik heel zeker dat die 74,9 cent het niet is. Het zal in de buurt liggen van … dicht in de buurt, heel dicht in de buurt denk ik. Maar het is niet in de roos.<br /><br /> De veronderstelling dat het bijna raak is heeft een goede grond. Het gaat om boekhoudingen, en er is een wettelijke leveringsplicht van die data voor betreffende bedrijven, instellingen en andere economische deelnemers op het speelveld.<br /><br />
Maar hoe tel je nu het verlies aan gezonde levensjaren? Daar is geen boekhouding voor. En ik moet denken aan het feit dat ze de precieze relatie kennen tussen hoog opgeleid en gezond, maar dat aan mij nog nooit, bij geen enkel doktersbezoek of ziekenhuisopname, mijn opleidingsniveau is gevraagd.<br /><br />
Staaroperaties worden genoemd. Nu heb ik recent een staaroperatie ondergaan. En ik ga weer met twee gezonde ogen door het leven, zonder bril.<br /> Ik heb die operatie lang uitgesteld, om goede, maar persoonlijke redenen. Ik kon dat omdat ik geen enkele levensbedreiging voelde, en min of meer mijn normale leven kon leiden, aangepast aan mijn “beperkingen”.<br /> Volgens deze studie had ik echter <i>een QALY (quality-adjusted life year), één QALY staat gelijk aan een levensjaar in perfecte gezondheid. Iemand met staar heeft bijvoorbeeld een kwaliteit van leven van 0,7 QALY.</i><br /><br />
Ik heb die 0,3 QALY nooit gemist (ik wist niet eens dat ik ze had). Ik zou ook niet weten hoe ze aan het getal 0,7 komen.<br /><br />
Hier is bureaucratisch een werkplek georganiseerd voor een afgestudeerde gezondheidswetenschapper.<br /> In die wetenschap kun je gaan <i>in de richting Beleid, Management en Evaluatie van Zorg met de master Healthcare Policy, Innovation and Management, de richting Preventie en Gezondheid met de master Health Education and Promotion, of de richting Geestelijke Gezondheidszorg en de master Mental Health</i>.<br /> En als gezondheidswetenschapper kun je bijvoorbeeld <i>gaan werken als beleidsmedewerker, manager, onderzoeker of onderwijzer</i>.<br /><br />
Dit onderzoek werd geleid door een gezondheidseconoom.<br /><br />
En als onderzoeker ga je zelf proberen die data te verzinnen, met qalies en zo. Daar heb je de tegenwoordig de onder de wetenschappers geliefde term <i>educated guess</i> voor. Ook wel genoemd <i>informed estimate</i>. Je hebt geen data, maar je hebt wel geleerd hoe inconvinient het is als je niet onmiddellijk geopereerd wordt aan een kwaal.<br /><br />
RIVM zegt: <i>Het gaat om een schatting met een ruime bandbreedte: want het effect van een uitgestelde operatie verschilt in werkelijkheid van patiënt tot patiënt</i>.<br /> Maar onze gezondheidseconoom, de projectmanager, zegt: <i>Wij vinden de gevolgen voor de gezondheid toch wel heel groot. We hebben alleen gekeken naar planbare ingrepen, niet naar uitgestelde kritieke operaties, zoals kankerbehandelingen, niet naar gemiste diagnoses. Het gaat om operaties die best even kunnen wachten. Je denkt: dat kan wel even lijden. Maar nu zie je hoe groot het verlies is, en hoeveel mensen dit treft</i>.<br /><br />
Die educated guess, of informed estimate, zouden we dat ook een slag in de lucht mogen noemen. En dat enorme verlies van 320.000 gezonde levensjaren door staar, of andere ongemakken … uh … een enorme slag in de lucht?<br /><br />
Of, ook niet ondenkbaar: eindelijk, twintig jaar na dato, is de eerste puinhoop van Pim Fortuyn boven water gekomen.
<br /><br /><br />
<br /><br /><br />
<br /><br /><br />Leonardohttp://www.blogger.com/profile/10159361871475194320noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4379115516047989201.post-45445301422564268742022-06-21T13:08:00.001+02:002022-06-22T08:26:43.828+02:00de tweede zondeval<i>Humans intervene heavily in the</i> …<br /><br />
’t Is een zinsdeel dat op vele manieren vervolgd kan worden, zonder dat je steeds hetzelfde zegt. Maar, in het hedendaags gebruik is de onderliggende boodschap: de mensheid maakt er een rotzooitje van. Over wat Vaclav Smil in Time Magazine noemt <i>the four pillars of modern civilization: cement, steel, plastics, and ammonia</i> - is nu de banvloek uitgesproken.<br />
Ooit deed David Attenborough de lofzang zingen over onze beschaving, op BBC2, gezongen door Kenneth Clark. Nu is hij een alarmist geworden. Als zodanig zal hij die mooie serie van hem niet verloochenen, denk ik, maar wat de beschaving betreft kan hij geen goed woord meer over zijn lippen krijgen. <br /><br />
Mijn voorbeeld komt uit een recent artikel in Nature <b>The delusive accuracy of global irrigation water withdrawal estimates</b> dat begint met <i>Humans intervene heavily in the global water cycle</i>. En de conclusie is <i>Miscalculating the volumes of water withdrawn for irrigation, the largest consumer of freshwater in the world, jeopardizes sustainable water management</i>. Het is een oordeel over modellen waarvan gezegd moet worden, volgens de auteurs: <i>their estimates are unduly precise</i>. <br /><br />
Nu heeft Frans Timmermans, onderbaas van Europa, gezworen dat hij niet zal rusten voor het laatste stofdeeltje van genoemde pijlers van het kwaad uit onze atmosfeer is verdwenen. Want de productie daarvan is onlosmakelijk verbonden met de toename van CO2 - volgens soortgelijke modellen dan. En van CO2 ga je dood. En AOC, jullie weten wel, die Amerikaanse van the Green New Deal heeft die dure eed ook afgelegd, en ze heeft de Democratische partij achter zich gekregen. <br />
De vraag rijst vervolgens: kun je de beschaving dan nog overeind houden. Smil is daar duidelijk over: <i>they can’t be replaced by other things easily, we need more of them than ever, and they all absolutely have to have fossil fuels</i>. <br /><br />
Die serie van Attenborough en Clark zou ook nooit meer gemaakt kunnen worden. De focus van de serie was gericht op de visuele kunst; de grote schilders uit de diverse kunstperiodes kwamen allemaal langs. Wie iets weet van vervuiling door de verfindustrie kan op z’n klompen aanvoelen dat Timmermans en AOC in koor zouden hebben uitgeroepen: zo’n serie, de verheerlijking van zo’n milieuschadelijke bezigheid, kan echt niet hoor. <br /><br />
Op <b>GroenVandaag.nl</b> staat onder de kop <b>Verlaag de impact van je schilderklus op het milieu</b>:
<blockquote>Verf kan stoffen bevatten die irriterend of zelfs schadelijk kunnen zijn, denk aan terpentine of conserveringsmiddelen. Deze stoffen komen voornamelijk vrij tijdens het verven en drogen en zijn met name schadelijk voor de schilder die er dagelijks mee werkt. Ze kunnen daarnaast ook gevolgen hebben voor plant en dier. Wanneer een verf niet goed aangebracht is of wanneer een niet goed hechtende verf wordt gebruikt, kan dit gevolgen hebben voor de natuur.</blockquote>
En de milieu-encyclopedie van Oosthoek heeft ook het één en ander te melden onder het lemma “verf”. <br /><br />
Verder weten we dat één van de verheerlijkte erflaters van onze cultuur, Caravaggio, is doodgegaan aan loodvergiftiging - althans, dat zijn de laatste wetenschappelijke vermoedens. Het moet een koud kunstje zijn voor onze modellenbouwers om middels een modelletje, al dan niet gevuld met <i>unduly precise estimates</i>, te <b>achter</b>spellen hoeveel dooien er te betreuren zijn geweest, laten we zeggen sinds Giotto, bij de productie of het gebruik van verf. <br /><br />
Eén ding weet ik zeker: humans intervening heavily in het opruimen van CO2 zal wellicht een positieve klank hebben in de natte dromen van manneke Timmerfrans, maar zal door ons nageslacht niet minder negatief beoordeeld worden dan dat alarmisten het gebruik van staal of cement verafschuwen. <br />
En dat zinnetje in Nature geeft al aan dat ook alarmisten mogen weten dat Roomser willen zijn dan de Paus wel eens grote nadelen met zich mee kan brengen. <br /><br />
Nu geloof ik dat we niet zo bezorgd hoeven te zijn over die Green New Deal. Biden, en de Democraten proberen in de Verenigde Staten de Green New Deal op de rails te krijgen. Maar die vermaledijde Republikeinen zijn al lang bezig om die activiteit te laten ontsporen … en met meer succes. <a href="https://www.nytimes.com/2022/06/19/climate/supreme-court-climate-epa.html"><b>Zie dit artikel in de New York Times</b></a><br />
Het zou mij niets verbazen als het succes van die machinerie van het kwaad zichtbaar gaat worden in de handelingen van de Europeaan, die toch ook bovenal homo economicus is. <br /><br />
Ondenkbaar zegt U? Meneer Jetten zal met zijn vuist op tafel slaan? Meneer Timmermans gaat daar dwars voor liggen? Zie wat er gebeurt met de kolencentrales en de opdracht van mevrouw Minnesma en de Hoge Raad. <br /><br /><br />
Desalniettemin … er komen twee grote projecten aan … het hangt nog in de lucht, maar voor wie de mens kent is het bijna onvoorstelbaar dat het niet gerealiseerd gaat worden … projecten waarvan de geschiedschrijving zal beginnen met: humans intervened heavily, to heavily, in the …<br /><br />
<b>geo-engineering</b><br />
Paul Cruzen was een nobel mens - God hebbe zijn ziel. Hij had het beste met de wereld voor, en hij heeft dan ook een Nobelprijs gehad. En Cruzen heeft de naam dat hij, als een soort Hans Brinker, in z’n eentje het gat in ozonlaag heeft gedicht, een idee dat vele gelovigen kent, en waarvoor ook wel een theoretische basis wordt gegeven die, geloof ik, steviger is dan de basis voor CO2 als het begin van alle ellende. <br /><br />
Maar Cruzen is ook de man die vriend en vijand verbaasd heeft met de idee om de aardse atmosfeer kunstmatig flink te vervuilen door er een hoop rotzooi in te spuiten die daar niet thuishoort - sulphurizing - teneinde de zonne-instraling te doen verminderen waardoor we de GMT omlaag kunnen brengen, of op z’n minst laten stoppen met stijgen. Hij toonde zich daarmee een aanhanger van, maar ook driver achter geo-engineering. <br /><br />
Dat is een idee dat serieus wordt genomen in het wereldje van alarmisten. <br />
Dat is een idee dat serieus wordt genomen in het wereldje van hen die een nieuw geologische tijdperk zien - dat begonnen kan worden met de jaren waarin Cruzen is opgegroeid (het is ook zijn voorstel) - en dat het Antropoceen moet gaan heten. En dat is niet positief bedoeld.<br /><br />
<b>Northern European Enclosure Dam (NEED)</b> <br />
Wel eens van deze dam gehoord? Dat is een dam die, lopend van Noordwest Bretagne naar Zuid Engeland én van Schotland via de Shetland eilanden naar Noorwegen, West Europa gaat beschermen tegen de zeespiegelstijging. Het plan heeft de tekentafel al gepasseerd. <br />
Nog afgezien van de megalomanie van dit plan: wie denkt dat de inzet van de daarvoor benodigde machinerie met renewables kan worden opgelost, die heeft echt een gaatje in zijn hoofd. Daar gaan zon en wind heus geen 25% (de huidige stand) van leveren, hoor. Dat gaat me een boel CO2 de atmosfeer in blazen ... poeh.<br /><br />
Wie denkt dat dit plan geen vrienden kent ... nog een keer denken. <br />
<div class="separator" style="clear: both;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi9kNhhGw7emlQMiA5rqMHRVaSkBHFjlSyP5TA7y60fj3umkJDC6zhWfNKvNzfiQ2S6h6UKa3vsqjQdtjNtoyYDAb_yCShqR1R9WveUfzNwuibj1nnkarrnofetVn6FmNHWtOPIK9A0EVevB1lLiNQBCgIVlnhGMSeR44KO2okJ_ZNvxVPql72OwtRHmg/s502/zondeval.PNG" style="display: block; padding: 1em 0; text-align: center; "><img alt="" border="0" width="320" data-original-height="498" data-original-width="502" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi9kNhhGw7emlQMiA5rqMHRVaSkBHFjlSyP5TA7y60fj3umkJDC6zhWfNKvNzfiQ2S6h6UKa3vsqjQdtjNtoyYDAb_yCShqR1R9WveUfzNwuibj1nnkarrnofetVn6FmNHWtOPIK9A0EVevB1lLiNQBCgIVlnhGMSeR44KO2okJ_ZNvxVPql72OwtRHmg/s320/zondeval.PNG"/></a></div>
<br />
Ze zeggen wel eens: hoogmoed komt voor de val. Ik hou het niet voor onmogelijk dat de aanpak van wat als CO2-probleem wordt gezien - de opruiming van het teveel, en voor zover dat niet mogelijk is, de bescherming tegen het teveel - later, heel veel later … aeonen later, als de evolutie opnieuw intelligent leven heeft voortgebracht, als een tweede zondeval zal worden gezien, waarvan de gevolgen vele malen erger waren dan van zomaar een fout appeltje eten: de mens die zichzelf verstoten heeft uit het Paradijs.
<br /><br /><br />
<br /><br /><br />
<br /><br /><br />
Leonardohttp://www.blogger.com/profile/10159361871475194320noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4379115516047989201.post-89314871185741199842022-06-14T18:12:00.002+02:002022-06-14T18:22:06.870+02:00exegese ... maar geen exegetisch apparaatOp internet dwalen nogal wat dienaren des woords rond. Sommigen laten zich via Youtube horen, anderen zetten de tekst van hun preken op het net. Ik kijk er wel eens naar, om te zien hoe dat tegenwoordig gaat, om te zien hoe de liturgische praktijk is veranderd van heilige priesterlijke rituelen naar iedereen mag meedoen; zoals in het gedicht Eben Haëzer van Achterberg: ... <i>Mijn vader celebreerde er de mis</i> ... en ... <i>Godsdienst hing zwaar tegen de hanebalken</i>. Wat er teloor is gegaan in de moderniseringsdrang en wat er is opgestaan.<br /><br />
En zo kwam ik, per ongeluk ... ik zocht een tekst die door mijn hoofd spookte: <i>getrouwe God, de heidenen zijn gekomen</i> ... zo kwam ik dus bij dominee C.G. Vreugdenhil terecht, telg uit een vermaard predikantengeslacht. Het betreft hier Gerrit Cornelis.<br />
Hij heeft een preek op internet gezet over psalm 2. Mendelssohn heeft die psalm op muziek gezet: <i>Warum toben die Heiden</i> - en daar luister ik graag naar, doet me aanzienlijk meer deugd.<br /><br />
Maar goed, Vreugdenhil houdt daar een preek over en deelt de kudde aan het begin mee dat <i>[H]oewel boven deze tweede psalm geen opschrift staat en de naam van de dichter hier niet wordt genoemd, behoeven wij toch niet in het onzekere te zijn wie de dichter van deze psalm is. Want uit Handelingen 4 vers 25 weten wij dat David deze psalm heeft gemaakt</i>.<br /><br />
Nee, dominee, dat is bezijden de waarheid. De exegeten vallen er niet over als je deze psalm (en de eerste psalm) meetelt als psalm van David, maar hun onderzoekingen geven anders te denken. Dus het had op z’n minst in de conditionalis moeten staan.<br />
Zou onze predikant graag willen dat alle psalmen van David zijn, zoals ze vroeger, lang geleden dachten?<br />
Zou hij een beetje hebben zitten slapen tijden één van de colleges ... zoals ook de gemeente wel eens in wil dutten als dominee Gods woord niet zo enthousiast brengt als de Heere van hem zou mogen verwachten?<br />
Naar Handelingen verwijzen helpt natuurlijk niet veel. Dat is geschreven in de tijd dat er nog geen exegetisch apparaat was. Dat stamt uit de tijd dat ze allemaal nog dachten dat David alle psalmen had gedicht en op muziek had gezet.<br />
En, hoeveel moeite de bijbelschrijvers zich ook getroost hebben om hun David te verbeelden - een prachtige David, ik geef het grif toe - archeologisch gesproken is er geen spoor van hem in het tijdens de <i>secoli et secoli</i> neergedaalde stof terug te vinden.<br /><br />
Niet dat ik er iets mee te maken heb hoor, ik heb die club allang vaarwel gezegd. Maar, het bloed kruipt waar het niet gaan kan, hé.<br />
Om maar eens een bekend gezegde te parafraseren: je kunt Leonardino wel uit de kerk halen, maar daarmee heb je de kerk nog niet uit Leonardo.<br /><br />
Trouwens, wellicht is het wel een psalm van David. Misschien hadden ze rondom het begin van onze jaartelling nog wel alle oorspronkelijke teksten in hun handen, en kwam het handschrift van het origineel wel degelijk overeen met dat van de psalmen die wel beginnen met <i>een Psalm van David</i>. En dat zijn we door de barbaren van het <i>Imperium Rõmãnum</i> allemaal kwijt geraakt.<br /><br />
Mwah ... buiten is het 39 graden en ik zit me druk te maken over een dominee die wellicht een psalm verkeerd adresseert.
<br /><br /><br />
<br /><br /><br />
<br /><br /><br />
Leonardohttp://www.blogger.com/profile/10159361871475194320noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4379115516047989201.post-38158128745177219322022-06-11T08:49:00.001+02:002022-06-11T08:51:22.090+02:00PvGA: de Partij vande Groene ArbeiderVandaag de nieuwe column van Frits Abrahams gelezen. Een beetje naïef. Maar dat mag ik wel in onze Frits: hoe naïever, hoe positiever je kunt schrijven over allerlei. Hij probeert de nieuwe partij die uit PvdA en GroenLinks (of moet ik zeggen GroenLinks en PvdA) moet opstaan smoel te geven: nieuwe naam, nieuwe leider.<br /><br />
Die nieuwe naam, daar komt ie niet uit. <br />
Dat ik in de kop van deze post een suggestie doe, is niet omdat ik het beter meen te weten dan Abrahams, dat ik wel kan wat hij niet kan. Gewoon, een suggestie. <br />
Groen van GroenLinks zit er in. Arbeid zit er in - arbeider uiteraard, want als Rutte geld naar Klimaat schuift - jaja, hoofdletter - of Jetten geld naar Klimaat haalt - dan is dat in zekere zin wel groene arbeid, maar het zijn geen arbeiders waarmee een fatsoenlijke sociaaldemocraat zich zou willen vereenzelvigen. <br />
En het ritme van PvdA, dan dus PvGA, heeft toch altijd nog voor stemmen gezorgd, of de PvdA nou wel of niet aan het neoliberaliseren was. <br /><br />
Ik bedoel maar, ’t is een acceptabele naam. Een boeket madeliefjes in de vuist, en je kan er zo het campagnepad mee op. <br /><br />
Uit de leider kwam ie wel: Frans Timmermans. <br />
Dat kan natuurlijk niet. Da’s geen arbeider. Wel een klimaatuitslover, maar dat doet ie zeer bureaucratisch - met een stapel rapporten op beide handen tot aan het plafond. Handen waarop geen kloofje te bekennen valt, en ook geen rouwrandje onder de nagel. <br />
Laat ik duidelijk zijn: ik heb zelden of nooit op een sociaaldemocraat gestemd en ik zal zeker nooit op Frans Timmermans stemmen ... van z’n levensdagen niet. <br /><br />
Hoe komt Abrahams aan die naam? <br />
Wel, <b>EenVandaag</b> heeft een enquête doen houden onder duizenden kiezers van beide partijen - ik wist niet dat de PvdA nog steeds duizenden kiezers heeft - en daar kwamen enkele namen uit tevoorschijn. <br />
1. Ahmed Aboutaleb<br />
2. Frans Timmermans<br />
3. Jesse Klaver<br />
4. Attje Kuiken<br />
5. Femke Halsema - jullie weten wel: die van die klok op het Leidseplein die aangeeft hoeveel tijd ons nog rest voordat het klimaat definitief instort. <br /><br />
Abrahams is het dus niet eens met nummer 1. <br />
Wel, ik vind het hele rijtje nogal ... uh ... ruiken. Ik zal in ieder geval nooit op Frans, en ook nooit op Jesse én ook nooit op Femke stemmen. (Trouwens, als ik Femke was zou ik wel drie keer nadenken voordat ik die prachtbaan van Burgemeester van Amsterdam op zou geven - er zijn haar een paar voorgegaan: Van der Louw, Peper, Cohen. Is slecht afgelopen met die jongens.) <br />
Beter is het om met iets heel nieuws te komen. Met deze mensen wordt het de bureaucratisch-democratische verbeelding aan de macht om het klimaat te verheffen. Dat is ze met de arbeider niet gelukt, dus ik zou niet weten waarom dat ineens wel gaat lukken met Het Klimaat. <br /><br />
Abrahams heeft wel één goed argument voor Timmermans. Onze Frans zou gezegd hebben: <i>Literatuur, kunst, cultuur zijn in dit verband geen luxe, maar essentieel bij het doorgronden van de mensensoort en waartoe zij collectief en individueel in staat is</i>. Frits Abrahams is helemaal vertederd. Timmermans doet hem dan zelfs, heel nostalgisch, aan Joop den Uyl denken. Nou, dat is een beetje veel van het goeie, vind ik. <br />
En dan die volzin: literatuur is in zekere zin kunst, en literatuur en kunst zijn in ieder geval onderdeel van (de) cultuur. Maar, bovenal, als Timmermans daadwerkelijk de mensensoort had doorgrond, zoals God dat doet volgens de psalmdichter ... <br /><br />
<i>Gij kent mij, Gij doorgrondt mijn daân<br />
Gij weet mijn zitten en mijn staan</i><br /><br />
... als dat dus werkelijk zo was, dan zou ons Fransje begrepen hebben dat ie beter nooit de sociaaldemocratie in had kunnen gaan, en dat ie subiet op zou moeten houden met de klimaatdemocratie. Ons Franske is nou toch al langer dan Jezus bezig met zijn klimaatevangelie ... en wat kan ie met eigen ogen zien? In Ukraine maken we er met zijn allen - ja, met zijn allen! - weer een grote rotzooi van. <br /><br />
Maar, Frits Abrahams heeft hoop. Hij schrijft: <i>Met zo’n partijleider gaan we in Nederland hopelijk weer wat meer lezen</i>. <br />
Die hoop deel ik niet, maar ik wil hem wel graag delen. En als het waar is dat Frans veel blijft lezen, en Jesse veel gaat lezen, en Femke ... en dat iedereen veel gaat lezen ... als het waar is dat we zoveel gaan lezen, en kunst gaan kijken dat we geen tijd meer hebben voor dat klagelijke geouwehoer over klimaat ... wie weet, misschien dat ik dan wel op ons Franske ga stemmen.
<br /><br /><br />
<br /><br /><br />
<br /><br /><br />
Leonardohttp://www.blogger.com/profile/10159361871475194320noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4379115516047989201.post-67561014694089955682022-06-06T08:49:00.010+02:002022-06-06T14:23:55.147+02:00leonardo's katErwin Schrödinger had zijn kat.<br />
Die had ie in een doos gestopt met een gevaarlijk goedje, en met een radium atoom die ja dan nee kon vervallen. Als die zou vervallen zou er een mechanisme in werking treden waarbij de capsule waarin het goedje zat open zou barsten ... en het gif zou de kat doden. Zijn bedoeling: zolang een onderzoeker de doos zou laten voor wat ie was, kon de kat levend of dood zijn. Maar, zodra die onderzoeker heel nieuwsgierig de doos zou openen, zou hij beslissen over leven en dood van de kat.<br /><br />
<div class="separator" style="clear: both;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhru6cT3SNeKqjAtT2CMUahqDeu2YMviZg2gdC9XfX4SODiO_3lkAiE5kgiXdJuShcCxl2O85-RtAWgU-mTQTYOroULM1atKErzCv6k4yeOt9sDEL2FSGC44jutTzCE2TIUPrnv8RMDYAVMNeFUDXRzZQYs0tWtGfgTBjyhyVww8xeCV_e7vHgsUKeKMg/s668/cat_Leo.jpg" style="display: block; padding: 1em 0; text-align: center; "><img alt="" border="0" width="320" data-original-height="324" data-original-width="668" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhru6cT3SNeKqjAtT2CMUahqDeu2YMviZg2gdC9XfX4SODiO_3lkAiE5kgiXdJuShcCxl2O85-RtAWgU-mTQTYOroULM1atKErzCv6k4yeOt9sDEL2FSGC44jutTzCE2TIUPrnv8RMDYAVMNeFUDXRzZQYs0tWtGfgTBjyhyVww8xeCV_e7vHgsUKeKMg/s320/cat_Leo.jpg"/></a></div>
<span style="font-family:verdana;font-size:85%;color:#000099"><p align="center">
Stefan Forstner, University of Queensland<br />
(in <b>THE CONVERSATION</b> Rigor académico, oficio periodístico)</p></span>
<br />
[<b>NB 1</b> Persoonlijk denk ik dat die onderzoeker niet te lang moet wachten met het openen van die doos, wil hij degene zijn die over leven en dood van de kat beschikt. Een kat in het nauw maakt rare sprongen, dus die kat gaat op een allesverwoestende manier tekeer, opgesloten in die doos, en die capsule is binnen een mum van tijd opengebarsten.<br /><br />
<b>NB 2</b> De onderzoeker kan natuurlijk een Verlosser worden. Als hij de doos opent en de kat is dood, wel, dat is sneu voor de kat maar het is all in the game. Maar als de kat nog leeft beslist de onderzoeker inderdaad over het leven van de kat. Die kan uit de doos springen en zich daarmee in veiligheid brengen.]<br /><br /><br />
In de sitcom Seinfeld - jullie weten wel: <i>nothing about nothing</i> - doet zich ook zo’n situatie voor. Jerry komt laat thuis, en heeft een wedstrijd van de Mets getaped. Daar gaat ie eens lekker voor zitten, en wil uiteraard niet dat iemand hem de uitslag vertelt. Zo kan er voor hem nog van alles gebeuren in die reeds gelopen wedstrijd.<br />
Dan komt Kramer de kamer binnen, zoals alleen Kramer een kamer binnen kan lopen. Hij ziet Jerry naar die wedstrijd kijken en, voordat Jerry iets kan zeggen, haalt Kramer het deksel van de doos en roept: the Mets blew it tonight, uh.<br />
Zie het begin van deze clip: <a href="https://www.youtube.com/watch?app=desktop&v=G4BxeSOem_0"><b>Kramer ruining Jerry's Mets game</b></a><br />
<div class="separator" style="clear: both;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgnv-gYSihw9_VtpwSrTH-7wjabrDVjyR9gfmpJrjCU453t3MoA8wI0mX_7ocYZNV8AHr5HhKawjyPsGXffJLoXPsoPeKV0RftmXWjM2RbIIWIBFdmFFaTVsRqa5B-e_25YxolBCnNkPBOxsb77rcyiVVwmg2ZUweb8ugc1Bbe7AmvuBlQI_K5DDdxetA/s557/cat_Leo_2.PNG" style="display: block; padding: 1em 0; text-align: center; "><img alt="" border="0" width="320" data-original-height="339" data-original-width="557" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgnv-gYSihw9_VtpwSrTH-7wjabrDVjyR9gfmpJrjCU453t3MoA8wI0mX_7ocYZNV8AHr5HhKawjyPsGXffJLoXPsoPeKV0RftmXWjM2RbIIWIBFdmFFaTVsRqa5B-e_25YxolBCnNkPBOxsb77rcyiVVwmg2ZUweb8ugc1Bbe7AmvuBlQI_K5DDdxetA/s320/cat_Leo_2.PNG"/></a></div>
<br /><br />
Ik heb ook zo’n kat: hij heet Rafael Nadal.<br />
Op het moment dat ik dit schrijf is de stand op Roland Garros, in zijn finale tegen Ruud - de laatste keer dat ik gekeken heb - 6-3 6-3 2-0 ... in het voordeel van Rafa. (Aldus Google. Ik kan die wedstrijd hier, op mijn heuvel, niet zien met mijn bescheiden middelen.) Dat kan veel betekenen voor Nadal, maar je weet maar nooit. Ik durf nog niet te kijken naar de laatste stand. Ik zou kunnen beslissen over disaster voor Nadal of niet: wel of niet 14x Roland Garros, wel of niet 22 grand slams. Als ik kijk kan het zomaar 2-6 voor Ruud zijn in de derde set. Of Nadal heeft plotseling zijn enkel verzwikt - zoals Alexander Zverev in de halve finale.<br /><br /><br />
- + - + - + - + - + - + - + - + - + - + - + - + - + - +<br /><br /><br />
Lang nadat ik dit opgeschreven heb, heb ik op internet gekeken naar de definitieve uitslag, op Teletekst, pag. 650, de blik gericht op de in het eerste lijntje genoemde naam - alsof, als Nadal niet als eerste genoemd zou zijn, ik van de uitslag niet zou willen weten.<br />
Waarna ik dit soort clips heb opgezocht op youtube: <a href="https://www.youtube.com/watch?v=Z_ukX398_5s"><b>Nadal wins Roland Garros 2022</b></a><br />
<div class="separator" style="clear: both;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjusdSd0cTA17Gv7BFIgLLySyLAjVWvm7DRKDn6HhDyKdn0T88DKaCaeZ9Gi3-PUGatocRiqDWgtxGsv4okv2BKhtgQRJ15u0qwmi2AYCrFsdANb3OEIPxmIaifpg1bv6Z8cw1e2-ZbUYafx5I2BFR-TmY3mAccYT-3QHz7m4mHODR7ttwO9GKQO-DLaA/s630/cat_Leo_3.PNG" style="display: block; padding: 1em 0; text-align: center; "><img alt="" border="0" width="320" data-original-height="370" data-original-width="630" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjusdSd0cTA17Gv7BFIgLLySyLAjVWvm7DRKDn6HhDyKdn0T88DKaCaeZ9Gi3-PUGatocRiqDWgtxGsv4okv2BKhtgQRJ15u0qwmi2AYCrFsdANb3OEIPxmIaifpg1bv6Z8cw1e2-ZbUYafx5I2BFR-TmY3mAccYT-3QHz7m4mHODR7ttwO9GKQO-DLaA/s320/cat_Leo_3.PNG"/></a></div>
'k Heb ze allemaal bekeken.<br />
Nadal is verre van dood.<br />
Nadal is alive ... and kicking!
<br /><br /><br />
<br /><br /><br />
Leonardohttp://www.blogger.com/profile/10159361871475194320noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4379115516047989201.post-76500532060648023322022-05-29T06:55:00.001+02:002022-05-29T06:55:58.346+02:00universums en ikkenEr zijn gisteren weer minstens zes universums bijgekomen. Eentje waarin Real Madrid de Champions League heeft gewonnen, direct. Eentje waarin dat na verlenging gebeurde. En eén met strafschoppen.<br /><br />
Daarnaast nog minstens drie universums - minstens, want met allerlei denkbare uitslagen - waarin Liverpool dat kunstje heeft geflikt.<br />Wat zeg ik, Liverpool?<br />Jürgen Klopp bedoel ik natuurlijk.<br /><br />
<div class="separator" style="clear: both;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgmkhiPBqts629IDVR0V8Zba9fKJHKoFd7bi6D2scgRNxzOlCtRsUdraTKOoaHt-PNU5SVjYo0NKAExcG1tSn1ObOXBak10cDR3mNOx1i5Pm9hjLgpWVrT4D1ayQyz-FYtYZgQISkbKD2oyOaVmjPXl0CYvaue7OtwBb3wBuy3NRVU5k7uhzlLIJHyZOg/s1720/doelp_real.jpeg" style="display: block; padding: 1em 0; text-align: center; "><img alt="" border="0" width="320" data-original-height="1032" data-original-width="1720" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgmkhiPBqts629IDVR0V8Zba9fKJHKoFd7bi6D2scgRNxzOlCtRsUdraTKOoaHt-PNU5SVjYo0NKAExcG1tSn1ObOXBak10cDR3mNOx1i5Pm9hjLgpWVrT4D1ayQyz-FYtYZgQISkbKD2oyOaVmjPXl0CYvaue7OtwBb3wBuy3NRVU5k7uhzlLIJHyZOg/s320/doelp_real.jpeg"/></a></div>
Deze kennen we allemaal. De keeper van Klopp wordt gepasseerd … oh, altijd weer die keeper hé, met of zonder hersenschudding.<br /><br />
Ik zou zo graag even met mijn andere ik praten, dat ik dat die andere uitkomst gezien heeft. Daar waar Klopp in de eerste helft de leiding neemt, dan in de tweede helft die weer af moet staan. Dan, in de eerste helft van de verlenging scoort Benzema … en, pas in de allerlaatste minuut maakt Klopp toch gelijk.<br /><br />
Klopp. Die zijn elftal doet spelen, én winnen, zoals Von Karajan de muzikanten van de Berliner Philharmoniker tot haar grootste prestaties <i>bewoog</i>: ogen dicht en in hun hersenpan wroeten. De strafschoppenserie wint ie met gemak.<br /><br />
Helaas, ik kan dat ik niet bereiken. Bevindt zich in een ander universum.
<br /><br /><br />
<br /><br /><br />Leonardohttp://www.blogger.com/profile/10159361871475194320noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4379115516047989201.post-49863078082312007492022-05-27T10:13:00.001+02:002022-05-27T10:16:30.098+02:00blauwe jurkenDie samenwerking tussen GroenLinks en PvdA ... dat gaat niks worden.<br /><br />
Tweeëndertig prominente PvdA’ers en Groenlinksen pleiten er voor, in de Volkskrant. Want, zo heet het, <i>... de ‘rode’ strijd voor een rechtvaardige samenleving en de ‘groene’ strijd voor een duurzame samenleving zijn één en dezelfde.</i><br /><br />
Haha, laat me niet lachen. <br />
Ook, omdat ze die rode strijd nog nooit hebben weten te verkopen - ooit mocht Den Uyl, die ik mijn vriend noem, een kabinet hebben ... en dat krijgt nog dagelijks de schuld van alles wat er daarna fout is gegaan in de samenleving NL (en als ik er wat relativerends over te berde breng krijg ik ook nog de schuld) - terwijl de Groenlinkse ellende - de ondergang van onze planeet - er in gaat, bij iedereen!, als Gods woord in een ouderling. <br /><br />
Maar laat me bovenal niet lachen hierom. <br />
Die ellende van onze planeet gaat dik geld kosten. En dat gaan vooral de minder bedeelden voelen: de aanpassing van het eigen huis, of de aanpassing van het huurhuis. Daar worden mooie plannetjes bij bedacht. Zoals, als iedereen nou meedoet - en niet zeurt over het geluid van een rijtje warmtepompen in te kleine achtertuintjes - dan kan het goedkoop en efficiënt. En ook wel onnozele plannetjes waarvan het onnozele minder doorzichtig is: je stopt de kosten in een hypotheek, en die hypotheek mag je dan mee verkopen. <br /><br />
Wel, da’s natuurlijk geen punt voor GroenLinks - het redden van de planeet mag wat kosten - terwijl het eerlijke delen voor de PvdA eerste prioriteit moet blijven. <br /><br />
Ik ben niet de enige die met “enige” scepsis het redden van de planeet aanschouwt - volgens mij zijn ze behoorlijk bezig om de samenlevingen op die planeet kapot te maken met angstverhalen en onbetaalbare plannen om de reden van die angst weg te nemen - en ik ben ook niet de enige die die “links-rode” samenwerking niet zo ziet zitten. Er is ook een foto - die ik hier niet kan plaatsen - waarop Jesse Klaver de leider van de Rooien met een ironisch lachje aanhoort. <br /><br />
En toch ... je weet maar nooit ... er zijn ook twee foto’s die boekdelen spreken. <br /><br />
<div class="separator" style="clear: both;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiKopsEX9L8Y-VI1-LsQo46pA9CLl4XgMCYHcJF5d9_XpTqBzuTyukzX3t2bZb_FFUjZAUgnskS0XKMj_4L1ID2kyTz2B3DGzIQBBr3Bh2ZWL_ygv7nAI04eoLOoXeo0wsLeR4lF1AXFH5iMA0XRDmJBKHghwkNZ6-m14y_r97nzuJzhAuKkyZ-sTNWpA/s1267/groen_Links_blauweJurk.LP.jpg" style="display: block; padding: 1em 0; text-align: center; "><img alt="" border="0" width="320" data-original-height="713" data-original-width="1267" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiKopsEX9L8Y-VI1-LsQo46pA9CLl4XgMCYHcJF5d9_XpTqBzuTyukzX3t2bZb_FFUjZAUgnskS0XKMj_4L1ID2kyTz2B3DGzIQBBr3Bh2ZWL_ygv7nAI04eoLOoXeo0wsLeR4lF1AXFH5iMA0XRDmJBKHghwkNZ6-m14y_r97nzuJzhAuKkyZ-sTNWpA/s320/groen_Links_blauweJurk.LP.jpg"/></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjFg9tAULaCOe3sIK2LxREP5-BCWWxLSGF3oeBwzCFo0CgNqNJpYNJEJX9NUkBkT1cqQswXRjY06Y7CY5s7jSBqk1YO11ZDKTRp7M0l9s8vKnKOjF1NVZ1JvEsq45dRtBSyPxa1i8q2r_BmXxtcrS2hPlAf6vTVOGpFJ4e-6NVb-430C9FsYXXk3hyZnA/s1025/groen_Links_blauweJurk.AK.jpg" style="display: block; padding: 1em 0; text-align: center; "><img alt="" border="0" width="320" data-original-height="576" data-original-width="1025" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjFg9tAULaCOe3sIK2LxREP5-BCWWxLSGF3oeBwzCFo0CgNqNJpYNJEJX9NUkBkT1cqQswXRjY06Y7CY5s7jSBqk1YO11ZDKTRp7M0l9s8vKnKOjF1NVZ1JvEsq45dRtBSyPxa1i8q2r_BmXxtcrS2hPlAf6vTVOGpFJ4e-6NVb-430C9FsYXXk3hyZnA/s320/groen_Links_blauweJurk.AK.jpg"/></a></div>
Ten eerste: de beginnende dame heeft er al snel de brui aan gegeven. Nou ja, moet kunnen, die tweeëndertig prominenten schrijven ook alleen nog maar stukjes in kranten, maar gaan niet met hun poten in de modder staan.<br /><br />
Maar, zou je kunnen inbrengen: de dames hadden toch minstens een rode jurk aan kunnen trekken, bij zulke symbolische gelegenheden. Waarom ze dat niet gedaan hebben? Hm ... volgens mij hebben ze bij de PvdA het geloof in de maakbaarheid van de samenleving verloren.<br />
Terwijl het lachende gezicht van Klaver ons duidelijk maakt dat ze daar nog even moeten gaan ontdekken dat de maakbaarheid van het klimaat een oneindig grotere inspanning vergt dan die andere maakbaarheid - of je nou Timmerfrans wel of niet op je hand hebt.
<br /><br /><br />
<br /><br /><br />
Leonardohttp://www.blogger.com/profile/10159361871475194320noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4379115516047989201.post-3473171735135987912022-05-17T12:38:00.003+02:002022-05-17T16:50:37.984+02:00dat heeft even geduurd
Vandaag, 17 mei, op Teletekst:<br /><br />
<div class="separator" style="clear: both;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhNQcRKhbcAE6ERYPQASQtBwrUdjUOArejzWFjqmu9lavFfcsjhJjWwVNAE6WhUgtKp9DFR2rDDOZ8tTFC4N-Ogw_sL8pmTbXB6vM8pU7nbXUOXqqpAXp2WFPN4jAx3zdB4kmbZBllhyU_5CIN2xthI9Tzh4PdrrQwSinuK166t23JGcw5mrzYdOhvcHw/s576/ukr_vl_220517.PNG" style="display: block; padding: 1em 0; text-align: center; "><img alt="" border="0" height="320" data-original-height="576" data-original-width="470" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhNQcRKhbcAE6ERYPQASQtBwrUdjUOArejzWFjqmu9lavFfcsjhJjWwVNAE6WhUgtKp9DFR2rDDOZ8tTFC4N-Ogw_sL8pmTbXB6vM8pU7nbXUOXqqpAXp2WFPN4jAx3zdB4kmbZBllhyU_5CIN2xthI9Tzh4PdrrQwSinuK166t23JGcw5mrzYdOhvcHw/s320/ukr_vl_220517.PNG"/></a></div>
Dat riep ik eigenlijk al de eerste dag, maar officiële instanties hebben nu eenmaal wat meer tijd nodig om de echte werkelijkheid te doorgronden - een tweede afweging en zo.<br /><br />
Dit berichtje is uit het Parool, voorpagina op 1 maart jl. Of Amsterdam de eerste vluchteling welkom heeft mogen heten weet ik niet, maar ’t was binnen een week nadat de Russen begonnen te rotzooien.<br /><br />
<div class="separator" style="clear: both;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiSCtWigZdDicfz4XYQwoeFojs65zXoS5sUR8C_fSW721xoleI1tVNJpnmyH3r4otYY592zhAPIEIKKJZPdRFT-HPBH2Rosn6m1lzz39sXhXVIKsnb4SdMyN5dogPgXVExWygGRTd65XiH4U1ATH96BTddUwAX8VUTeZ_itl7XyuXFWgJTlF0roDZapIA/s639/ukr_vl_220517_vv.PNG" style="display: block; padding: 1em 0; text-align: center; "><img alt="" border="0" width="320" data-original-height="457" data-original-width="639" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiSCtWigZdDicfz4XYQwoeFojs65zXoS5sUR8C_fSW721xoleI1tVNJpnmyH3r4otYY592zhAPIEIKKJZPdRFT-HPBH2Rosn6m1lzz39sXhXVIKsnb4SdMyN5dogPgXVExWygGRTd65XiH4U1ATH96BTddUwAX8VUTeZ_itl7XyuXFWgJTlF0roDZapIA/s320/ukr_vl_220517_vv.PNG"/></a></div>
Teletekst zegt: Hij [<i>de voorzitter van de hulporganisatie</i>] ziet geen enkel verschil tussen een Oekraïner die het geweld in zijn land ontvlucht en een Nigeriaan die vlucht voor het extremisme van Boko Haram. Nou, een gezonde Hollandse kerel of tante wel hoor: een Nigeriaan is zwart, en dat scheelt een slok op een borrel.<br /><br />
Nu denk ik dat dat enthousiasme van Nederland - de regering, de opvangers, de autochtone bewoners - nog wel zal teruglopen: als ze eenmaal ontdekken dat die Oekraïners weliswaar wit zijn, en zich ook nog Christen noemen, maar toch verdacht veel lijken op andere Oost Europeanen, zoals Albaniërs of Roemenen ... of Joegoslaven. En ze lijken toch ook wel verdomd veel op die Russen. En met al dat volk hebben we niet van die Christelijke ervaringen ... nou ja, ze nemen niet alle tien geboden even serieus.<br /><br />
Ik ben benieuwd hoe lang het duurt voordat daarover andere, minder positieve verhalen, de ronde gaan doen.
<br /><br /><br /><br />
<br /><br /><br /><br />
Leonardohttp://www.blogger.com/profile/10159361871475194320noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4379115516047989201.post-11785140182293741522022-02-24T10:52:00.002+01:002022-02-24T11:02:11.486+01:00machtsspelletjes én ... een beetje klimaat
The Guardian had een aantal jaren geleden een leerzaam artikel:<br /><br />
<a href="https://www.theguardian.com/commentisfree/2014/mar/05/clash-crimea-western-expansion-ukraine-fascists?fbclid=IwAR1prr7I03FFDLnJweNCsTKCK4k523_qVO3K-JIF9HaV22v8dqtae-Nbplg"><b>The clash in Crimea is the fruit of western expansion</b></a><br /><br />
Daarbij zet de krant vandaag een alert: <i>This article is more than 7 years old.</i> Dat zou ze niet moeten doen. Dat artikel is vandaag hoogst actueel. Ik begrijp dat de westerse MSM graag vergeet wat daar rondom de Krim gebeurt, en wat daaraan voorafgaand gebeurd is.<br />
Nou is de schrijver van dit artikel een linkse rakker, ooit woordvoerder van Jeremy Corbyn - dus wie zou hem serieus nemen.<br /><br />
Maar Thomas Friedman van de New York Times ... rechtsere en imperialistischer bal bestaat er niet, ik zou me eigenlijk ongemakkelijk moeten voelen dat ik hem voor het voetlicht haal ... Thomas Friedman dus weet het nog, en wil het niet vergeten.<br />
En zegt het ook.<br />
Vandaag!<br />
Okay, ietsje relativerender dan Milne.<br /><br />
<a href="https://www.nytimes.com/2022/02/21/opinion/putin-ukraine-nato.html"><b>This Is Putin’s War. But America and NATO Aren’t Innocent Bystanders.</b></a><br /><br />
Dus wie er vandaag de dag raar opkijkt dat dit speelt, die heeft in het verleden niet goed opgelet.<br /><br />
Is het <i>Putin’s war</i>?<br />
Dit vroeg Putin zich af.<br />
<i>De Verenigde Staten staan met raketten voor onze deur. Is het een buitensporige eis om dat niet bij ons thuis te doen? Hoe zouden de Amerikanen reageren als er raketten zouden worden geplaatst aan de grens met Canada of Mexico?</i><br />
Leuk dat hij er een retorische vraag van maakte. Hij had het antwoord er bij kunnen geven.<br /><br />
Op veel plekken in deze wereld hebben Amerika en Rusland - en China proxy warfare gespeeld - of warmongering zo je wilt. Maar zonder één van die conflicten tekort te doen kan volstaan worden met de Cuba crisis. De Sovjet Unie dreigde raketten op Cuba te plaatsen. Kennedy wist maar één ding te doen, en de USA waren politiek eensgezind in deze positie: hij dreigde het conflict zodanig op te blazen dat een wereldoorlog de onvermijdelijke uitkomst zou worden.<br /><br />
Nou, genoeg daarover. De hypocrisie kent geen grenzen.<br /><br /><br />
- + - + - + - + - + - + - + - + - + - + - + - + - + - + - + - + - + - + - + <br /><br /><br />
Uh ... nee, echt geen grenzen.<br />
Als gevolg van deze crisis heeft Duitsland het akkoord over de Russische gaspijplijn opgeschort - de ingebruikname is in de ijskast gezet. En daar is Biden heel blij mee - dit wordt door de Amerikanen als een assist voor “hun” president beschouwd - want zo blijven wij in Europa afhankelijk van Amerikaanse pellets, en mag Amerika iedere dag een aantal dieselkastelen over de oceaan sturen, gevuld met schaliegas - dat we zelf niet uit onze grond willen halen vanwege milieuproblemen.<br /><br />
Waarmee de Democraten in Amerika maar weer eens demonstreren wat het klimaat werkelijk waard is en wat er allemaal aan modi operandi in de Green New Deal verscholen zitten: de schoorsteen moet voor de Amerikanen letterlijk blijven roken.<br /><br />
Om over de klimaat- en milieufanaten EU en NL maar te zwijgen.
Leonardohttp://www.blogger.com/profile/10159361871475194320noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-4379115516047989201.post-11002161023069503182022-01-07T07:58:00.011+01:002022-01-08T07:50:00.494+01:00schaakverhalen (1)Er was eens een heerser, over een groot land, dat hij goed bestuurde en daarom redelijk welvarend was, zeker in vergelijking met omliggende landen. Van geruchten leerde hij dat er een vrije geest in zijn land zwierf, die zich ook zo noemde, Vrije Geest, en die zijn onderdanen tegen hem opzette. Niet dat de man lelijk over hem sprak, meer nog, hij vond het goed dat er koningen en onderdanen waren, en hij zag en vertelde in het rond dat de koning het land goed bestuurde, maar hij zei er bij dat sommige dingen voor de onderdanen beter konden. De koning leefde natuurlijk in luxe, maar zijn knechten ook, terwijl het gewone volk het met een goed belegde, maar wel eenvoudig belegde boterham moest doen.<br />
Hij vond dat de koning ook beter kon zorgen voor oude mensen die hun leven lang hard gewerkt hadden, en ’s avonds steeds vermoeider, en ook pijnlijker het moede hoofd ter ruste legden. <br /><br />
De koning had met al die dingen niet zoveel te maken - nog nooit had een arme oude man hem om een luxe bed gevraagd voor de laatste jaren van zijn leven - en hij vond het knap vervelend. Toen Vrije Geest dan ook de streken betrad waar de paleizen van de koning stonden en de kastelen van zijn knechten, de adel, gaf de koning opdracht om de man op te pakken. Niet lang daarna stond Vrije Geest tegenover de koning. <br /><br />
Eerst moest de lucht geklaard worden van allerlei onzin, er werden rare dingen over hem verteld door jaloerse geesten - dat hij de dochters van de boeren waar hij sliep lastig viel, ook wel dat hij de knapenliefde bedreef, en zo - maar ook nadat alle flauwe kul was weggewerkt bleef overeind dat de man geen vaste woon- of verblijfplaats had en dat hij, al zwervend, at van de tafel van arme boeren, en dat die hem dat graag gunden, omdat hij opruiende taal over de koning sprak.<br />
Dat bleef vooral overeind omdat hij het niet ontkende.<br /><br />
Ik zou het woord opruiend niet gebruiken, sprak Vrije Geest, maar ik houd de mensen wel een spiegel voor. Over je regering vertel ik voornamelijk positieve dingen, maar ik laat ze zien hoe zij moeten pezen, dat jij daarvan de vruchten plukt, beste kerel, en dat dat anders kan. De koning wist eigenlijk niet wat ie het ergste vond, dat de man het volk, in zijn ogen, een verkeerde spiegel voorhield - toch niet meer dan zijn eigen spiegel - of dat ie zo hondsbrutaal was en helemaal geen eerbied toonde. En hij besloot, en vroeg zijn heraut dat bekend te maken, om te beginnen in de paleiszaal: Vrije Geest zal, wegens een gebrek aan eerbied voor de koning, en wegens het oproepen tot opstand, ter dood gebracht worden, door het zwaard.<br /><br />
Vrije Geest mocht zich niet meer verdedigen, maar kreeg wel een andere kans.<br /><br />
Kun je schaken Vrije Geest, vroeg de vorst? <br />
Een beetje, was het antwoord. <br />
Da’s voldoende voor je laatste kans, sprak de vorst. Wij gaan samen een partij spelen. Als je die wint, ben je een vrij man. Bij verlies, ook bij remise, zal het vonnis worden voltrokken. Jij krijgt wit. Er is echter één voorwaarde: bij promotie van een pion mag je alleen een loper inzetten. <br />
Wat een rare voorwaarde, dacht Vrije Geest, ik kom vermoedelijk niet eens toe aan promotie van een pion - en hij knikte instemmend. <br /><br />
Ze begonnen te spelen, Spaans. Maar onmiddellijk zette de koning de jacht op de witte loper in, en na enkele zetten had zijn zwarte paard de witte loper van Vrije Geest op b3 opgepeuzeld.<br />
<div class="separator" style="clear: both;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEhwIVQ5oqXV7JpoalpkuJJIiBfSx73c933W5aUDIYx_sFQq-j2zcTQY4Oan_GdOonrqzb9NHd261rjqxTPSsiDa-Q7OOtjU1DbVaYJ1fEDwJMTlljsl4kz6yDmllq2lyAT_LC2yhgYxfwjdGiUWX80yCOEWivuX6n-EkZFyY2bNDz30w4Lrbgw6LOS0jw=s577" style="display: block; padding: 1em 0; text-align: center; "><img alt="" border="0" width="320" data-original-height="577" data-original-width="577" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEhwIVQ5oqXV7JpoalpkuJJIiBfSx73c933W5aUDIYx_sFQq-j2zcTQY4Oan_GdOonrqzb9NHd261rjqxTPSsiDa-Q7OOtjU1DbVaYJ1fEDwJMTlljsl4kz6yDmllq2lyAT_LC2yhgYxfwjdGiUWX80yCOEWivuX6n-EkZFyY2bNDz30w4Lrbgw6LOS0jw=s320"/></a></div>
De koning stond bekend als sterke schaker, dit was een beetje raar begin. Maar het werd erger. Achter elkaar deed de koning domme tot hele domme zetten, liet een stuk instaan, of gaf ronduit pionnen weg, steeds maar zuchtend: ooohhh, wat ben ik dom bezig.<br /> Maar de koning was niet zo dom bezig, ’t was allemaal aanstellerij, hij had er zelfs groot plezier in, en na een half uurtje spelen was duidelijk waarom: dit was de stelling nadat de koning zijn laatste stuk had weggegeven. Met veel listigheid had de koning naar deze stellig toegewerkt. <br />
<div class="separator" style="clear: both;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEjB84o5M8Y3nyVkYwnbPBcv-ESW5jiRBJPN_znBEFSbrW1-YOvQh0UgFNtn59Kct_4o_7KqBgEmMbLBg8Rom-oSG5OTDTnYOXSOe_1fU6f6x6tkxqbr6c-0rxSqbNU7Y6YnBOoVJwHVIC55QsQ0j29FTdJr4fRCa3OrqzdV3xb0xqHNPh4u0vNud_4zsA=s579" style="display: block; padding: 1em 0; text-align: center; "><img alt="" border="0" width="320" data-original-height="579" data-original-width="579" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEjB84o5M8Y3nyVkYwnbPBcv-ESW5jiRBJPN_znBEFSbrW1-YOvQh0UgFNtn59Kct_4o_7KqBgEmMbLBg8Rom-oSG5OTDTnYOXSOe_1fU6f6x6tkxqbr6c-0rxSqbNU7Y6YnBOoVJwHVIC55QsQ0j29FTdJr4fRCa3OrqzdV3xb0xqHNPh4u0vNud_4zsA=s320"/></a></div>
Vrije Geest verzilverde gulzig, te gulzig, zijn pionnen en al snel stond deze stelling op het bord. <br />
<div class="separator" style="clear: both;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEiKN8Zr9Tl-WbrVEGt4HEIqCFvnJuemXoI1oM56br4sW6UpAOSP36lRZQGIC0dmF-b8axGPm_fm-MpY-fi8Qhrc1aliWvUR9S-ce3SgphjaOKc3Z1YDz1EQC17Um5BtUDWleIyhSHRvHB6ju3uvlyq9iNyeS-Sf_1eyePftz7b7_0nj7lHxDQivsm03ZA=s579" style="display: block; padding: 1em 0; text-align: center; "><img alt="" border="0" width="320" data-original-height="579" data-original-width="579" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEiKN8Zr9Tl-WbrVEGt4HEIqCFvnJuemXoI1oM56br4sW6UpAOSP36lRZQGIC0dmF-b8axGPm_fm-MpY-fi8Qhrc1aliWvUR9S-ce3SgphjaOKc3Z1YDz1EQC17Um5BtUDWleIyhSHRvHB6ju3uvlyq9iNyeS-Sf_1eyePftz7b7_0nj7lHxDQivsm03ZA=s320"/></a></div>
De koning wreef zich in zijn handen, fluisterde iets in het oor van zijn majordomus, en zei tegen Vrije Geest: zullen we tot remise besluiten? <br />
Vrije Geest zag nu pas wat er werkelijk gebeurde: er werd kat en muis met hem gespeeld. <br /><br />
Even wachten, zei deze, en bleef naar het bord turen. <br />
Ik kan niet eens een fout maken waardoor je kunt winnen, sprak de koning na een tijdje. <br />
Rustig ... rustig, zei Vrije Geest. Vanuit zijn ooghoeken zag hij de beul binnen komen, de koning had zijn majordomus kennelijk ingefluisterd om de beul te halen. <br />
Rustig, rustig, herhaalde Vrije Geest, je weet maar nooit. Je kent toch wel dat verhaal van de graankorrels, en de creator van dit schone spel die niet kon overzien welk een schat hem aangeboden werd. Je weet toch wel dat nog geen geleerde, zelfs de Arabische wijzen niet, heeft kunnen berekenen hoeveel mogelijke stellingen er zijn. We weten nog niet eens of wie begint nou moet winnen of nadelen heeft en daardoor moet verliezen. Het schaakspel zit vol met ongekende dieptes, je weet maar nooit wat er kan gebeuren. <br /><br />
Hou eens op met je geouwehoer, man, zo lust ik er nog wel een paar. Accepteer die remise nu maar en berust in je lot. <br />
Precies, wat je zegt kerel, een remiseaanbod moet ge-ac-cep-teerd worden. En dat kan ik nog even niet. Maar voor jou geen nood, er is toch de regel van drie maal dezelfde stelling. <br />
Ja, zei de vorst. <br />
En er is toch de vijftigzettenregel? <br />
Hmmm ... okay. <br />
Nou, zei Vrije Geest, da’s een kwestie van eventjes geduld. <br />
Mij best, zei de Koning die altijd nog wel een beetje gevoel voor redelijkheid in z’n donder had. <br />
Hij gaf zijn majordomus opdracht voor hem te zetten, en ging zelf op zijn chaise longue een dutje doen. <br /><br />
De partij ging door, Vrije Geest, speelde traag, zorgde er wel voor niet in herhaling van zetten te vallen en niet dezelfde stelling op het bord te brengen, en schoof een enkele keer met de laatste pion. De bedienden brachten Vrije Geest, naar wens van de koning, af en toe wat te drinken. Eén keer veroorloofde Vrije Geest zich een grapje: hij keek om zich heen, zag de vermoeide en soms reeds gesloten ogen, en zei tegen de majordomus: mat in een half uurtje. Ook de majordomus dutte uiteindelijk in, de beul dacht ik kom nog wel eens terug, de wachters bij de ophaalbrug - die, als onderdeel van het onthalzingsprotocol, open moest blijven bij een onthoofding om zo snel mogelijk het vorstelijk verblijf te kunnen ontdoen van de resten van wat de vorst noemde dat soort ongedierte - lagen daar, als het ware in elkaar gezakt. En nadat hij de bedienden verlof had gegeven om naar bed te gaan, was hij nog de enige wakkere in het paleis. <br /><br />
Hij haalde zijn paard uit de stal ... oh, wacht, zei hij bij zich zelf, liep nog één keer naar binnen en zette met een gemene grijns des konings koning op het rustende hoofd van zijn vorst ... ontvluchtte het paleis, en zorgde dat hij verder uit de buurt van de koning bleef. <br /><br /><br />
Leonardohttp://www.blogger.com/profile/10159361871475194320noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-4379115516047989201.post-57969473761052419102022-01-04T16:58:00.032+01:002022-01-08T09:57:23.130+01:00chaos en het zo edele schaakspelKun je chaos en schaken in één adem noemen? Het riekt naar heiligschennis.<br />
Wel, sinds de wetenschap de pretentie heeft grip te hebben of grip te krijgen op chaos, heb ik de neiging om chaos op te zoeken waar die niet is. Indachtig aan een verandering van een mening van mij. Vroeger zei ik: chaos is orde die wij nog niet begrijpen. Tegenwoordig denk ik: orde is chaos waarvan we denken dat we het door hebben.<br />
Dat is vooral sinds een Italiaan de Nobelprijs heeft gekregen voor het ontwarren van chaos. Okay, een Italiaan. Als iemand die Nobelprijs moest krijgen, dan in ieder geval een Italiaan. Die weten van chaos in hun leven. Hun samenleving is één en al chaos. Ze hebben er ook een uitdrukking voor: <i>è un casino</i>.<br /><br />
Maar het schaakspel zelf. Goed afgeronde spelregels, hoe ingewikkeld ook, geen loose ends. Ingewikkeld, zeg ik? Wonderschoon. De rokade. En passant slaan. Een paard dat kan springen. Een koning die zijn tegenstander niet op hoeft te zoeken, en dan toch niet voor lafaard wordt aangezien. Het is wonderbaarlijk knap in elkaar gezet.<br />
Wel, volgens wetenschappers, die dat moeten kunnen weten natuurlijk, kun je de speltheoretische complexiteit van schaken bepalen op 10^123. Nogal complex zou ik zeggen. Overzicht is onmogelijk, doorzicht ook. Dus, als iemand een band ziet tussen orde en schaken, een warm gevoel, dan is het toch onbegrepen orde, orde waar niemand iets mee kan.<br /><br /><br />
In mijn boekenkast bevindt zich ook een “schaakplankje”: boeken en boekjes over schaken waaronder openingstheorie, de leerboeken van de KNSB van Berry Withuis, voor mijn kinderen aangeschaft maar die ik nog immer koester; verslagboeken van WK-matches, probleemstellingen et cetera et cetera. Er staan twee boeken bij, die ik vaker inkijk dan de andere.<br /><br />
Het eerste is van Jan Hein Donner, <b>De Koning</b>. Een boek waarin zijn columns verzameld zijn door Tim Krabbé en Max Pam, ook bezorgd door deze twee mannen. En het boek <b>THE COMPLETE CHESS ADDICT</b> van Mike Fox en Richard James.<br /><br />
<b>De Koning</b> is een prachtig boek. Stukken over schaken, geschreven door een insider met een goede pen - een scherpe pen, dat wel - en iemand die het betrekkelijke van het spelletje zo niet inzag, dan toch wel kon verbeelden dat hij het inzag. Zijn mooiste vind ik: <i>Het winnen van een partij door stom geluk geeft een veel diepere vreugde en bevrediging dan het winnen door correct spel.</i> Mag je daaruit afleiden dat Donner het diepere inzicht had dat chaos bij het schaken een diepere oorzaak vindt in de chaos in je hersenpan?<br />
Zodat hij kan schrijven, over een boek van Max Pam, waarin elf interviews met sterke Nederlandse schakers: <i>Op zijn speurtocht naar de mens achter de schaker haalt Max Pam meedogenloos de façade neer die de schaker moeizaam heeft opgebouwd, en hij vindt daar wat velen reeds hadden vermoed: niets.</i> Niets, waar geen begin en geen eind te ontdekken valt - dat is pas chaos.<br /><br />
Bij één van zijn eigen partijen die hij de revue laat passeren, levert hij het bewijs van die diepe vreugde over stom geluk. In een reeds verloren stand speelt Donner nog even een paar zetten om de tegenstander aan de tand te voelen. En verdomd, de tegenstander maakt een fout. Maar daarin schuilt dan ook die “veel diepere vreugde”. Het is geen stom geluk, Donner heeft zijn tegenstander tot die fout <i>verleid</i>: de ultieme bevrediging. Dat <i>verschafte hem een werkelijk gevoel van diepe tevredenheid.</i><br /><br />
Jan Timman heeft een mooie herinnering na zijn dood opgeschreven: <a href="https://www.dbnl.org/tekst/_gid001198901_01/_gid001198901_01_0049.php"><b>Necrologie Donner</b></a> Mooi, in de zin van boeiend. Mooi in de zin van warm? Nee, dat vind ik niet.<br />
Timman beschrijft in deze necrologie een moment dat Donner in vertwijfeling uitroept: maar Jan, ik dacht dat ik je beste vriend was - nadat Jan een binnenkomende gast had voorgesteld als zijn beste vriend. Als ik Timman's beste vriend zou zijn, en ik zou in de hel - Donner zit in de hel, zeker weten - zo’n necrologie van mezelf lezen, zou ik nog een keer, met donderende stem, in de hemelen, op de aarde en in de wateren onder de aarde hoorbaar, uitroepen: hee Jan, ik dacht dat ik je beste vriend was.<br /><br />
<b>THE COMPLETE CHESS ADDICT</b> is vooral anekdotisch, met kleine verhaaltjes over groot falen en opzienbarende feiten, met allerlei records over lang nadenken of laat rokeren. Het leert ons dat schakers chaoten van de eerste orde kunnen zijn. Daaruit mag je afleiden dat het beoefenen van het schaken tot een groot gevoel van chaos, machteloosheid om een situatie aan te kunnen, kan leiden. Of de schrijvers Fox en James zelf schaken weet ik niet - een suggestieve mededeling doet vermoeden dat James een geregistreerde schaker is.<br /><br />
En het schaakplankje gaat één dezer dagen aangevuld worden met nog een mooi boek: <b>TIMMAN’s TITANS</b>. Herinneringen van Timman aan zijn ontmoetingen met wereldkampioenen, en analyses van partijen tegen hen gespeeld. Gaat het onvolprezen Amazon mij bezorgen.<br /><br /><br />
Mooie verhalen zijn er genoeg in de schaakwereld.<br /><br />
Het volgende verhaal geloof ik niet, maar het is wel zo leuk - het maakte mij aan het lachen - dat ik het doorgeef. De schaker die dit meegemaakt zou hebben - en overgeleverd heeft - dacht een serieuze partij te spelen, tegen een Italiaanse opponent. Hij was behoorlijk geshockt toen, na enkele openingszetten, de Italiaan vroeg: <i>excuse me sir, which is the queen</i>.<br /><br />
Karpov Miles 1980, Karpov regerend wereldkampioen, is een mooi verhaal van groot falen. Miles had geen idee hoe deze partij aan te pakken, en besloot tot een wanhoopsdaad. Nadat Karpov met e2-e4 geopend had speelde Miles het volkomen ongebruikelijke a6-a7 ... en won. Karpov moet gedacht hebben dat Miles een masterplan had gevonden en moet zenuwachtig geworden zijn.<br /><br />
Panno deed het met meer regards tegenover Fischer, die op dat moment nog geen wereldkampioen was. Fischer opende met 1. c2-c4 waarna Panno zijn koning omlegde.<br /><br /><br />
Mijn eigen schaakhistorie heeft ook hilarische kanten.<br />
Als klein jongetje heb ik het schaakspel geleerd. Thuis hadden wij <b>Op den Uitkijk</b>, <i>tijdschrift voor het Christelijk gezin</i>, dat ook een schaakrubriek had, verzorgd door W.J. Mühring. Maar ik kon het spelletje niet spelen, want er waren geen tegenstanders in de buurt die het leuk vonden om steeds te verliezen.<br /><br />
Toen vond ik in Den Haag een baan, bij de Post Cheque en Giro Dienst, waardoor ik Henk Smout leerde kennen. Wij schaakten heel veel, tot diep in de nacht. Meestal verloor ik, Henk schaakte stukken beter dan ik, maar ik vond verliezen niet erg. Ik heb er veel van geleerd. Een aantal malen heb ik remise weten te maken, heel af en toe mocht ik het zoet van de overwinning smaken. Dat ik nu, via chessgames.com mag leren dat Henk Smout ooit van Jan Timman heeft gewonnen, geeft die paar puntjes die ik gescoord heb extra cachet.<br /><br />
En ik heb mijn “leermeester” niet teleurgesteld. In die zomer werd er een groot toernooi georganiseerd in Den Haag: ik werd gedeeld eerste in de B-groep.<br />
Zo heb ik ook nog een magnetisch zakschaakspel gewonnen bij Elsevier, voor het oplossen van een schaakprobleem.<br /><br />
En dan is daar Berry Withuis, de schaakleraar voor de KNSB-jeugd. In Den Haag werd een simultaan seance gehouden. Spassky was de grote man, Withuis de man voor het tweede garnituur. Ik had mij ingeschreven voor Spassky, maar moest genoegen nemen met Withuis - iets dat ik zeer beledigend vond. Op enig moment, de opening net voorbij, zag ik een prachtige kans voor materiaalwinst. Ik kon bijna niet wachten tot Withuis weer aan mijn bord zou verschijnen. Daar kwam ie. Ik moet mijn zet met veel aplomb gedaan hebben, zo van: hier heb jij niet van terug! Zelden heb ik zo’n meewarige grijns van iemand gekregen. Withuis schoof een stuk ... en ik zag dat ik reddeloos verloren was.<br /><br />
Naar Zaandam verhuisd, wilde ik wel lid worden van een schaakclub aldaar, en ik ging er op een avond heen om kennis te maken. Ze lieten me tegen een jongetje van 12 spelen: ik werd ingemaakt. Neefje leert zijn oom Jan schaken!<br />
Ik moest terugdenken aan de Spassky seance: een kleine jongen, ik denk een jaar of veertien, hield de toekomstige wereldkampioen het langst bezig, en sleepte een remise uit het vuur.<br /><br />
De meest hilarische was wel een weddenschap met mijn zoon: zo gauw hij van me kon winnen zou ik een flink bedrag in zijn spaarpot stoppen. Geheel eigenbelang: op die manier, wist ik, was ik verzekerd van een tegenstander.<br />
Nu speelde ik ’s zondags veteranenhockey - een speciaal soort hockey waarbij de after match, het stapelen van kratten, belangrijker is dan het hockeyen zelf. Mijn zoon had al snel in de gaten dat dat een goed moment was om onze weddenschap inhoud te geven. Op enig moment voelde ik mij genoodzaakt om af te spreken dat er zondagsmiddags, na de fysieke sport, geen ruimte meer was om voor geld te schaken.<br />
Het mocht niet baten: daar kwam het moment dat ik, statistisch gesproken, een fout moest maken, en mijn zoon sloeg toe. Ik stortte het “prijzengeld” in zijn spaarpot, en ik was gelukkig.<br />
<div class="separator" style="clear: both;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEgwB511D1cqqM4Ku_7dHmQUoE6r53sVjd2UsnB31FnQxOUYWdFoQQCttNkkaV5jKfo8G_o-wb57fg3FdDcbYCwRAPVrPfz32vuzZxpo5sjCOMAI7GtbTre5Ya4hVE0EvhyyACLKg5YT52QS4UVUDOA_i7Suakp-SCiLWO_OrEpHAguN3EwBokhpTSR6UA=s1109" style="display: block; padding: 1em 0; text-align: center; "><img alt="" border="0" width="320" data-original-height="528" data-original-width="1109" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEgwB511D1cqqM4Ku_7dHmQUoE6r53sVjd2UsnB31FnQxOUYWdFoQQCttNkkaV5jKfo8G_o-wb57fg3FdDcbYCwRAPVrPfz32vuzZxpo5sjCOMAI7GtbTre5Ya4hVE0EvhyyACLKg5YT52QS4UVUDOA_i7Suakp-SCiLWO_OrEpHAguN3EwBokhpTSR6UA=s320"/></a></div>
<center>Kijk hem eens denken.<br />En, wat ligt daar, op de rand van de tafel? Asjemenou!<br />Luděk Pachman’s <b>OFFENE SPIELE</b><br /><i>EIN ERÖFFNUNGSTHEORETISCHES WERK</i>.</center><br />
Helaas, daarna heb ik hem nooit meer aan het schaakbord gezien, haha!<br />
Nu doe ik het maar met de probleemstellingen in de NRC, de rubriek van Hans Ree.<br /><br /><br />
De hamvraag dan: kun je chaos en schaken met elkaar verbinden?<br /><br />
Benjamin Franklin zei: <i>life is a kind of chess</i>. Wel, het aantal hits op “life is chaos” bij Google, was, op het moment dat ik de vraag uitzette, ruim 1 miljoen.<br /><br />
Twee schakers durfden het schaken te vergelijken met een vrouw: Bent Larsen - <i>chess is a beautiful mistress</i> - en Cecil Purdey - <i>chess is as much a mystery as women</i>. Dat was in de tijd dat mannen nog dachten dat vrouwen chaos betekende, waar dan ook.<br /><br />
De psycholoog A.D. de Groot is bekend van zijn onderzoek naar de denkwijze van schakers. En die ontdekte dat, wanneer je grote schakers stellingen voorlegt die niet zo gewoon zijn, deze jongens net zoveel moeite hebben met de sterkste zet als een goeie amateur.<br />
Ik heb zelf een paar random stellingen gecreëerd. Het is eigenlijk niet om aan te zien, je gaat er van duizelen, vooral als er veel stukken zijn. Geen verband, allerlei stukken die instaan. <i>Where’s my King</i> zou die Italiaan met recht uit mogen roepen.<br />
<div class="separator" style="clear: both;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEgWLJArA9xqIpZM_eob8xeexKs1mwAxVWhjZZtuy7Fj0qZPCMllodWcWEc0pDpPRiQVayb1y_sPZePpDV2sMh_buXts2ntjqqeCM07QvqgeOXsPj0XrG_C3znzNjDe0x5CROt0tAGLGnI8o1p3gRCHMzyJVfa3LymKeX5XdBBgYCuyr3dmdYGT5fzjvQw=s1472" style="display: block; padding: 1em 0; text-align: center; "><img alt="" border="0" width="400" data-original-height="463" data-original-width="1472" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEgWLJArA9xqIpZM_eob8xeexKs1mwAxVWhjZZtuy7Fj0qZPCMllodWcWEc0pDpPRiQVayb1y_sPZePpDV2sMh_buXts2ntjqqeCM07QvqgeOXsPj0XrG_C3znzNjDe0x5CROt0tAGLGnI8o1p3gRCHMzyJVfa3LymKeX5XdBBgYCuyr3dmdYGT5fzjvQw=s400"/></a></div>
Je zou zeggen: schakers houden niet van chaos. Maar chaotische stellingen zijn bij schaken een benoemd fenomeen. En er zijn spelers waarvan gezegd wordt: hij prefereert een chaotische stelling. Ik denk dat door het institutionaliseren van het vluggeren, en vooral van de blitzpartij, het aantal chaotische stellingen is toegenomen.<br /><br />
Misschien een idee voor een nieuwe manier van schaken. De computer zet random een stelling op, met een minimum aan stukken, en die moet je uitspelen, tegen een eveneens menselijke tegenstander - zoals bij een bridgetoernooi de kaarten klaar liggen voor de spelers. En je krijgt als speler dan punten voor de wijze waarop je de stelling hebt weten aan te pakken: de winnaar voor hoe vlug hij zijn tegenstander op de knieën heeft, de verliezer voor hoe lang hij dat heeft weten uit te stellen.<br /><br />
Daar zit een probleem. Het is moeilijk om te beoordelen of een random stelling tot stand kon komen gegeven de spelregels. Als ik de volgende stelling aan mijn schaakprogramma voorleg, Fritz - dat soms goed kan beoordelen of een stelling reglementair bereikbaar kan zijn - ziet het programma niet dat dit een reglementair onbereikbare stelling is.<br />
<div class="separator" style="clear: both;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEhasX236eeWmf4NGRab-qesZgIIwmrTYQUwE4dIRPTWM0Q9OJhTO1REOKBv5Nx_N2WycFd5V7cdZ7qdrx2SIEt49KdN_K9nHnkIhTIfr4jdFjw20tq_cfouIU03-4e6M5hM0v70Xf3fRJo2NbCRSf7qrnhfZXsET4sMYlVWWRliADko3Y_Fc5_B21qpzw=s706" style="display: block; padding: 1em 0; text-align: center; "><img alt="" border="0" height="320" data-original-height="706" data-original-width="703" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEhasX236eeWmf4NGRab-qesZgIIwmrTYQUwE4dIRPTWM0Q9OJhTO1REOKBv5Nx_N2WycFd5V7cdZ7qdrx2SIEt49KdN_K9nHnkIhTIfr4jdFjw20tq_cfouIU03-4e6M5hM0v70Xf3fRJo2NbCRSf7qrnhfZXsET4sMYlVWWRliADko3Y_Fc5_B21qpzw=s320"/></a></div>
De witte pionnen zijn in totaal elf keer van hun lijn afgeweken. Dat kan alleen bij slaan. Dus er moeten 11 zwarte stukken geslagen zijn, terwijl er maar 9 ontbreken. (De zwarte pionnenformatie is reglementair wel mogelijk.)<br /><br />
Ik kwam hierop, omdat ik een methode zocht om uit te zoeken hoeveel stellingen er mogelijk zijn op het schaakbord. Volgens wiki ligt dat tussen 10^43 en 10^50. Volgens mij ligt dat hoger, mijn (gedetailleerde) benadering kwam uit op kleiner dan 1,7E+62 - kleiner omdat er dubbeltellingen in zitten. Ik vermoed dat de wikischatter mogelijke promoties van pionnen niet heeft meegerekend.<br />
Zie het volgende bord:<br />
<div class="separator" style="clear: both;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEgdX_CgcHtMUg2l1Zk7Salkt0kKATdpnNW806ohv9HRvJoM3-MS1bdxQgwvvXnVsd7MU4cdvXPmtBKNNxyxk78bwLBJpaIp7sjPU5nWKak54I7QqRHqeEHzR6XxGlSQBAIwHd85VVNaTUOAXikiq6an1hxa23K5H7Ikyp96aAen1hACoMVGIDrDRFJplQ=s708" style="display: block; padding: 1em 0; text-align: center; "><img alt="" border="0" width="320" data-original-height="706" data-original-width="708" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEgdX_CgcHtMUg2l1Zk7Salkt0kKATdpnNW806ohv9HRvJoM3-MS1bdxQgwvvXnVsd7MU4cdvXPmtBKNNxyxk78bwLBJpaIp7sjPU5nWKak54I7QqRHqeEHzR6XxGlSQBAIwHd85VVNaTUOAXikiq6an1hxa23K5H7Ikyp96aAen1hACoMVGIDrDRFJplQ=s320"/></a></div>
Deze schaker wilde 10 Torens op zijn bord alvorens het af te maken. En daar zijn alleen al 4,2E+14 mogelijke plaatsingen van. Geldt ook voor Dames, Paarden en Lopers - met dien verstande dat er maximaal 9 Dames denkbaar zijn, en Lopers door de aard van de rekenwijze meer bruto zijn, meer dubbeltellingen kennen dan de rest, want er moeten minstens 2 Lopers op een verschillende kleur veld staan.<br /><br />
En bij dat “bruto” zitten we midden in het onoverzichtelijke: want in die 4,2E+14 zitten dubbeltellingen, zoals die er ook in die 1,7E+62 zitten. (Opgemerkt moet worden dat ik bij sommige detailberekeningen een te strenge zeef heb gebruikt.)<br />
Hoeveel bruto? Wel, daar sluipt opnieuw de chaos binnen in dat zo overzichtelijke spel.
Zulke duidelijke spelregels, zo’n beperkt aantal speelvelden - minder dan bij Go - niet al te veel stukken, minder dan bij dammen.<br /><br />
Dus een methode waarover ik nagedacht heb is: een aantal willekeurige stellingen produceren, en nagaan hoeveel daarvan reglementair bereikbaar zijn. Wel, dat levert een percentage, maar lost het bruto-probleem niet op.<br /><br />
En dan, hierboven reeds vermeld, die speltheoretische complexiteit: 10^123. Wel, dit zijn allemaal getallen die aan de orde komen als we over galaxies praten. En dan hebben we het toch echt over chaos.<br /><br />
En ziet, een eenvoudige stelling als deze, qua schoonheid volmaakt - beide spelers hebben alle stukken naar de andere kant van het bord gemanoeuvreerd - ze zouden wel van stoel kunnen wisselen - is reglementair ondenkbaar. Immers, zonder te slaan kunnen pionnen elkaar niet passeren.<br />
<div class="separator" style="clear: both;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEjUDkFVKwMOGmiDMyueESdAtQVnuNlRkq0U3b2rFC6rA1fjaOwd0ECiDTt8cWAICqdnPurIJYZF6DaVVEOfbdF7D6afhlZhSFHqnsbfzigD4G-tXl-cPe2A_ADDBVlK4P10pZDkopQUblBUtNFUrkKx8TnHm-JNnja0DMFwBSddop-oQYgQWYiW6REN3Q=s702" style="display: block; padding: 1em 0; text-align: center; "><img alt="" border="0" width="320" data-original-height="701" data-original-width="702" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEjUDkFVKwMOGmiDMyueESdAtQVnuNlRkq0U3b2rFC6rA1fjaOwd0ECiDTt8cWAICqdnPurIJYZF6DaVVEOfbdF7D6afhlZhSFHqnsbfzigD4G-tXl-cPe2A_ADDBVlK4P10pZDkopQUblBUtNFUrkKx8TnHm-JNnja0DMFwBSddop-oQYgQWYiW6REN3Q=s320"/></a></div>
Ja, er is hiervoor één oplossing. Niet de spelvariant <i>schaken met een paard in de zak</i>, een paard dat je op een willekeurig moment op het bord mag zetten - onder bepaalde voorwaarden - maar schaken met 4 pionnen in de zak.<br /><br />
En de vraag wie wint, of wie moet verliezen, als het goed gespeeld wordt, de beginner die het initiatief heeft, of degene die af mag wachten wat de beginner doet, is niet te beantwoorden. En zal nooit beantwoord worden.<br />
Welnu, als je een brok materie in je handen hebt, dat heel ordentelijk lijkt, maar je kunt er geen vingertje achter krijgen, wat hebben we dan in onze handen?<br />
Precies: chaos, waarvan we denken dat het orde is.<br /><br />
En nu komt het belangrijkste argument voor de chaos op het schaakbord: entropie!<br />
Als het spel begint is er sprake van lage entropie. De beginstelling is een nette stelling, die weinig gelijken heeft in de mogelijke stellingen - zoals die kop koffie van Sean Carroll, die nog niet geroerd is, waar wit en bruin nog nauwelijks gemengd zijn. Maar met iedere zet neemt het aantal overeenkomstige stellingen toe. Dat betekent verhoging van entropie. Dat betekent toename van chaos.<br />
En zeg niet: dat komt in het eindspel weer goed, evenals dat het heelal uiteindelijk ten onder zal gaan in een toestand van maximale entropie ... uh, ook weer volgens Carroll dan. Nee, want vooral in chaotische stellingen wordt dat eindspel zelden of nooit gehaald. Er wordt geofferd, er wordt met stukken gesmeten dat het een lieve lust is, en ineens moet een speler concluderen dat ie, met een bord dat meer dan halfvol is, en dus veelbelovend, zoals een glas dat meer dan voor de helft is gevuld, compleet verloren staat.<br /><br />
Maar, eens zal dit grote, enigmatische gebeuren voor ons ontraadseld, ontvouwd, blootgelegd worden. Als we de quantumcomputer eenmaal aan de praat hebben gekregen. Zoals dan de betekenis en de bedoeling van vele raadselen ons onthuld zullen worden.<br />
Nee, niet op de jongste dag.<br />
Als de Qubits gearriveerd zijn.<br />
Uh ... mochten die ooit in operationele staat komen te verkeren.<br /><br /><br /><br />
Leonardohttp://www.blogger.com/profile/10159361871475194320noreply@blogger.com30tag:blogger.com,1999:blog-4379115516047989201.post-3912825427302302462021-12-29T14:17:00.003+01:002022-01-01T11:55:08.452+01:00kampvuurvertellingen<span style="font-family:verdana;font-size:85%;"><p align="right"><i>“Oh, Catholic converts interest you?<br />
Well, of course, the presiding genius of the golden age of Oxford anthropology, E. E. Evans-Pritchard was one,<br />
as was Godfrey Lienhardt, and David Pocock, and . . .”<br />
“What is that you say? What about Protestants? Well, ...”
</i><br /><br />
</p></span>
Gelukkig, er zijn nog astronomen die in God geloven.<br />
Oh ... er zijn ook genoeg evolutionisten die daarvoor uit komen.<br />
Ach ... en nu blijken er ook nog antropologen te zijn die God als systeembouwer en -beheerder van het scheppingsproces van alle dingen zien.<br />
Er kan toch eigenlijk niks mis zijn met het beeld dat wij ons van God hebben gevormd. Nee, dat moet anders geformuleerd: er is een hogere macht, onmiskenbaar, en die heeft ons zijn properties ingefluisterd.<br /><br /><br />
Ik kom hierop vanwege een discussie over evolutie op een ander blog - jaja, Korthof opnieuw revisited, haha, ik lijk wel even een spiegelblog van zijn <b>Evolution blog</b> <i>about evolution, biology, science</i> - waar, aan de laatste post, veel theologie te pas kwam - te verbinden met, en tot meerdere eer en glorie van het evolutiegebeuren. Een “positief” gebeuren, welwillend - en tolerant! - benaderd, dat je niet licht zult aantreffen op de blogs van andere biologen, zoals <b>WHY EVOLUTION IS TRUE</b> of <b>Sandwalk</b>.<br /><br />
In de afronding van die discussie kwam een merkwaardige theologische stelling tevoorschijn: dat God de schepper is, heeft niet alleen met de oorsprongsvragen te maken, maar met het leven van alle dag. Door Jezus kunnen wij God leren kennen als iemand op wie te vertrouwen is, die deze kosmos, en indirect ook ons leven gewild heeft. Ik zet deze redenatie nu even in de wij-vorm, want het is natuurlijk ondenkbaar dat God de man die deze uitspraak deed wel in de kosmos heeft gewild maar anderen, mij bijvoorbeeld, niet.<br /><br />
Dat is de wereld op zijn kop zetten. Dat is een geloof over een geloof. De historie, zoals wij die bezien door de bril van een andere “speculatieve” wetenschap - Antropologie - leert ons iets anders. De mens heeft eerst God verzonnen, en daarna alle franje die daar omheen hoort, inclusief een Verlosser en een Heilige Geest die dat aan ons meedeelt, ons zijn Zijn inblaast - ons zijn heilgeheimen doet weten, zoals de Protestanten zingen. En, moet ik zeggen, een prachtig conceptueel bouwwerk, dat inmiddels een beetje door de tand der Verlichting is aangetast, én waarbij zij die zelf theologie, al dan niet aanpalend, in hun intellectuele bagage hebben gestopt, aan het afstoffen zijn gegaan, zoals de antieke muziek praktikanten de partituren van Bach tot en met Mozart, maar inmiddels ook die van Berlioz, hebben afgestoft.<br /><br /><br />
<i>Godsdienst is niets anders dan gebrek aan inzicht in de schepping</i> ... heeft Lucretius geschreven in zijn leerdicht <b>De Natuur Van De Dingen</b>, en hij sprak van de misdadige invloed van het geloof op de mens.<br />En toen moest het Christendom nog uitgevonden worden!<br /><br /><br />
Dus ik ben zelf maar eens op zoek gegaan naar die antropologische God - de manier waarop God in onze hersenpan terecht is gekomen. En waar kun je dan beter terecht, dan bij de Antropologie? Wel, dat valt tegen.<br />
Er is veel geschreven over hoe de antropoloog God mag/moet zien. Evenals bij evolutie geldt - leek te gelden, moet ik zeggen - dat God taboe is. Als de sapiens eenmaal stevig in de schepping staat en rechtop loopt - nu zo’n 250.000 jaar geleden - valt er nog niet veel te saperen, maar is alles nog een volledig in het duister tasten - vooral wat betreft tegenslagen en rampen die die rechtopgaande man en vrouw in de ontwikkeling naar later begeleiden, en is er nog geen sprake van God, laat staan van een prachtig conceptueel bouwwerk. Dat is in wording om gecreëerd te gaan worden. Dat zou ook niet anders kunnen, want er is nog geen taal waarin je zulke abstracte concepten als Heilige Geest, of Drie-eenheid zou kunnen vangen.<br /><br />
Timothy Larsen heeft daarnaar onderzoek gedaan - hoe Antropologie met het Godsbeeld omgaat - en heeft daar ook een boek over geschreven: <b>THE SLAIN GOD</b> <i>Anthropologists & the Christian Faith.</i> In de titel zie je al het probleem - evenals bij evolutie: de westerse wetenschapper moet zijn wetenschap - die toch universeel, niet westers moet zijn, per definitie - reconciliëren met de Joods Christelijke worteltjes. Larsen zelf is theoloog, verbonden aan een zeer westerse, namelijk Amerikaanse, universiteit - <i>an Evangelical liberal arts college</i>.<br />
Ik winkel bij hem even voor wat uitspraken in dit kader.<br /><br />
<i>They</i> [hij noemt anthropologists, maar spreekt naar ik vermoed ook over wetenschappers in het algemeen] <i>were influenced by David Hume or Tom Paine, for example. Or, surprisingly often, it was modern biblical criticism. The big intellectual guns, of course, were figures such as Darwin, Marx, and Freud (and perhaps we can also squeeze Nietzsche in as a kind of d’Artagnan alongside those Three Musketeers). The so-called acids of modernity eat away at traditional religious claims</i>.<br />Dat is nou niet bepaald research-speak.<br /><br />
<i>Every anthropologist I talked to, however, confidently told me that anthropology was and always had been from its very beginning a discipline that was dominated by scepticism and the rejection of faith. […] But then something strange began to happen. As I had shown interested in the relationship between anthropology and Christianity, my informants (to use an anthropological category!) would also casually mention as a kind of irrelevant, quirky novelty that a certain leading anthropologist was a Christian</i>.<br /> Nou ja, gossip heb je overal.<br /><br />
<i>Evans-Pritchard and Victor Turner, however, are typical of numerous Christian anthropologists who were convinced that the traditional African cultures they studied possessed a natural revelation of God. […] He [Evans-Pritchard] was both an adult convert to Catholicism and a major, highly influential champion of the notion that peoples such as the Azande were not “pre-logical” but rather deeply rational</i>.<br /><br />
‘t Gaat mij er niet om dat de wetenschap, of alle beoefenaren daarvan, doordesemd zijn van dit soort gedachtegoed. (Nou ja, je kunt je handen ook niet in het vuur steken voor de zekerheid dat dit een enkeling is.) Maar met name die laatste observatie - over de <i>natural revelation of God</i> of zoiets als <i>rather deeply rational</i> is een typisch westerse observatie van niet westerse mensen.<br />
En bedenk dan, dat dit opgeschreven is - door hem die dat kan beoordelen, de westerse intellectueel - bij wijze van spreken een dag nadat de holocaust “bekend” werd (Evans-Pritchard is 1973 overleden en was Professor of Social Anthropology at the University of Oxford vanaf 1946).<br />
Dit is dus opgeschreven door een product van de westerse maatschappij die nu, volledig irrationeel gestuurd, de onpeilbare rampen van virussen en climate change probeert te weerstaan.<br /><br /><br />
Het grote probleem is hier wetenschap zelf. Zoals Sean Carroll het zei (over quantum mechanics): we begrijpen het niet, en we houden er niet van als we iets niet begrijpen, dus we gaan op zoek. En omdat er teveel wetenschappers zijn die geloven in iets dat hoger is dan wij, iets ongrijpbaars, en we niet houden van iets dat ongrijpbaar is, gaan we “wetenschappelijk” op zoek.<br />
Maar Sean Carroll zei nog iets. Hij toonde een cartoon van een vos die heerlijke vruchten aan een tak ziet hangen, en opspringt om die te pakken. Maar hoe vaak het beestje ook opspringt, het niet te versmaden fruit hangt niet laag genoeg. Dus, de vos laat het maar en loopt verder; eerst gefrustreerd, maar dan gaat ie het “verwerken”: ach, ‘k had toch niet zo’n zin ... hm, ’t zal wel zuur geweest zijn. En nog geen honderd meter verder heeft het beest z’n frustratie geconverteerd naar onverschilligheid, desinteresse.<br />
En Sean Carroll vond deze vos model staan voor de houding van de wetenschapper tegenover quantum mechanica: gespeelde desinteresse die de frustratie van onbegrip weet te verdringen.<br /><br />
Nou, het ware te hopen dat dat nou eens met God kon gebeuren. We weten er niks van, we kunnen er niets over zeggen - dus we zeggen er ook niks over. Maar zoals we over de deeltje-golf-dualiteit praten, zo praten we over God. En die <i>natural revelation of God</i> van die wilden in Afrika is natuurlijk <i>deeply rational</i>, want anders zouden we ons iets af moeten gaan vragen over de rationaliteit van onze eigen Godsbeleving.<br />
En inmiddels is het in het vrijgevochten gelovigendom bijna zo ver, dat iedereen zijn eigen God in mag vullen - zie zulke bloggers als Auke Jan Riemersma of Taede Smedes. Nou, dan mag ik mijn beeld nog wel een keer presenteren. Evengoed afgestoft hoor, ik word ook ouder.<br /><br /><br />
Lang geleden heb ik ons primitieve Godsbeeld vergeleken met een printkaart. Printkaart, een term uit de vroegere ICT, toen PC’s nog gevuld waren met die dingen. Eigenlijk was prikbord nog beter geweest, want het bevindt zich volgens mij in het reptielenbrein, het oudste deel van onze hersenen, de hersenstam, daar waar onze instincten vandaan komen, maar waar ook onze basisfuncties zijn opgeborgen, nodig om te overleven, zoals eten en drinken, maar ook de voortplanting. En hoe is dat daar dan terecht gekomen?<br /><br />
Wel, zoals ik hierboven al zei: onze sapienswording is gepaard gegaan met het verwerken van tegenslagen en rampen die de rechtopgaande man en vrouw in de ontwikkeling naar later begeleid hebben. Er zal zich veel in het geheugen opgeborgen hebben, eerst alleen in beeld, want woorden hadden we nog niet. En toen de woorden kwamen is dat er uit gekomen. Zijn dat kampvuurverhalen geworden. En bij die verhalen is zingeving gezocht, vast; dat zal niet iets nieuws van na de Verlichting zijn. Voor mij staat vast dat daarbij één concept manifest moet zijn geweest: de hogere macht als verklaring voor die tegenslagen en rampen. En dat is God geworden.<br />
En in de Joodse mythologie, neergelegd in de bijbel, kun je zien tot welk een mooi concept die overlevering bij het kampvuur uit kan groeien. Die boeken, die de big bang en het ontstaan van de aarde comprimeren tot zo’n kleine 10000 jaar geschiedenis, worden zelf gedateerd op jonger dan 4000 jaar. Als dit goede schattingen zijn, hebben we het over 6000 jaar kampvuurgeheugen.
In die tijd is de mens geschapen naar het beeld van God, heeft de mens schuld gevoeld aan de over hem komende rampen, is zich schuldig gaan voelen en slecht, omdat hij niet aan het beeld van een goede God voldeed. De zondeval. Met name in de Psalmen, die 1000 jaar jonger zijn, zie je hoe dit beeld zich caleidoscopisch ontwikkelt, als in een spectrum: een straffende God, een goede God die op je hand is, daartegenover de Godlovende mens, ook de godvrezende mens die slecht is, én, niet te vergeten de boze buurman - die eerst nog slang was.<br />
Hier zie je ook hoe hypocriet het plaatje kan worden. Want de boze buurman is niemand anders dan een overlevende van de ramp die over Palestina kwam: het nageslacht van Abraham, Izaäk en Jacob, dat wegvluchtte uit het land van de slavernij, Egypte, en een land van melk en honing zocht, en dat veroverde op de daar levende bevolking, en dat mocht uitmoorden en plunderen naar Gods belofte. De Filistijnen bijvoorbeeld.<br /><br />
Er is sprake van de Geest des Heeren, en, bijna bij de geboorte van Christus aangekomen, wordt er ook van een verlosser gesproken uit het huis van David (een verder niet aanwijsbare figuur in de geschiedenis). Maar eerst was God er, en veel later Jezus. En de Drie-eenheid wordt eerst tijdens het concilie van Nicea gecanoniseerd (en dan nog niet expliciet).<br />
God zit in die printplaat, Jezus leren we kennen door de geschriften - let wel: ook deze figuur is in de geschiedenis niet aanwijsbaar, een enkele keer wordt ie in de verhalen van Romeinse geschiedschrijvers genoemd.<br /><br /><br />
Dat zijn veel woorden voor de Joodse mythologie, maar ik vind dat nu eenmaal een goed doordacht concept.<br />
De Grieken vormden een vrolijker, maar ook oppervlakkiger volkje, en hadden hun Pantheon heel anders ingericht. Maar het komt op hetzelfde neer. En alles tussen de Joden en de Grieken is denkbaar op dat printplaatje van mij, opgeborgen in onze hersenstam.<br /><br />
Onderzoek heeft uitgewezen dat er mensen op de Doggersbank hebben gewoond, toen we nog naar Engeland konden lopen, Je moet je voorstellen dat de daar toen nog vrolijk levende bewoners op enig moment wakker werden en water zagen waar nooit water geweest was, en van alle kanten ingesloten werden door water. En niet meer weg konden komen. En langzamerhand, als volkje van mensen, alle hoop moet laten varen. Die rampen, die tegenslagen, en die angsten die dat oproept. Hoe het leven gedesintegreerd is in de loop van een paar honderd jaar. Het schreeuwt om een Hoger Wezen, dat dingen bestiert waar je zelf met je verstand niet bij kunt komen.<br /><br /><br />
Over hoe lang we taalvaardig zijn en alles met elkaar kunnen communiceren bestaat er een groot dispuut, maar in ieder geval heel veel eeuwen kampvuur - beslist meer dan 6000 jaar, <i>secoli e secoli</i> - en angst en beven is daar opgeborgen in onze hersenstam. En daarmee is God daar ook terecht gekomen. En dat raken we nooit meer kwijt, in ieder geval niet in 300 jaar Verlichting die toch niet echt de naam van verlichting mag hebben, Richard Dawkins, Christopher Hitchens en Daniel Dennet ten spijt.<br /><br />
Ik denk niet dat de concepten van de Drie-eenheid, of de onbevlekte ontvangenis in dat printplaatje zit. De Heidelbergse Catechismus in ieder geval niet. Dus in die zin zal het Godsbeeld zeer primitief zijn. En daarmee ook manipuleerbaar naar een eigen Godsbeeld.<br /><br /><br />
In ieder geval, ruim drieduizend jaar geleden, heette het dat wij naar het evenbeeld van God zijn geschapen. Maar heden ten dage zingen de gelovigen, nog steeds:<br /><br />
<i>God enkel licht<br />
Voor wiens gezicht<br />
Niets zuiver wordt bevonden<br />
Ziet ons bevlekt<br />
Met schuld bedekt<br />
Misvormd door duizend zonden</i><br /><br />
Ik heb het een man horen zingen. Ik heb het een vrouw horen zingen. Eenvoudiger zielen, betere, lievere mensen, vrij van enige kwaadaardigheid, heb ik niet gekend.<br />
En waarom hebben ze dat gezongen? Ik weet het niet. Maar de wetenschappers, de theologen voorop, hebben als dienaren van het establishment daar een behoorlijke vinger in de pap. Van “geschapen naar zijn evenbeeld” naar “misvormd door duizend zonden” is toch wel een lange weg geweest, van wat ik hierboven ook nog een “prachtig conceptueel bouwwerk” noem. Een bouwwerk, dat, inclusief onze zondeval en onze onvolmaaktheid, nog steeds staat als een huis, ondanks de Verlichting, ondanks Dawkins en Hitchens, en ondanks nieuwlichters zoals Riemersma en Smedes.<br /><br />
Een menselijk bouwwerk dat ons altijd weer voor de voeten loopt als we belangrijke vragen moeten beantwoorden, praktische vragen die belangrijker zijn dan die naar de zin van het leven.<br /><br /><br />
Leonardohttp://www.blogger.com/profile/10159361871475194320noreply@blogger.com23tag:blogger.com,1999:blog-4379115516047989201.post-71682233702099513552021-12-22T11:18:00.002+01:002021-12-22T14:31:36.013+01:00marathon robot<span style="font-family:verdana;font-size:85%;"><p align="right"><i>voor hen die een beetje onrustig worden van het aantal robots in de samenleving</i> ...<br />
<i>en voor hen die daar juist hoge verwachtingen van hebben</i><br /><br />
</p></span>
Leon Muscle was een ambitieus mens die heilig geloofde in elektronica en Hi Tech, en de artificial intelligence die daar vandaan kon komen. Leon Muscle was een soort Steve Jobs, maar hij wilde geen PC’s of telefoontjes maken, en ook geen mp3-players. Het doel van Muscle was robots. Robots die zoveel mogelijk op mensen leken, zodat je bijna niet meer kon zien dat het een robot was.<br />
Muscle wou het groots aanpakken, niet beginnen met een klein succesje, maar direct een grote klapper.<br /><br />
Zijn oog viel op de marathon van New York. Zelf een niet onverdienstelijke afstandsloper, wilde hij een robot maken die hard kon lopen en die één van de volgende marathons zou lopen - en winnen! Daarmee zou hij zichzelf op de kaart zetten. Hij was al een beetje binnen, zijn vader was vroeg overleden en die had in zijn korte leven een aardig kapitaaltje verdiend in Silicon Valley, en hijzelf had dat kapitaaltje behoorlijk winstgevend gemaakt met wat lucky deals in de schaduw van het grote gebeuren, daar in die vallei van entrepreneurship dat geen grenzen lijkt te kennen.<br /><br />
Hij verzamelde wat mensen om zich heen uit die wereld van nerds, die allemaal wel geloofden in zo’n onderneming en daar hun beste krachten aan wilden wijden. Daaronder zat een topper, een nog jonge man die hij bij Apple had weggehaald. Een jonge man met een gezinnetje, dus van meer kanten gemotiveerd om er iets van te maken. Alec.<br />
Alec was ook ambitieus, maar anders dan Muscle. Alec was iemand die geen grenzen zag aan wat je met informatietechnologie kon realiseren. Hij hoefde niet schatrijk te worden, hij wilde geen baas met verantwoordelijkheid zijn, hij wou het weekend met zijn vrouw en dochter doorbrengen - allemaal heel gewoon. Maar door de week wilde hij iets presteren wat aan de grens van het kunnen lag. Voor Muscle wilde hij door de week wel de chief designer zijn.<br /><br />
En zo ging het project Marathon Robot van start. Denk maar aan een opblaaspop had de niet zo fijnzinnige Muscle gezegd. Het moet er zo echt mogelijk uitzien. Hij was nog even langs geweest bij een ambitieuze fysicus in Holland die een levende cel wilde bouwen. Maar die had Muscle’s ambities een beetje onder controle weten te brengen. Nee, iets maken dat op een menselijk lichaam leek was nog heel ver weg, als het er ooit van zou komen. Teddyberen vol stoppen met elektronica was geen probleem. Maar iets maken dat de schijn had van vlees en bloed - forget it. Nee, hij wou ook niet naar Amerika komen om voor Muscle te werken ... nee, ook niet voor dat bedrag ... vergeet je ambitie, doe maar kunststof.<br /><br />
Het project was al een tijdje onderweg, toen Alec een telefoontje kreeg. Het was een onbekende man die graag eens met hem wilde praten. Tussen de middag, op een bankje in het park? Alec, een beetje autistisch, hield niet van dat soort dingen, en drukte de man weg. ’s Avonds thuis kreeg hij weer een telefoontje met hetzelfde voorstel. Morgenmiddag misschien? Alec wou weer wegdrukken, maar de vreemde man was hem voor.<br />
Kijk even op je schermpje, ik heb hier een leuk plaatje. Hij keek, en zag zijn vrouw en dochtertje. Een pretpark, in een zweefmolen.<br />
Alec ging naar buiten, voor hij verder sprak. Wat heeft dat te betekenen?<br />
Wel, ik heb gezien dat ze gevolgd werden door een onguur type. Ik woon hier in de buurt moet je weten. Ik wil je waarschuwen.<br />
Bedoel je dat jij dat ongure type bent dat hen stalkt?<br />
Kom nou maar naar dat bankje in het park, zei de vreemdeling. En vervolgens verbrak hij de verbinding.<br /><br />
Alec ging op het afgesproken tijdstip naar de plek die hem was aangewezen. Er zat een niet onvriendelijke man, die eerst wat wilde keuvelen ... om het ijs te breken, zei hij. Daar was Alec niet van gediend.<br />
Even goeie vrienden, zei de man, maar er lag dreiging in zijn stem. Vervolgens hoorde Alec van een opdracht die hij uit moest voeren. Hij kreeg globale specificaties mee, mondeling, om de robot een extra functie mee te geven. Nog wat menselijker te maken, noemde de man het, niet zo weinig cynisch. Er zijn mensen die belang hebben bij de volgende marathon. By the way, machtige mannen, die niet met zich laten sollen.<br />
Alec wist niet wat hij hoorde.<br />
Stotterend bracht hij uit: maar dat kan ik helemaal niet.<br />
Wij kennen jou, beste kerel, en we weten dat je alles wilt kunnen maken. Dit gaat je vast ook lukken. De man hield ondertussen z’n telefoontje in de hand, zichtbaar voor Alec. En daar was het weer: de foto van zijn vrouw en kind.<br /><br />
Het kostte niet veel tijd voor Alec om tot een besluit te komen. Hij begreep dat hij met een gevaarlijk sujet te doen had, vermoedelijk uit een nog gevaarlijker organisatie. Hij dacht er niet aan om de politie te waarschuwen. Hij had even andere vluchtroutes overwogen - uit het project stappen, verhuizen, maar hij begreep dat hij altijd wat uit te leggen had - aan vrienden, aan zijn gezin, aan collega’s - dat niet uit te leggen was. En hij besloot: ik ben nu in handen van het kwaad gevallen, dan ben ik ook zelf niet meer verantwoordelijk. En koos voor vrouw en kind.<br /><br />
Het was nog niet zo gemakkelijk om uitvoering te geven aan wat van hem gevraagd werd. Ze werkten in een team, en nu waren er dingen die Alec moest doen waar het team niks van mocht weten. Voor zover het om chips ging was er geen groot probleem, maar er was ook sprake van materiele vulling van de robot. Wat een mooi project had moeten worden werd een hels karwei voor hem. Hij ging vroeger dan anderen naar zijn werk, hij werkte langer door dan de anderen.<br />
Muscle zag het allemaal met grote tevredenheid aan. En het leek een succesvol project. Er waren geen noemenswaardige tegenslagen. Het kostte wel wat meer tijd, en de eerstvolgende marathon zou niet gehaald worden. Maar aan de daaropvolgende hoefde, gezien de voortgang en de succesvolle deeltests, niet getwijfeld te worden.<br />
Omdat de ambitie - een wezen naar het evenbeeld van de mens - niet waar gemaakt kon worden, moest Muscle het organisatiecomité informeren dat hij een robot in wilde schrijven. Dat kostte het nodige aan massage, en meer dan alleen een goeie babbel.<br /><br />
Eindelijk was daar dan de dag. Een feestende massa was toegestroomd bij de startplaats. De deelnemers maakten zich langzaam los uit de menigte en verzamelden zich achter de witte startlijn. Ook Musculo, de robot. Onder de naam Musculo was hij ingeschreven. Het organisatiecomité had het wijselijk gevonden om het publiek niet te informeren over de aanwezigheid van een robot. Musculo was ook anders gekleed dan gewoon was: lange sportbroek en een gesloten jack.<br />
Musculo ging goed van start, en al snel bleek dat er goed werk was verricht: hij liep mee in de kopgroep. Leon Muscle’s droom kon werkelijkheid worden. Muscle probeerde zo lang mogelijk mee te lopen. Alec en hij hielden contact via de telefoon. Muscle met hoe langer hoe meer enthousiasme, Alec timide en stil. Hij probeerde dat te uit te leggen met: ik moet het allemaal nog zien. Maar, met het voortschrijden van de race werd dat steeds moeilijker; Musculo liep een perfecte race.<br /><br />
Daar ging Alec’s telefoontje weer. Muscle. Alec kon inmiddels wel overgeven, van angst, van wat er ging gebeuren waarvan hij als enige wist. Hij had zijn vrouw en kind wel gered, maar de prijs die anderen er voor moesten betalen zou hoog zijn. Hij kon het nauwelijks nog opbrengen om Muscle weer aan te moeten horen. Hello, zei hij lusteloos, maar ook gespannen.<br />
Een schreeuwende Muscle. Wat heb je gedaan? Hij is een autosalon binnen gestapt.<br />
Hè? riep Alec, stomverbaasd. En heel snel schoot het door hem heen: een robot die niet luistert. Een robot met een eigen wil. Een science fiction robot. Dan gaat er ook niks ergs gebeuren.<br />
Maar het schreeuwen van Muscle ging door. Wat heb je gedaan? Hij wil een auto kopen. Hij zegt: alle mensen mogen auto rijden, dus ik ook. Hij wordt boos, de verkoper neemt hem niet serieus. Hij schreeuwt dat ie niet meer hard wil lopen. Hij wil de F1 winnen zegt ie, de grand prix.<br />
Eén van de verkopers wil hem de winkel uitwerken. Oh, Alec, hij gaat om zich heen slaan. Wat heb je met hem gedaan?<br />
Niks, antwoordde Alec, helemaal opgelucht nu. Een robot die niet luistert. Hij kon wel huilen van geluk.<br />
Maar daar was de stem van Muscle weer, nog paniekeriger. Alec, wat heeft hij nou in z’n handen ... een mesje? ... nee, een klein schroevendraaiertje ... hoe kan dat?<br />
Alec werd alert: een robot die niet meer onder controle is.<br />
En weer de stem van Muscle: Alec, hij doet een luikje open in zijn buik ... hij trekt ... oh, my God ...<br />
Alec hoorde een geweldige dreun ... en daarna niets meer.<br /><br />
De reconstructie van wat er gebeurd is, gebeurd kan zijn, kent nog steeds veel loose ends.<br />
Toeschouwers die het overleefd hebben, hebben gezien dat zich plotseling een man uit de kopgroep losmaakte, alsmaar achterom kijkend. Daarna liep hij terug, en ging auto’s kijken bij die beroemde autosalon langs de route. Jaguar, Lamborghini. Hij had een tijdje voor de etalage gestaan, grote foto van Max Verstappen bij zijn bolide in de vitrine. Toen was hij naar binnen gestapt.<br />
Muscle heeft ons nog kunnen vertellen wat hij zag gebeuren, door de winkelruit.<br />
Toen kwam de klap. Muscle kan ons verder niets meer vertellen. Dood. De mensen in de autosalon, personeel en klanten - allemaal dood. Toeschouwers langs de weg in de buurt: veel doden. En het moet een hele zware bom zijn geweest. Een grote ravage tot ver in de omtrek.<br /><br />
Wat ook voor altijd een raadsel zal blijven is wat er mis is gegaan, wat er had moeten gebeuren. Van Alec is nooit meer enig spoor gevonden.<br /><br />
Wat nog lang heeft door gedreund, in talkshows, en toon heeft weten te zetten in de filosofische benadering van AI, zijn de beroemd geworden laatste woorden van de robot Musculo: <i>Ik wil niet hard lopen. Ik wil autorijden. Alle mensen mogen autorijden. Waarom ik dan niet.</i><br /><br /><br /><br />
Leonardohttp://www.blogger.com/profile/10159361871475194320noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-4379115516047989201.post-44437495675367221662021-12-07T15:31:00.023+01:002021-12-07T15:58:14.172+01:00the naturalistic fallacyEén dezer dagen werden mijn gedachten bepaald bij dit onderwerp - opnieuw door de blogger Gert Korthof. Hij sprak van een collega bioloog, een prominente bioloog, Frans de Waal, van wie bekend was geworden dat die wel eens vlees at, “omdat dieren ook vlees eten”. Maar mijn gedachten bleven niet zozeer bij die fallacy hangen, dan wel dat ik weer terecht kwam in <b>Conversations on Ethics</b> waar ik lang geleden mee bezig was geweest, en waar ik een aantal pagina’s op mijn site mee heb gevuld: een boekje met een aantal interviews/discussies, van een filosoof die het boekje verzorgde met een aantal vooraanstaande filosofen, en waar “interessante vragen” bij werden bedacht, casu quo opgeroepen.</br >
Die pagina’s zijn op mijn site te vinden onder <a href="http://no-footnote-to-plato.eu/cve_intro/"><b>Conversations</b></a></br >
Enkele van die filosofen hadden gedachten gewijd, én opgeschreven, aan the naturalistic fallacy, maar dat was in die interviews niet ter sprake gekomen. Misschien toch niet zo belangrijk? In mijn handboek filosofie heeft het als lemma niet meer dan twee alinea’s gekregen.</br ></br >
Wat is dat, die naturalistic fallacy? Ooit gemunt door George Edward Moore - wiens denken paste in de tijd waarin hij het bedacht - komt het voort uit de “is” “ought” dichotomie, waarover Hume het nodige te zeggen had. Moore, aan het nadenken daarover, begon met: je kunt “good” niet definiëren of verklaren ... en koppelde er vervolgens aan vast dat iets niet goed mag heten omdat het nu eenmaal natuurlijk is.</br >
Daarmee is ten eerste niet gezegd dat iets wat natuurlijk is slecht is, of dat iets wat natuurlijk is anders zou moeten zijn: van “is” naar “ought”. (Moore heeft “ought” er niet bij gehaald.)</br >
En er kan al helemaal geen moreel oordeel aan opgehangen worden.</br >
Bovendien was “naturalistic” niet helemaal dekkend, in de zin dat Moore niet alleen doelde op natuurlijke zaken maar ook op bovennatuurlijke zaken.</br ></br >
Om te beginnen: het mag curieus heten dat iets niet goed mag zijn omdat het natuurlijk is. Wij mensen hebben zelf de bijbel geschreven, die van alle scheppingsdagen zegt: en God zag dat wat hij gemaakt had goed was. En dan, zo’n drieduizend jaar later, verlicht als we zijn - en beïnvloed door Darwin, die volgens mij geen waardeoordeel had over wat hij waarnam - schrijven we op dat datgene wat natuur(lijk) is niet noodzakelijk goed is.</br >
Voortschrijdend inzicht? Of toch meer iets modieus, een beetje roeren in een emmertje snot.</br ></br >
Er valt wel wat op af te dingen, dat datgene wat natuurlijk is niet goed zou zijn. In bedoeld blog kwam het aan de orde in verband met vlees eten. Vlees eten mag niet acceptabel genoemd worden, puur omdat het iets natuurlijks is ... of lijkt. Terwijl de voedselketen toch een geharnast begrip is. Het heeft in het Engels een behoorlijk artikel in Wiki, maar dat voor het Duitse taalgebied is echt een serieuze, uitgebreide verhandeling.</br >
De Engelse begint zo: … <i>starting from producer organisms (such as grass or trees which use radiation from the Sun to make their food) and ending at an apex predator species (like grizzly bears or killer whales), detritivores (like earthworms or woodlice), or decomposer species (such as fungi or bacteria)</i>.</br >
En de Duitse zegt het zo: <i>Am Beginn von Nahrungsketten stehen Vertreter der Produzenten (vor allem Pflanzen), dann folgen Konsumenten (Pflanzenfresser und Fleischfresser). Am Ende einer solchen Kette steht oft ein Spitzenprädator.</i></br >
En sinds geruime tijd houden de ecologische apostelen zich daar indringend mee bezig - ik doel op de duiding die ze daar, middels het ecomodernistisch manifest, aan proberen te geven in het kader van het redden van de planeet. Maar, hoe verhullend - of wijsgerig, mag ook - je het nou opschrijft: het blijft eten en gegeten worden.</br ></br >
God heeft het Universum geschapen, waaronder de wereld, en hij zag dat het goed was. Terwijl we dat opschrijven verzinnen we de zondeval - nou ja, het zal bij de kampvuren wat tijd gekost hebben voordat die body van wat ook wel de Joodse worteltjes wordt genoemd was opgebouwd, en die Europa zich eigen heeft gemaakt door het de Joods Christelijke worteltjes te noemen - en wordt de aarde een tranendal, waarin begrepen dat je door de bliksem getroffen wordt als je je overgeeft aan de luie zonde, zoals Camilo José Cela dat noemde. En dan zijn we daar een beetje uitgekomen, door de Verlichting, en Darwin die zich ermee bemoeid heeft, met leeglopende kerken als begeleidend verschijnsel ... en dan komen de klimatologen én de ecologen én de voedingsresearchers ... het Food Innovation Centre, ingericht door Unilever, op de campus van Wageningen University & Research, onderdeel van de Gelderse vallei, door de autoriteiten omgedoopt tot Silicon Valley of Foods ... die academische jongens en meisjes dus, die komen ons vertellen dat we het allemaal fout doen.</br ></br >
En, voor zover het nog geen nieuwe zondeval is - jawel, de club van Extinction Rebellion spreekt in die termen - “is” en “ought” liggen op de loer ... wat zeg ik, zijn reeds binnengeslopen. Dat is al lang een moralistische discussie geworden, waarbij vergeleken het boek <b>Schuld en Boete</b> een zakbijbeltje mag worden genoemd. En waarbij hen die zich niet gedragen naar de normen van de planeetredders helse straffen in het vooruitzicht worden gesteld.</br ></br >
Als ik het goed begrepen heb had Hume een broertje dood aan de moraal in het algemeen, en bedoelde hij met die is/ought-discussie geen moreel stelsel te definiëren. En ik moet denken aan een model uit één van die Conversations, dat ik nu, iets anders gekleurd, tot moreel probleem zal verheffen. En ik zal het probleem uittillen boven de discussie of je wel of niet vlees mag eten.</br ></br >
Enkele prominente alarmisten en sceptici zijn samengekomen in één van de laboratoria van Wageningen, de bodembewegings-versie van het Waterloopkundig Laboratorium in Delft. (Daar willen ze ook nog gaan praten, maar dat gaat niet lukken, dat verklap ik alvast). Dat praten moet nog een beetje wennen, bullebak Mann is er bij, dus de groepjes blijven nog wat op afstand. Er liggen rails waarover kiepkarretjes voortbewogen worden om die bodembewegingen een beetje betekenis te geven. Wat gebeurt er: één van die kiepkarretjes is dol geworden en raast over de rails, richting het groepje sceptici, vijf in getal. Op een ander spoor staan twee alarmisten, waaronder Mann, te praten. Beide groepjes zijn zich niet bewust van het aanstormende gevaar. Maar, de trolley moet nog een wisselpunt passeren, waardoor het ongeleide projectiel niet richting de groep van vijf sceptici hoeft te gaan, maar richting de twee, zeer prominente alarmisten gestuurd kan worden - scheelt drie doden.</br >
Bij die wissel staat een student, alarmist zoals alle studenten. Wat moet ie doen (hij heeft nog een paar seconden). Het karretje richting die vijf laten gaan, of de wissel omzetten en daarbij het aantal doden beperken tot twee alarmisten. Een postdoc researcher, zelf alarmist tot in z’n vingertoppen.</br ></br >
Ik herhaal, dit heb ik niet zelf verzonnen. Het is een filosofisch model, ontwikkeld door één van Voorhoeve’s filosofische gesprekspartners, door mij ingekleurd.</br ></br >
En je kunt het probleem uitbreiden, zoals aan het einde van <b>Bridge on the River Kwai</b>, zodat er bij die wissel twee studenten staan, waarvan eentje zich heeft weten te ontworstelen aan het alarmistische regiem. De ene wil de wissel verschuiven, de andere wil het laten zoals het is.</br >
Wat moeten ze doen. Wie gaat dat winnen? Wie vertegenwoordigt het goede, en wie het kwade?</br >
Happy end, of happy end - Nicholson of Joyce?<sup>*</sup>)</br ></br >
Daar komt niemand uit. De topfilosofen niet. De sceptici niet. En zelfs de alarmisten niet.</br ></br >
De vraag naar bovennatuurlijke zaken dan.</br >
Is God goed - omdat hij er nu eenmaal altijd was en omdat hij het Al is, of kunnen we hem beter dood verklaren? Niet te beantwoorden.</br ></br >
De vraag naar materiele zaken dan.</br >
Of de orde der dingen - door de Algoede God ingesteld? - de verdeling van het aardse slijk - ook wel: de navenante klassenindeling van de maatschappij - niet eerlijk is, en we er goed aan doen om dat middels een revolutie te veranderen? Ook dat blijft een niet te beantwoorden vraag.</br ></br >
En die vraag naar echte moralistische zaken?</br >
Of vlees eten wel of niet mag - en het schepsel dat gegeten wordt zal het uitschreeuwen: <i>that’s the question</i> - heeft niets te maken met of een dier het ook doet, wij zijn per slot zelf dieren. Diezelfde Algoede God heeft, in het paradijs nog, de mens gezegd: doornen en distelen zal de aarde U voortbrengen, en gij zult het gewas des velds eten. Was dat de wens van God, geen dieren eten? Maar, nog niet uit het Paradijs gejaagd of daar worden schapen geslacht en worden hem lammetjes als dankoffer gebracht.</br ></br >
Het probleem van die naturalistic fallacy wordt niet opgelost. Evenals bij een economisch probleem: vraag twintig economen naar hoe de economie uit het slop te halen, en je krijgt eenentwintig meningen. Eén van die geïnterviewde filosofen, Bernard Williams, was ook een beetje sceptisch over al dat vragen naar goed en kwaad.</br >
Allereerst: hij vindt filosofie hopeloos in de weg staan van een houvast - <i>the pretensions of certain kinds of value always arouse(d) my suspicion</i>. En dan geeft hij een mooi voorbeeld: een man die zijn vrouw gered heeft uit een brandend huis terwijl hij een ander had kunnen redden - een kind bijvoorbeeld, een buurmeisje - hoeft niet moeilijk te doen over het waarom, maar kan volstaan met: <i>because she was my wife</i>.</br ></br >
En zo is het maar net.</br ></br >
<sup>*</sup>) Nicholson en Joyce vechten aan het eind van de film om wel of niet de springstof te doen ontploffen
Leonardohttp://www.blogger.com/profile/10159361871475194320noreply@blogger.com21tag:blogger.com,1999:blog-4379115516047989201.post-79948294914129754372021-10-27T16:42:00.022+02:002021-11-01T09:14:02.845+01:00lijnen van evolutieDarwin heeft een prachtige boom opgezet over de manier waarop er een zo geschakeerde schepping is ontstaan, als ontkenning van het bijbelse scheppingsverhaal. Ik neem Darwin zeer serieus, in tegenstelling tot de mythe van de schepping.<br >
Dat wil niet zeggen dat Darwin het allemaal wist, en dat zijn ijverige leerlingen alleen nog maar voort hoefden te borduren op zijn ideeën. Het wil ook niet zeggen dat zijn ijverige leerlingen, al dan niet eigenwijs, het allemaal weten. In deze post komen enkele ideeën over /concepten van evolutie aan de orde, waarvan ik niet wil beweren dat dat de manier is waarop het is gegaan, maar die wetenschappelijk niet uit te sluiten zijn, en die ik daarom niet voor onmogelijk houd.<br ><br >
<b>NB</b> In een eerder blog heb ik geschreven over een alternatieve blik op eeuwigheid en oneindigheid. Zie:<a href="https://not-a-single-footnote-to-plato.blogspot.com/2017/06/ruimte-en-tijd.html"><b>ruimte en tijd</b></a><br > Verderop in deze post zal ik daar nog aan refereren.<br >
Ook daarmee bedoel ik niet te zeggen dat ik er van overtuigd ben dat het zo is gegaan, alleen maar dat er andere verklaringen mogelijk zijn, verklaringen die niet wetenschappelijk uit te sluiten zijn.<br >
Zoals dat geldt voor evolutie.<br ><br >
<b>Senapathy's Primordial Pond</b><br >
De bioloog en blogger Gert Korthof signaleerde een boek van Periannan Senapathy <b>Independent Birth of Organisms</b> subtitle <i>A New Theory That Distinct Organisms Arose Independently From The Primordial Pond Showing That Evolutionary Theories Are Fundamentally Incorrect</i>.<br >
Senapathy is moleculair bioloog en geneticus, met een onberispelijke staat van dienst, volgens Wiki, met een aantal <i>notable research contributions</i>.<br >
Het boek is van 1994, Korthof heeft het gesignaleerd in 2002, terwijl hij recent een update van die bespreking verzorgd heeft, en er op zijn blog twee posts aan gewijd heeft. Dus de theorie van Senapathy staat nog, zou je kunnen zeggen: september 2021 reageert hij op de blogs van Korthof met een verzoek tot correctie van een specifieke bewering van Korthof.<br ><br >
Senapathy schrijft over zijn boek:<br >
[…] <i>life in the animal kingdom is classified into the successive ranks of Phylum, Class, Order, Family, Genus, and Species. The core prediction of my theory is that fundamentally distinct organisms with unique body plans originated independently. By fundamentally distinct, I refer to the organisms that biologists had to separate into the highest-level taxa such as phylum and class</i>.<br ><br >
In zijn recensie van het boek wijst Korthof de theorie van Senapathy rigoureus af. Ook het verzoek van Senapathy tot correctie wil hij niet uitvoeren. Hij nodigt Senapathy uit tot een voortzetting van de discussie op zijn laatste blogpost.<br ><br >
Het gaat mij er niet om wie er gelijk heeft - ik ben geen partij in zo’n discussie. Maar de posts van Korthof brachten mij terug bij enkele ideeën die ik heb over mogelijke lijnen van evolutie.<br ><br >
Hier is de link naar het meest recente blog van Korthof <a href="https://korthof.blogspot.com/2021/09/senapathys-request-to-remove-humans.html"><b>Senapathy's request to remove humans</b></a>. Links op deze blogpost brengen U bij alle andere postings betreffende het onderwerp.<br>
<br ><br >
<b>de primordial soup</b><br >
De aarde nu was woest en ledig, zoals de bijbelse mythe begint, en duisternis lag op de vloed, en de Geest Gods zweefde over de wateren. Dat nadat de kampvuurverhalenverteller had vastgesteld, wat later een dogma is geworden: In den beginne schiep God de hemel en de aarde.<br ><br >
Wel die aarde was ledig en moet zeker woest geweest zijn toen “de schepping” nog moest beginnen. Maar, er lag "rotzooi" op de grond, en dat waaide op, en verplaatste zich met aardbevingen, vulkaanuitbarstingen en inslagen van kometen en meteorieten. En er was nog geen sprake van vloed; geen wateren waarover Gods Geest kon zweven. Rommel. Neerslag van wat met een big bang begonnen was. Er zijn ideeën over wat er allemaal eerst was, en later kwam, de chemie die daarbij een rol heeft gespeeld ... maar niets is met zekerheid te zeggen, allemaal speculatie. De chemicus Addy Pross heeft er een boekje aan gewijd <b>WHAT IS LIFE</b> subtitle <i>How chemistry becomes biology</i>, waarin hij filosofeert over hoe scheikunde een rol heeft gespeeld in de ontwikkeling van het eerste levensteken.<br ><br >
Cees Dekker, gerenommeerd fysicus, moleculaire biofysica, wil graag een cel bouwen, en heeft een prijs gekregen, het geld waarvan hij kan gebruiken om zijn onderzoek body te geven, maar het wil nog niet lukken. We weten hoe leven er uitziet. Maar we kunnen het niet maken, en we kunnen het ontstaan ook niet verklaren.<br ><br >
Het is niet de bedoeling van dit blog om daar wel antwoord op te geven. Het zou het toppunt van arrogantie zijn om te proberen om daar zelfs maar aan te beginnen. Maar, ik wil wel een ander punt maken, een punt dat ik nodig heb voor twee andere onderdelen van deze post.<br ><br >
Het leven is ontstaan, dat is één ding wat zeker is. En was het de aarde aangereikt vanuit de ruimte, dan is het ergens anders ontstaan - voor het verhaal, het principe, maakt het niks uit.<br ><br >
<b>een kronkel</b><br >
We kunnen het ontstaan van leven dus niet verklaren. Vandaar dat er ook nog steeds ruimte is voor een verhaal dat het leven uit de ruimte naar de aarde is gekomen: panspermie. Naast dat dat eveneens pure speculatie is, de vraag hoe het leven is ontstaan blijft dan toch onbeantwoord.<br >
Hier zit ik wel in een kronkel. In mijn hierboven gesignaleerde post <b>ruimte en tijd</b> bespreek ik de eeuwigheid: het heelal dat vanuit alle eeuwigheid bestaan heeft en tot in alle eeuwigheid zal bestaan. De onontkoombare conclusie is dan dat het leven vanuit alle eeuwigheid bestaan heeft. Dat creëert de paradoxale situatie dat leven niet ontstaan kan zijn.<br >
Wij kunnen op aarde zeggen: het leven is hier begonnen. Maar dan kan iemand uit een ander sterrenstelsel, in ruimte ver van ons vandaan, in tijd ver terug voor ons, zeggen: nee hoor, wij hadden hier al leven. Waarop deze vreemdeling een andere vreemdeling, een weer veel ouder creatuur uit een andere hoek van het universum, hoort zeggen: ach, wij hadden al leven ver voordat jullie er waren.<br >
Dus er is geen begin van leven aan te wijzen. En daarmee is er geen ontstaansmoment van leven aan te wijzen.<br >
Dat is een onoplosbare vraag, wel boeiend om over te filosoferen. Ik laat het voor dit verhaal verder rusten.<br ><br >
<b>op weg naar de prokaryoten</b><br>
Het leven is dus ontstaan uit chemie. En die chemie kan alleen gewerkt hebben als er dynamiek was: het zou geen kleine 3 miljard jaar geduurd hebben als die chemische reacties hadden plaats gevonden in een statische omgeving: de rommel - materie dat zich inmiddels gevormd heeft, de eerste elementaire verbindingen ... wellicht al vaste en vloeibare toestand - ligt op een rijtje en zonder enige aanleiding vindt er een reactie plaats.<br >
Er waren vulkaanuitbarstingen, aardbevingen, inslagen van kometen en meteorieten, onweer, die die rommel in de fik staken, verplaatsten en sommige dingen bij elkaar brachten. En wat zien we dan. Zo’n drie en een half miljard jaar geleden zijn er fossiele sporen van bacterieel leven in rotsformaties in Australië en op Groenland.<br ><br >
Dat dat op twee onderscheiden plaatsen is met ongeveer een zelfde leeftijd zegt wel iets. Het bevestigde een vermoeden van mij dat het leven niet op één plaats is ontstaan, en vandaar voortgewoekerd heeft, maar dat het hypothetisch niet uit te sluiten is - sterker: ik zou zeggen hoogst waarschijnlijk - dat die chemische reactie, die tot leven leidde, op meerdere plekken plaats heeft kunnen vinden én ... in mijn overtuiging plaats heeft gevonden. Er is geen enkele reden om aan te nemen dat er maar op één plek een vulkaanuitbarsting was of een aardbeving. Er is geen enkele reden te bedenken die zou verklaren dat de inslagen van hemellichamen maar op één plek kwamen. Er is geen enkele reden om te veronderstellen dat onweer zich op één plaats concentreerde.<br ><br >
Dus, waarom zou het ondenkbaar zijn dat leven zich op meerdere plekken ontwikkeld heeft? Sterker, het lijkt mij het tarten van de kansrekening dat het leven precies op één plek is ontstaan. In mijn opvatting zijn er dus “gelijktijdig” - daar mag best een paar miljoen jaar tussen zitten - in die primordial soup, die zich verspreid had over het aardoppervlak, wel woest maar niet ledig, op verschillende plekken dezelfde chemische reacties geweest, de <i>prebiotic chemistry</i>, die tot de RNA-wereld hebben geleid, die ons de <i>first chemical fossils</i> hebben geleverd en uiteindelijk geleid hebben tot de prokaryoten.<br ><br >
Ik noem de RNA-wereld. Is het denkbaar dat er verschillende vormen van leven zijn ontstaan, vormen van leven die elkaar niet als zodanig zouden herkennen (na de nodige evolutie)? Dat is zeer beslist een mogelijke speculatie, maar voor dit verhaal niet interessant. Want verschillende vormen van leven, die elkaar als zodanig niet herkennen, kan, evenals multiverse, per definitie nooit boven speculatie verheven worden.<br ><br >
<b>het water en de oceanen</b><br >
In bijna alle mythen die het ontstaan van de aarde tot onderwerp hebben wordt water als belangrijkste element gezien en krijgt daarom bij “de schepping” ook voorrang boven alle andere essentiële stoffen. De Joods-Christelijke God heeft het water als grondstof als hij begint te scheppen. Er zijn ook mythen waarin zelfs de scheppende Goden uit water geboren worden.<br >
De (evolutionaire/geologische) wetenschap heeft dat principe, dat er water is als het scheppen begint, als onderdeel van haar hypotheses overgenomen.<br >
Maar, er is ook een mythe van de Wyandot, een volk van inheemse Amerikanen, ook wel Huron genoemd, waar een kikvors een oneindige bron van water was, waarvan je uit genade een beetje kon krijgen. Iskeka, een aardeling, wilde niet iedere keer om water vragen en maakte op een goede dag een insnede onderaan de oksel van de kikker. Al het water kwam naar buiten, verspreidde zich over de aarde en vulde de rivieren, de meren en de zeeën.<br ><br >
Voor de ontwikkeling van het leven zoals wij dat kennen is water nodig. De vraag is of dat altijd zo was. Het is niet echt een vraag: er is een precedent. Voor de ontwikkeling van leven vandaag de dag is er zuurstof nodig. Maar de eerste vormen van leven deden het zonder zuurstof, sterker, zuurstof was dodelijk. Er is sprake van de Great Oxygenation Event waarbij de atmosfeer volgespoten werd met zuurstof, zodat het aanzicht van de wereld compleet veranderde.<br >
Het is allemaal (zeer) speculatief, maar er wordt aangenomen dat <i>Cyanobacterial photosynthesis</i> verantwoordelijk was voor zuurstofemissies in de aardse dampkring, emissies die hun weerga niet kenden en die geleid hebben tot de huidige verhoudingen in de dampkring.<br ><br >
Cyanobacteriën die verantwoordelijk waren voor de verandering van de samenstelling van de dampkring, dat tegelijkertijd een verandering van het aanzicht van leven bewerkstelligde: er was sprake van extinctie en er kwam nieuw, ander leven tevoorschijn.<br ><br >
Volgens de theorie waren de oceanen er al vrij snel in de evolutie van de aarde. Dat is een hypothese die, zoals zoveel hypotheses over "de eerste dagen" na de big bang, niet veel meer zijn dan veronderstellingen die aansluiten bij andere veronderstellingen. Het is weliswaar als het oplossen van een legpuzzel, maar wel een legpuzzel waarvan we de stukjes zelf in vorm hebben gesneden.<br ><br >
Volgens Nick Lane - en hij is niet de enige - is het leven in het water ontstaan, <i>volcanic underwater vents</i>. De oceanen waren er eerst, en daar is leven ontstaan. Maar er is een andere benadering denkbaar, niet minder speculatief als die van Lane, maar ook niet minder geloofwaardig.<br >
Zoals de cyanobacteriën er voor hebben gezorgd dat de dampkring fundamenteel van samenstelling veranderde, zo is het heel goed denkbaar dat de eerste vormen van leven, al dan niet met behulp van H<sub>2</sub>O ontstaan, water produceerden, als bijproduct van de evolutie. En dat ze daarbij, zoals de cyanobacteriën de dampkring vulden met zuurstof, zoveel water produceerden dat de “putten” in het pokdalige aardoppervlak werden gevuld met water. Dat is een peuleschilletje vergeleken met het inspuiten van een grote hoeveelheid zuurstof in de dampkring. Het is in ieder geval een optie die in een wetenschappelijke context niet uitgesloten kan worden.<br ><br >
De inhoud van de atmosfeer ligt in de buurt van 10<sup>24</sup> m<sup>3</sup>, de inhoud van de oceanen wordt geschat op een getal in de buurt van 10<sup>18</sup> m<sup>3</sup>. Dus het vullen van die oceanen met water moet een kleiner kunstje geweest zijn dan het vullen van de atmosfeer met zuurstof.
Daarom de mogelijke hypothese: er was eerst leven, prokaryoten of primitief leven in de beginvorm van vegetatie, het element H2O heeft daaraan bijgedragen, en door de weldadigheid van de ontwikkeling daarvan en de afscheiding van water zijn de oceanen ontstaan.<br ><br >
<b>meerdere LUCA’s</b><br >
[dit heb ik eerder, in een ander verband uitgewerkt in een gastpost op het blog van Marleen Roelofs <i>Op zoek naar de klepel</i> <a href="https://ascendenza.wordpress.com/2016/01/27/luca-the-big-bang-of-evolution/"><b>LUCA – the big bang of evolution</b></a><br ><br >
Volgens de theorie is er één LUCA, the Last Universal Common Ancestor. En daar is veel voor te zeggen, ten minste, als het leven op één plaats is ontstaan. Maar als waar is wat ik voor mogelijk houd, nl. dat het leven gelijktijdig is ontstaan op verschillende plaatsen op het aardoppervlak dan is er niet meer zoveel voor te zeggen. Dan kan het dus gebeurd zijn dat er in Mesopotamië, het bijbelse paradijs, leven is ontstaan. Maar het is evengoed mogelijk dat op Groenland en Australië ook vormen van leven zijn ontstaan - daar zijn per slot de tot nu toe oudst gekende levensvormen gevonden (fossielen in zandsteen). En, het is verder niet ondenkbaar dat ook Nick Lane gelijk heeft, en dat de underwater vents hebben bijgedragen aan de ontwikkeling van leven.<br ><br >
En daarmee aan de biodiversiteit van leven!<br >
Dus, op verschillende plekken op de aarde is leven ontstaan. Prima. Maar hoe kan dat rijmen met het zeer uniforme DNA-patroon van leven zoals wij dat kennen.<br ><br >
Wel, allereerst, zoals ik hierboven al opmerkte, leven dat elkaar niet herkent als zodanig, zal elkaar niet ontmoeten. Daarnaast mag je veronderstellen dat, gegeven de beschikbare stoffen op aarde, toch de bouwstenen van het aardse leven, de ontwikkeling van leven op diverse plekken, een zelfde soort leven heeft teweeg gebracht. Dus, terwijl het aanzien van het leven, de properties zeg maar, van tijd tot tijd verschillend zijn geweest, waren de elementen die het leven kenmerkten gelijk.<br ><br >
In een boek dat ik hier voor me heb, over <b>Ancestral DNA, Human Origins, and Migration</b>, wordt een raadsel besproken: de “colonization” van wat toen nog niet Australia was gedoopt. En dan komt er een mooie speculatie:<i> … it would not be expected for large number of people to drift in a log, floating vegetation, or a canoe, except for instance, if a tsunami thrusted a good portion of populations to the shores of Australia</i>. Inderdaad, hoe zou de mens dat nou voor elkaar gekregen hebben, zijn footprint op Australië én Melanesië, Micronesia, en Polynesië.<br >
Wel, het is denkbaar. Een tsunami die een paar arme drenkelingen nog bijtijds op een vreemd strand deed belanden, vlak voor de limiet aan zeewater in hun longen bereikt was.<br >
Er is bijna net zoveel fantasie voor nodig als voor het bevatten van de wonderbaarlijke redding van de profeet Jona, die zich in een storm overboord liet gooien, omdat hij zich schuldig voelde voor de storm: hij was de man die de ramp over het schip had afgeroepen, als straf voor een poging om te vluchten voor een zware opdracht die God op zijn schouders had gelegd ... en die een lift kreeg van een walvis. Overigens, in de Italiaanse film Pinokkio wordt het wonen in het binnenste van een walvis mooi vorm gegeven - redelijk comfortabel.<br ><br >
Kunnen de nakomelingen van die verschillende LUCA’s elkaar ontmoeten? Wel wij hebben Australië en Nieuw Zeeland ontdekt. En we hebben de Aboriginals en de Maori’s leren kennen. Als het verhaal van die tsunami waar is, of welke andere just so story dan ook, is het logisch dat ze elkaar zelfs in een man-vrouw verbintenis kunnen ontmoeten.<br >
Die mogelijkheid hoeft een in stukken gesplitste evolutie niet per se uit te sluiten.<br >
<br ><br ><br >
<span style="font-family:verdana;font-size:85%;color:#000099"><p>
<b>NB</b><br />
De oorspronkelijke tekst van deze post is op enkele plaatsen gewijzigd - ter verduidelijking, het betreft hier geen inhoudelijke wijzigingen</a></span>
Leonardohttp://www.blogger.com/profile/10159361871475194320noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4379115516047989201.post-51617859428746443182021-09-30T18:27:00.051+02:002021-10-31T12:14:09.816+01:00climate modellingIn onderstaande tabel zijn de hoedanigheden opgenomen van processen in een wereldsysteem (vermoedelijk ook een universeel systeem) zoals die tot uitdrukking komen in fenomenen die daarmee gepaard gaan. Alhoewel die fenomenen verbonden zijn leidden ze tot afzonderlijke gevolgen. Echter, het gevolg van elk afzonderlijk fenomeen, leidt tot een entropie die bepaald wordt door de som van de delen. De bold gezette fenomenen in de tabel geven aan dat in de processen die met de elementen van die regel beschreven zijn de hoogste entropie wordt gerealiseerd in het fenomeen dat bold gezet is.<br ><br >
De elementen die een rol spelen in deze processen worden aangeduid met: <br >
A<br >
Dc<br >
Dr<br >
H<br >
M<br >
P<br >
Sa<br >
Sq<br >
T<br >
Y<br ><br >
Het zou te ver voeren om die codes toe te lichten in dit bestek. Volstaan mag worden met dat U eerder moet denken aan de DNA-codering (die overigens maar 4 letters kent) en vooral niet aan het periodiek systeem (der elementen). <br ><br >
Die hoogste entropie van één van de processen is, merkwaardigerwijs, afleidbaar - dus voorspelbaar! - van de uitkomst van de diverse processen van de afzonderlijke fenomenen, en vooral van de elementen die in die afzonderlijke processen een rol hebben gespeeld. <br ><br >
Ik heb experimenten gedaan met die elementen, de afzonderlijke proefresultaten waarvan zijn beschreven in de regels van deze tabel (iedere regel staat voor een experiment): de uitkomst was steeds conform de regels die uit onderstaande tabel afleidbaar zijn. <br ><br >
Wel, ik laat dit zien als een uitdaging voor de modellerende klimatoloog. <br >
En de vraag is simpel. De laatste regel van de tabel heeft geen bold gezet resultaat. Aan de klimatologische modelleur om de uitkomst van de processen in die regel tot uitdrukking gebracht te “voorspellen” (het experiment is al gedaan, ik ken de uitkomst, en de uitkomst is in overeenstemming met de logica die verscholen is in alle regels van de tabel. <br ><br >
<br ><br ><br >
<table width="660">
<tr align="left"> <td> <b>fen A</b> <td> <b>fen B</b> <td> <b>fen C</b> <td> <b>fen D</b> <td> <b>fen E</b> <td> </tr>
<tr> </tr><tr> </tr>
<tr align="left"><td> PPT <td> SaMT <td> SqSqSaSq <td> <b>YP</b> <td> PDcSqPT </tr>
<tr align="left"><td> PT <td> <b>SqMYM</b> <td> DrH <td> YP <td> YSaYSq </tr>
<tr align="left"><td> DcTTDc <td> <b>TSqSa</b> <td> SaDrSq <td> SqSqY <td> AMSaDc </tr>
<tr align="left"><td> <b>HHYM</b> <td> APP <td> DrYDr <td> TT <td> SqSaSqDrDr </tr>
<tr align="left"><td> <b>DcSaM</b> <td> YSaT <td> SqSqYSa <td> SqHT <td> HSqSaTA </tr>
<tr align="left"><td> <b>SqMA</b> <td> DrSaDr <td> DcSqA <td> DcDcT <td> SqDcHHY </tr>
<tr align="left"><td> <b>SqSqYM</b> <td> TDrY <td> DrDrH <td> SqMSa <td> TPYM </tr>
<tr align="left"><td> TASq <td> DcY <td> <b>DcSqY</b> <td> H <td> PSqPSa </tr>
<tr align="left"><td> <b>SqPMDc</b> <td> HMSq <td> SqMAM <td> DcMM <td> PMHHSa </tr>
<tr align="left"><td> SqPYSq <td> <b>SqDcHH</b> <td> SaHDc <td> DcDcM <td> PSqPSaH </tr>
<tr align="left"><td> SaPSq <td> <b>SqDcSaP</b> <td> YDcSq <td> SqHT <td> SqHTSqH </tr>
<tr align="left"><td> <b>SqMPDr</b> <td> SqSqAA <td> SqSqTDc <td> TA <td> THMDr </tr>
<tr align="left"><td> YDrSq <td> DrHY <td> PTSq <td> <b>PDr</b> <td> SqTSqDcDc </tr>
<tr align="left"><td> PSqYT <td> <b>SaYSq</b> <td> DcSaT <td> PH <td> DcYSaPM </tr>
<tr align="left"><td> <b>DcMY</b> <td> SqPMM <td> THSq <td> ADc <td> PTSaPDc </tr>
<tr align="left"><td> HHDrP <td> <b>SqPPDr</b> <td> SqMASa <td> SaM <td> PAYAT </tr>
<tr align="left"><td> HHPY <td> <b>TTP</b> <td> DrYM <td> DcT <td> PDrYYY </tr>
<tr align="left"><td> DcTSq <td> <b>SqPDr</b> <td> PPDr <td> SqHDc <td> SqDcYHH </tr>
<tr align="left"><td> PSqPDr <td> <b>SqPTSq</b> <td> HSqDr <td> SqPP <td> HMDrSaDc </tr>
<tr align="left"><td> SqYDrA <td> PSaDr <td> <b>SaMDc</b> <td> DcDc <td> PSqAYDr </tr>
<tr align="left"><td> YSqDc <td> HM <td> SqYY <td> TDc <td> <b>HMHYSq</b> </tr>
<tr align="left"><td> DcSaSqP <td> <b>SqDcSaDr</b> <td> SqDcSqSq <td> DrSa <td> DcDcMDcP </tr>
<tr align="left"><td> <b>SqHADr</b> <td> PPSa <td> SqSqPY <td> SqTSa <td> SqMPAP </tr>
<tr align="left"><td> PATH <td> <b>SqSaA</b> <td> ADcSq <td> SqYP <td> DcSaHDcH </tr>
<tr align="left"><td> DcDrDcT <td> DrDrDr <td> SqPDrA <td> <b>PA</b> <td> DcMTAM </tr>
<tr align="left"><td> YSaY <td> <b>SqSqDrT</b> <td> SaDrP <td> DcDcSa <td> SqTYDrSq </tr>
<tr align="left"><td> <b>SqTDrM</b> <td> THH <td> SaDcT <td> AP <td> DcHPSaDr </tr>
<tr align="left"><td> <b>SqSaM</b> <td> HYP <td> ADcSa <td> SqDrY <td> PSqDcYY </tr>
<tr align="left"><td> SqAPT <td> PDrA <td> <b>PDcY</b> <td> DcMDc <td> DcDcSaSa </tr>
<tr align="left"><td> TH <td> <b>SqM</b> <td> DcSaDr <td> SqSaSq <td> DcTMADc </tr>
<tr align="left"><td> SqPDcSq <td> <b>DrSaDc</b> <td> YSaM <td> SqSaSq <td> SaMTDc </tr>
<tr align="left"><td> TTT <td> PHA <td> DrSaSa <td> SqMY <td> <b>PHDcTSa</b> </tr>
<tr align="left"><td> <b>SqPSaA</b> <td> PPSa <td> SqMDrH <td> DcSqDr <td> SqDcSaSaSq </tr>
<tr align="left"><td> DrTT <td> <b>SqDcDrM</b> <td> YDcDr <td> SqDr <td> SqPAASq </tr>
<tr align="left"><td> AHY <td> PDrDc <td> SqSqSqT <td> <b>SqAY</b> <td> DcDcDr </tr>
<tr align="left"><td> DcYDrT <td> DrP <td> <b>YDrDc</b> <td> SqSa <td> PSaDcTDr </tr>
<tr align="left"><td> <b>PHMSa</b> <td> SqMHA <td> TDcDr <td> AH <td> PHSaASq </tr>
<tr align="left"><td> PYPA <td> PYP <td> <b>SqDcPDc</b> <td> ASq <td> DcMSaYP </tr>
<tr align="left"><td> DcDcYP <td> SaSaM <td> <b>SqSqHDc</b> <td> DcPSq <td> PHDrMSa </tr>
<tr align="left"><td> <b>PMDrA</b> <td> SqDcDc <td> DrYH <td> SqSqH <td> PMDcDrDr </tr>
<tr align="left"><td> YDcDc <td> DcAM <td> <b>TPSa</b> <td> SaDr <td> PSqDrSaP </tr>
<tr align="left"><td> SqTPT <td> <b>SqHAP</b> <td> SqMYT <td> SqYSq <td> SqDrDrSaSq </tr>
<tr align="left"><td> SqADcT <td> <b>SqDcDcSq</b> <td> HHA <td> DcDcP <td> PYDcYH </tr>
<tr align="left"><td> <b>SqSaMDc</b> <td> PAT <td> SaTDr <td> SaM <td> DcDrHPP </tr>
<tr align="left"><td> PDrY <td> <b>SqDcHP</b> <td> SqMSaH <td> YM <td> SaMDrP </tr>
<tr align="left"><td> <b>HSqSaA</b> <td> YMA <td> SaHY <td> DcH <td> PYDcSaDc </tr>
<tr align="left"><td> YHP <td> YASa <td> SqDrY <td> SqM <td> <b>SqSqHYT</b> </tr>
<tr align="left"><td> TDrT <td> PHP <td> <b>HDcT</b> <td> DcSqA <td> DcPPPT </tr>
<tr align="left"><td> SqHAP <td> <b>DrMDr</b> <td> YY <td> DcDcSq <td> SqSaASa </tr>
<tr align="left"><td> Y <td> <b>TSqT</b> <td> DrMSq <td> DcMDr <td> SqTMPP </tr>
<tr align="left"><td> <b>HMSqP</b> <td> SqHMY <td> SqDcYH <td> DcDc <td> DcMDcSqA </tr>
<tr align="left"><td> HPTP <td> <b>SqSqHDr</b> <td> DrPSq <td> SqDrSa <td> DcSaSaHP </tr>
<tr align="left"><td> DcPADr <td> <b>ASaDr</b> <td> DrMA <td> HH <td> SqYDcDr </tr>
<tr align="left"><td> <b>TMDr</b> <td> SqMADr <td> YTM <td> HY <td> PSaAMA </tr>
<tr align="left"><td> HPPDr <td> HY <td> <b>HMM</b> <td> SqSaSa <td> SqMYDrDr </tr>
<tr align="left"><td> HHDcDc <td> <b>DrT</b> <td> ADrP <td> SqDcSa <td> SqMTPA </tr>
<tr align="left"><td> HDcASq <td> <b>SqDr</b> <td> DrDcDc <td> SqSqA <td> SqPPYP </tr>
<tr align="left"><td> <b>DcDcDcM</b> <td> DcAP <td> DrTDc <td> SqPT <td> PSaMDrDr </tr>
<tr align="left"><td> DcHSqP <td> SaDrSa <td> <b>THSa</b> <td> DcSqSq <td> DcSqASqA </tr>
<tr align="left"><td> PYYH <td> <b>DcDrSa</b> <td> AYSq <td> SqDrDr <td> TMMDr </tr>
<tr align="left"><td> SqTTSa <td> HYY <td> <b>DcT</b> <td> AH <td> SqSqDrTDr </tr>
<tr align="left"><td> <b>PTHM</b> <td> TAP <td> SqDrDc <td> SqY <td> YDrTP </tr>
<tr align="left"><td> PPDcP <td> <b>SqMHSa</b> <td> SqSaDc <td> DcDc <td> DcDcSqYT </tr>
<tr align="left"><td> PSqDcT <td> <b>SqPDrH</b> <td> SaTDc <td> SaT <td> SqPSaSqT </tr>
<tr align="left"><td> <b>PSaMDc</b> <td> TSaDc <td> SqPDrDc <td> SqDcH <td> SaAPM </tr>
<tr align="left"><td> SqASa <td> HMP <td> HHM <td> DcSqT <td> <b>HMSqYT</b> </tr>
<tr align="left"><td> YHP <td> <b>SqHPY</b> <td> ASqY <td> SqMDr <td> PYPMSq </tr>
<tr align="left"><td> SqDrYH <td> <b>DrHSq</b> <td> HP <td> A <td> DrADcY </tr>
<tr align="left"><td> SqAHSq <td> PPDr <td> SqMSqSa <td> <b>SqMP</b> <td> SqYDcSaM </tr>
<tr align="left"><td> PYDrA <td> THA <td> SqMSqDr <td> <b>YSq</b> <td> DcTSa </tr>
<tr align="left"><td> YASq <td> <b>SqYMSa</b> <td> AMDr <td> HA <td> YYDcH </tr>
<tr align="left"><td> DcDcAH <td> <b>SqPA</b> <td> SqPHT <td> YSq <td> PASaSqH </tr>
<tr align="left"><td> <b>DcAAT</b> <td> APY <td> SqPYM <td> DcDc <td> PTDcMM </tr>
<tr align="left"><td> DcDrSaP <td> <b>SqMDrP</b> <td> SqDcMP <td> SqAP <td> AMPT </tr>
<tr align="left"><td> HDcDrDr <td> SaDcA <td> <b>SqSqDcDc</b> <td> SqMSa <td> PPSqDcDc </tr>
<tr align="left"><td> SqPH <td> <b>SqDcASq</b> <td> SqDcASa <td> DcPDc <td> PHYDcM </tr>
<tr align="left"><td> PSaSqH <td> YHP <td> <b>SqTDc</b> <td> DcSqP <td> SqDrAADr </tr>
<tr align="left"><td> <b>PHMP</b> <td> TTDc <td> HSqSq <td> SqTSa <td> DcYSqDrT </tr>
<tr align="left"><td> HSqSaDr <td> YTT <td> PPH <td> SaM <td> <b>YDcHY</b> </tr>
<tr align="left"><td> DcSqDrY <td> HDrT <td> SqMDrM <td> <b>DcDcY</b> <td> SqTTADr </tr>
<tr align="left"><td> SqHYH <td> DrHP <td> <b>DcYDr</b> <td> SqYSa <td> HDcAASq </tr>
<tr align="left"><td> SqASqSq <td> <b>SqYSqH</b> <td> SqHH <td> SqSaT <td> DcATDcY </tr>
<tr align="left"><td> DcYAA <td> HTY <td> <b>SqSqHT</b> <td> SaDc <td> ADrPY </tr>
<tr align="left"><td> SqSaPY <td> <b>SqAT</b> <td> SqPDrM <td> DcSqSa <td> PSaSaHDc </tr>
<tr align="left"><td> SqYASa <td> <b>SqHPA</b> <td> DcYT <td> SqYSq <td> DrSaDcT </tr>
<tr align="left"><td> DcSaSqSa <td> DrDcM <td> <b>SaDc</b> <td> DcDcP <td> PSqASaT </tr>
<tr align="left"><td> PPYA <td> AY <td> AHP <td> SqTT <td> <b>DcDcDcSqH</b> </tr>
<tr align="left"><td> DcADc <td> <b>DrHDc</b> <td> PYP <td> HM <td> SqPDrMDr </tr>
<tr align="left"><td> <b>DcSaSqM</b> <td> SqSaH <td> YHSq <td> SaM <td> SqSqTYDr </tr>
<tr align="left"><td> <b>PDcSaM</b> <td> SqSqHA <td> ADrT <td> DcMM <td> PYSaMA </tr>
<tr align="left"><td> DcDrDcDc <td> YSaP <td> PMY <td> T <td> <b>SqPPHH</b> </tr>
<tr align="left"><td> HDcSqT <td> YY <td> <b>DcHDr</b> <td> SqHSq <td> DrHSqH </tr>
<tr align="left"><td> HTH <td> <b>SqDrA</b> <td> HMT <td> SqYSq <td> HDrDcT </tr>
<tr align="left"><td> HDcY <td> <b>SqDcSa</b> <td> SqSqDr <td> SqDrY <td> DcDrSaMY </tr>
<tr align="left"><td> PPTDc <td> DrADr <td> TMSa <td> DrSq <td> <b>SaHP</b> </tr>
<tr align="left"><td> SqPDcSq <td> <b>SaMA</b> <td> YADr <td> SqMDr <td> SaYDrSa </tr>
<tr align="left"><td> <b>DcMMA</b> <td> ATDc <td> PHH <td> DcSqA <td> PSaDrSqA </tr>
<tr align="left"><td> PPTDr <td> <b>SqAH</b> <td> SaSaSa <td> HSq <td> PHASaA </tr>
<tr align="left"><td> <b>PAMA</b> <td> SqPSaA <td> TYSa <td> DcDcDc <td> DcDrSqAM </tr>
<tr align="left"><td> <b>SqMTA</b> <td> HAY <td> SqDcSaA <td> DcSqY <td> DcSaSqMSq </tr>
<tr align="left"><td> <b>PMAA</b> <td> SqYH <td> SqSqPSa <td> SqPSq <td> DcHTAM </tr>
<tr align="left"><td> SqPPA <td> YHM <td> ASaA <td> SaSq <td> <b>SqAHMDr</b> </tr>
<tr align="left"><td> SqPPA <td> <b>SqSqY</b> <td> SaSaM <td> Y <td> DcSaSaTP </tr>
<tr align="left"><td> <b>DcMDrDc</b> <td> SaDrDc <td> DcSaT <td> SqYDc <td> SqPYSqDc </tr>
<tr align="left"><td> <b>PDrHM</b> <td> SqHSqA <td> DcDc <td> YP <td> SqMTSa </tr>
<tr align="left"><td> DcAYDc <td> <b>SqHDcDc</b> <td> SqDcSqH <td> SqDcSq <td> SqPSqSa </tr>
<tr align="left"><td> DrDcDr <td> ADcDc <td> <b>SqDcSqDr</b> <td> DrH <td> HSaSqM </tr>
<tr align="left"><td> PPSqT <td> TTH <td> SqDrDr <td> <b>SqPT</b> <td> SqPTSqH </tr>
<tr align="left"><td> <b>SqAMP</b> <td> YDcM <td> SqDcADr <td> SaH <td> TDrSqM </tr>
<tr align="left"><td> <b>SqMMP</b> <td> DcSqSq <td> SqTA <td> SqSqY <td> DcPMYDr </tr>
<tr align="left"><td> PDcSqA <td> <b>SqHYDr</b> <td> PHSa <td> AT <td> HDcYSaM </tr>
<tr align="left"><td> <b>DcMA</b> <td> SqPDcSq <td> AHSa <td> TY <td> HPPTT </tr>
<tr align="left"><td> PPSaH <td> <b>ASqP</b> <td> ADrY <td> DrSa <td> DcMSaHP </tr>
<tr align="left"><td> <b>TMH</b> <td> TAA <td> SqPSq <td> SqSaA <td> TSqMP </tr>
<tr align="left"><td> <b>DrTM</b> <td> SqHHDc <td> THSq <td> DcDcSq <td> DcYTDrA </tr>
<tr align="left"><td> SqDrDrH <td> YMA <td> AHY <td> SqDrT <td> <b>DcHHTSq</b> </tr>
<tr align="left"><td> PSaDcDr <td> SaAY <td> AAH <td> SqSa <td> <b>HDcPYP</b> </tr>
<tr align="left"><td> PSaTSa <td> <b>SqHDcY</b> <td> PPDc <td> DcDc <td> HMDrP </tr>
<tr align="left"><td> SqHDcT <td> <b>DcTSq</b> <td> SqPSqH <td> Sa <td> DcMPSaSa </tr>
<tr align="left"><td> PSaPDc <td> YDc <td> <b>SqYT</b> <td> DcDcM <td> SqPSaDrA </tr>
<tr align="left"><td> HAP <td> <b>SqDcSqSa</b> <td> ADcT <td> SqYDr <td> PPMPA </tr>
<tr align="left"><td> SqDcT <td> HHY <td> SqSqA <td> <b>DcDcY</b> <td> SqASaSaA </tr>
<tr align="left"><td> DcSqDcSq <td> <b>TSaM</b> <td> SqPMM <td> DcDcY <td> PYSaSaA </tr>
<tr align="left"><td> <b>DcMPY</b> <td> HSqA <td> DcMP <td> SqDrDr <td> DcPDcMP </tr>
<tr align="left"><td> PPYDr <td> SaDcA <td> <b>ASqT</b> <td> DcT <td> DcMATSa </tr>
<tr align="left"><td> HHDr <td> <b>SqDcTT</b> <td> SqPHM <td> SqSqDc <td> PSaDrDcY </tr>
<tr align="left"><td> DcPYT <td> <b>DrYSq</b> <td> TT <td> DcM <td> DcYASqY </tr>
<tr align="left"><td> PYSqDc <td> <b>SaTDc</b> <td> AM <td> DcDr <td> SqYTPY </tr>
<tr align="left"><td> PADrT <td> <b>DcDrH</b> <td> AHM <td> SqMT <td> DcAPMM </tr>
<tr align="left"><td> DcDrTDc <td> ADcH <td> <b>HSaDc</b> <td> PP <td> HSqTSaY </tr>
<tr align="left"><td> <b>SqSqYM</b> <td> P <td> SqYM <td> SqM <td> PDrDrDcA </tr>
<tr align="left"><td> DcPSqSa <td> PAY <td> TTP <td> DcMM <td> <b>PSaSaTH</b> </tr>
<tr align="left"><td> SaADc <td> <b>SqHHM</b> <td> SaDrM <td> DcDcSa <td> DcDcHAY </tr>
<tr align="left"><td> PAYSq <td> <b>SqSaM</b> <td> SqMDcSa <td> SaY <td> DcHPSaY </tr>
<tr align="left"><td> <b>SqMSqA</b> <td> TSaSa <td> DrAA <td> SqM <td> DcDcPDrDc </tr>
<tr align="left"><td> <b>SqDrDcM</b> <td> SqHHH <td> YAA <td> HSa <td> PMHSaT </tr>
<tr align="left"><td> <b>PMYA</b> <td> ASqDc <td> SqSqMA <td> DcMSa <td> DcDrSaSqT </tr>
<tr align="left"><td> <b>DcATT</b> <td> SaTT <td> SaAA <td> HT <td> PPTYA </tr>
<tr align="left"><td> HSqTT <td> <b>SqSqSaDc</b> <td> SqMDrSq <td> SqSaH <td> SqTSaDrY </tr>
<tr align="left"><td> PHADc <td> <b>PMDr</b> <td> SaHM <td> SqSaT <td> SqTPDcDc </tr>
<tr align="left"><td> <b>SqSqDcM</b> <td> PDcSa <td> SqSqHSa <td> DcDcM <td> DcSaAYSa </tr>
<tr align="left"><td> <b>PSaMH</b> <td> SqDcT <td> SqSqT <td> SqSaSa <td> SqTDrPP </tr>
<tr align="left"><td> DcHTDr <td> <b>SqSqHT</b> <td> SqMPDr <td> SqPH <td> PDrAYDr </tr>
<tr align="left"><td> SqAY <td> DcADr <td> <b>HMDc</b> <td> SqDrT <td> PATSqM </tr>
<tr align="left"><td> DcHDcSq <td> <b>SqHAM</b> <td> SqPSqSa <td> SqAT <td> HDcSqADr </tr>
<tr align="left"><td> PSaAP <td> <b>SqPHA</b> <td> SqT <td> SqHM <td> DcTSaDrDc </tr>
<tr align="left"><td> <b>AMA</b> <td> AHA <td> YMH <td> DcSqDr <td> PAHPP </tr>
<tr align="left"><td> PYTA <td> <b>SqMHM</b> <td> HSqSa <td> YY <td> DcPSqSqY </tr>
<tr align="left"><td> <b>SqYDrM</b> <td> YDcT <td> SqPHDc <td> SqSaH <td> SqYYHH </tr>
<tr align="left"><td> ASaH <td> <b>SqMHA</b> <td> AYDc <td> SqAA <td> DcSaDcPSa </tr>
<tr align="left"><td> PDcPH <td> DcTY <td> <b>SqDcSaP</b> <td> HDc <td> SqDrDrPDr </tr>
<tr align="left"><td> SqDrPDr <td> <b>DcSqM</b> <td> DrHT <td> DcDcM <td> SqDrYYSa </tr>
<tr align="left"><td> HPDrH <td> <b>SqYMDc</b> <td> SaAM <td> HT <td> DcTPHSa </tr>
<tr align="left"><td> SqYPSa <td> <b>SqDcMT</b> <td> SqSqTH <td> DcPP <td> PPASaDr </tr>
<tr align="left"><td> DcASaDr <td> <b>DcDrM</b> <td> PDcDc <td> DcMSa <td> HMDrTH </tr>
<tr align="left"><td> ATDr <td> <b>TDcM</b> <td> SqPMDr <td> DcMA <td> SqDrSaDrDr </tr>
<tr align="left"><td> <b>SqDrDcA</b> <td> DcHP <td> SqPPDr <td> SqDcSa <td> DcYDrAT </tr>
<tr align="left"><td> <b>DcMHSa</b> <td> SaYM <td> SqYSq <td> SqPSq <td> DrSqAP </tr>
<tr align="left"><td> HHSaY <td> <b>SqDcSqY</b> <td> DrDcY <td> SqMDc <td> HMASaA </tr>
<tr align="left"><td> HDcSqT <td> <b>HYSq</b> <td> HA <td> DrDr <td> SqHPDc </tr>
<tr align="left"><td> <b>DcAMH</b> <td> PYSa <td> DrYM <td> SqSaSq <td> DcYHDcSq </tr>
<tr align="left"><td> DcDrDc <td> HHH <td> <b>YPDc</b> <td> TM <td> DcSaTP </tr>
<tr align="left"><td> <b>PSaAM</b> <td> SqHPP <td> YTH <td> DcDcA <td> SqSqPHDr </tr>
<tr align="left"><td> PDrPA <td> YDcDc <td> <b>SqDcSaT</b> <td> DcP <td> PDcDcHY </tr>
<tr align="left"><td> PSqDrH <td> SaPH <td> SqPYT <td> SqY <td> <b>PDcHP</b> </tr>
<tr align="left"><td> SaDrP <td> TYH <td> HSaY <td> SqDcH <td> <b>DcTPYY</b> </tr>
<tr align="left"><td> SqYSaSa <td> <b>SqSqDrM</b> <td> TYDc <td> Sq <td> PTSqSqP </tr>
<tr align="left"><td> PSaSaH <td> <b>SqPSqSq</b> <td> SaHY <td> SqDcY <td> DrAAY </tr>
<tr align="left"><td> PSaPP <td> <b>SqHDcDr</b> <td> SqDcSaSa <td> SqMSq <td> PSaPPM </tr>
<tr align="left"><td> DcDcTY <td> SaHDr <td> <b>ATDc</b> <td> HDc <td> PMPTY </tr>
<tr align="left"><td> HHTH <td> YPH <td> <b>PYA</b> <td> DrH <td> PDrAYSa </tr>
<tr align="left"><td> PDcSqA <td> <b>DrHDr</b> <td> AYSq <td> HA <td> SaSaSaSa </tr>
<tr align="left"><td> <b>SqHSaM</b> <td> HYDc <td> SqPSq <td> SqMT <td> DrHTDc </tr>
<tr align="left"><td> YHSq <td> <b>SqHSaA</b> <td> PYH <td> SqDcM <td> SqYYPH </tr>
<tr align="left"><td> DcSaDcP <td> <b>SqMMM</b> <td> SaMA <td> DcMP <td> HMPASq </tr>
<tr align="left"><td> DcTHA <td> <b>ASaDr</b> <td> SaY <td> SqSaT <td> SqSqPPA </tr>
<tr align="left"><td> PTAH <td> <b>SqSqMM</b> <td> SqDcSaSq <td> Y <td> SqHYSqDc </tr>
<tr align="left"><td> SqSqTP <td> <b>SqPHSq</b> <td> SqSqPDc <td> T <td> DcHPYSa </tr>
<tr align="left"><td> DcSaDc <td> <b>SqHDcP</b> <td> SqDcH <td> SqTM <td> DcSaYSqY </tr>
<tr align="left"><td> PYPSq <td> DcYH <td> ADrP <td> AH <td> <b>HDcSaHDc</b> </tr>
<tr align="left"><td> TDrDr <td> <b>SaSqH</b> <td> SaPY <td> Sq <td> SqPMMDr </tr>
<tr align="left"><td> PYYDr <td> <b>SqMSqT</b> <td> YSaSq <td> SqSaH <td> DcTSaSqY </tr>
<tr align="left"><td> SqATDc <td> AYT <td> <b>SqDcPSa</b> <td> SqAY <td> DcSaAYY </tr>
<tr align="left"><td> <b>DcAMSq</b> <td> SqPDrDc <td> SaTSq <td> Y <td> PYTTA </tr>
<tr align="left"><td> DcTSaDr <td> AAP <td> <b>SqSqDrDc</b> <td> DcDcH <td> AHSaDc </tr>
<tr align="left"><td> DcHDcSq <td> <b>SqSqPA</b> <td> PDcY <td> SqAP <td> PYHSqH </tr>
<tr align="left"><td> HYDrH <td> PPDr <td> TMSa <td> DcSa <td> <b>DrSaHH</b> </tr>
<tr align="left"><td> PYTDc <td> <b>SqMHDr</b> <td> TMY <td> DcSa <td> PYM </tr>
<tr align="left"><td> <b>PMYA</b> <td> SqDcSqSa <td> ADcSq <td> SqPM <td> SqAHMA </tr>
<tr align="left"><td> SqTDcT <td> YMM <td> SqPDrA <td> DcDr <td> <b>DrHYP</b> </tr>
<tr align="left"><td> SqDrDr <td> DrDcT <td> <b>SqDcAA</b> <td> PSa <td> DcPDcP </tr>
<tr align="left"><td> TYH <td> <b>SqMSq</b> <td> SqPMSa <td> PT <td> DcSaATSa </tr>
<tr align="left"><td> <b>TDcM</b> <td> SqMDrP <td> SaDcSq <td> Y <td> DcAHSaSq </tr>
<tr align="left"><td> HYPSq <td> <b>SqPSqP</b> <td> SaA <td> DcDcSq <td> PDcDcDrM </tr>
<tr align="left"><td> DcATSa <td> <b>YSqH</b> <td> AMDr <td> HH <td> SqYSqTP </tr>
<tr align="left"><td> DcYSaT <td> DcHH <td> <b>HADc</b> <td> SaM <td> DcTHHSa </tr>
<tr align="left"><td> PYDrA <td> APT <td> <b>SqMDcY</b> <td> DcSqY <td> DrSqPA </tr>
<tr align="left"><td> TSaSq <td> DcAA <td> <b>HSaDc</b> <td> SaSa <td> SqYHDrDc </tr>
<tr align="left"><td> HHDrH <td> <b>SqMDcH</b> <td> HDrY <td> SqMT <td> SqAYDcM </tr>
<tr align="left"><td> HPP <td> <b>SaYSq</b> <td> SqDcMA <td> ADc <td> PSaMSa </tr>
<tr align="left"><td> HDcSqA <td> SaTH <td> PMM <td> <b>PM</b> <td> HMDcTA </tr>
<tr align="left"><td> <b>DcTMA</b> <td> HSqT <td> SqDcHP <td> SaT <td> YATP </tr>
<tr align="left"><td> YHT <td> HM <td> <b>SaDcSa</b> <td> SqM <td> DrSqPT </tr>
<tr align="left"><td> DcAPSa <td> SaSaH <td> <b>SqDcP</b> <td> SqYH <td> PPSaTT </tr>
<tr align="left"><td> PDcDr <td> SaPP <td> SqSqYT <td> SqSaA <td> <b>PHPSqH</b> </tr>
<tr align="left"><td> HPSaH <td> HDcT <td> YAA <td> <b>SqDcY</b> <td> DrSqSaYDc </tr>
<tr align="left"><td> TSqSa <td> DrHM <td> <b>DcSaP</b> <td> SqDrT <td> PSaDcAY </tr>
<tr align="left"><td> DrHA <td> <b>SqPMDr</b> <td> YMSa <td> DcP <td> HMMHP </tr>
<tr align="left"><td> YHY <td> <b>SqHYDr</b> <td> SqDcYH <td> SqA <td> DcYTTT </tr>
<tr align="left"><td> PHHSq <td> SaDrP <td> <b>SaTY</b> <td> DcSqT <td> SqYAPT </tr>
<tr align="left"><td> TTY <td> <b>SqDcPH</b> <td> SqDcSaM <td> DrP <td> HSqADrDr </tr>
<tr align="left"><td> PTDc <td> <b>SqSqDcM</b> <td> SqPDcM <td> SqPSq <td> SaSaSqP </tr>
<tr align="left"><td> <b>DcSqDcM</b> <td> DcSaY <td> PYM <td> SqPM <td> PYYAP </tr>
<tr align="left"><td> <b>PSaMSq</b> <td> SqSqDr <td> SaDcDc <td> SaH <td> SqYDrPY </tr>
<tr align="left"><td> HDcDrSa <td> DcAP <td> SqPMP <td> SqH <td> <b>DrHYH</b> </tr>
<tr align="left"><td> <b>HMMSq</b> <td> SaTP <td> SqMDrA <td> SqADc <td> SqDcTDrA </tr>
<tr align="left"><td> DcSaPA <td> YSaP <td> <b>DcTSa</b> <td> SqPY <td> PMSqSaDc </tr>
<tr align="left"><td> SqTYH <td> <b>SqHPM</b> <td> YPSq <td> SaDc <td> SqTYPM </tr>
<tr align="left"><td> YSqH <td> <b>SqSqYT</b> <td> SqDcYDr <td> H <td> DrSqSaT </tr>
<tr align="left"><td> DcSaAT <td> PDcM <td> TPY <td> <b>YA</b> <td> SqADrASq </tr>
<tr align="left"><td> <b>ADrSq</b> <td> DcPT <td> SqMSqP <td> DcDcM <td> AYAP </tr>
<tr align="left"><td> SqYPA <td> <b>SqSqDrSa</b> <td> DcTDc <td> AA <td> HDcDcTH </tr>
<tr align="left"><td> SqSqSaSa <td> <b>HSqY</b> <td> YDrP <td> YM <td> SqSqHSaY </tr>
<tr align="left"><td> PYAH <td> SaTT <td> <b>HPDc</b> <td> SqAY <td> SaDrMH </tr>
<tr align="left"><td> PAY <td> <b>SqAH</b> <td> SqPYT <td> PM <td> DcHDrPM </tr>
<tr align="left"><td> <b>PDrDcM</b> <td> SqDcMY <td> SqMHH <td> TY <td> SqDrYH </tr>
<tr align="left"><td> DcATA <td> AYSa <td> TP <td> DrDr <td> <b>HTPSa</b> </tr>
<tr align="left"><td> <b>DcAMDr</b> <td> DrAP <td> PTSa <td> DcDcDr <td> YMHH </tr>
<tr align="left"><td> PTP <td> YM <td> <b>TDcSq</b> <td> SqTP <td> PSqTTA </tr>
<tr align="left"><td> DrTP <td> YDcY <td> SaYM <td> <b>DcPDc</b> <td> TTM </tr>
<tr align="left"><td> SqHAH <td> DrMT <td> SqSqDrH <td> <b>SqPY</b> <td> SqSqYHY </tr>
<tr align="left"><td> <b>SqDcPM</b> <td> DrASa <td> SqMMSa <td> YP <td> DrHSqP </tr>
<tr align="left"><td> TASa <td> SaH <td> <b>SqDcDcSq</b> <td> DcDcY <td> DcPYTT </tr>
<tr align="left"><td> SqPTSq <td> <b>SaSaT</b> <td> DrYSa <td> SqMSa <td> PDrYSqY </tr>
<tr align="left"><td> PHSqA <td> <b>HSqP</b> <td> DrSq <td> TA <td> DcHMDrSq </tr>
<tr align="left"><td> <b>SqDcYH</b> <td> DcHT <td> PPP <td> SqDc <td> SqPPMA </tr>
<tr align="left"><td> PTTSa <td> HADr <td> YDrP <td> SqSqY <td> <b>DcHYDcA</b> </tr>
<tr align="left"><td> AYA <td> SaTH <td> SaDrP <td> DcSqT <td> <b>HHTM</b> </tr>
<tr align="left"><td> SqYSaP <td> <b>SqDcSaDc</b> <td> SqASa <td> SqDcH <td> PSaYSqH </tr>
<tr align="left"><td> PHADr <td> ATA <td> PASq <td> DcSq <td> <b>HHHA</b> </tr>
<tr align="left"><td> HSqDrA <td> ASaM <td> SqDrDr <td> <b>SqYSq</b> <td> DcDrPSqY </tr>
<tr align="left"><td> SqHDrP <td> <b>TSqSq</b> <td> PSqDr <td> DcMDr <td> SqPPTM </tr>
<tr align="left"><td> PPHDr <td> <b>SqSqPSa</b> <td> Y <td> SqT <td> DrPMY </tr>
<tr align="left"><td> THP <td> TDrSa <td> SqMSa <td> <b>HY</b> <td> SqYTPP </tr>
<tr align="left"><td> HPYT <td> <b>SqDcYA</b> <td> SqDcSqP <td> SqH <td> SqHTADr </tr>
<tr align="left"><td> DcTSa <td> TDcT <td> SqSq <td> HDr <td> <b>HYSqA</b> </tr>
<tr align="left"><td> DcSaDcSq <td> <b>SqDcSqH</b> <td> SqDcHH <td> SqM <td> DcHTDcY </tr>
<tr align="left"><td> SqSaT <td> <b>SqDrDr</b> <td> SaYP <td> SqPP <td> PYSqADc </tr>
<tr align="left"><td> <b>PMMM</b> <td> SqMDcDr <td> DcASq <td> SqDcSq <td> ASqMSq </tr>
<tr align="left"><td> <b>SqDcDrA</b> <td> DcMH <td> HAP <td> AM <td> YSaAA </tr>
<tr align="left"><td> PPPY <td> <b>SqHAY</b> <td> PYSa <td> YH <td> PYHSqSa </tr>
<tr align="left"><td> DcHPY <td> TH <td> HSqT <td> SqTM <td> <b>HMTTSa</b> </tr>
<tr align="left"><td> <b>HMMSa</b> <td> DcDc <td> SqSqHT <td> SaY <td> DcSqHM </tr>
<tr align="left"><td> THY <td> <b>SqMYA</b> <td> TTDr <td> SqDcSa <td> SqYPSaDc </tr>
<tr align="left"><td> <b>SqMSaT</b> <td> TDrSa <td> DcMSa <td> TP <td> SqDcSqTT </tr>
<tr align="left"><td> PHDrH <td> DrPSa <td> SqMPH <td> <b>SqDrP</b> <td> PSqDcDrM </tr>
<tr align="left"><td> SqSaASa <td> THSa <td> <b>SqDcHH</b> <td> TA <td> SqHDcTP </tr>
<tr align="left"><td> ASaY <td> <b>SqHAY</b> <td> SqDrT <td> SqPY <td> HSqHYA </tr>
<tr align="left"><td> DcSqSqP <td> <b>SqTM</b> <td> YSqH <td> HDc <td> SqSqPPT </tr>
<tr align="left"><td> <b>HMSqH</b> <td> SaTH <td> SqDcHDr <td> SqMSq <td> PPSaP </tr>
<tr align="left"><td> DcHDrDc <td> TYA <td> DrMP <td> <b>YY</b> <td> SqSqMSaY </tr>
<tr align="left"><td> <b>PPMY</b> <td> TP <td> HSqM <td> AM <td> DrYSaH </tr>
<tr align="left"><td> PSqTA <td> YHDr <td> HDrM <td> DcSqSa <td> <b>PHHPH</b> </tr>
<tr align="left"><td> DcDcSqA <td> PDcP <td> <b>SqSqDcA</b> <td> SqSaSa <td> DcSaDcTDc </tr>
<tr align="left"><td> <b>PMSqA</b> <td> SqHAY <td> ASaY <td> DrH <td> PSaTA </tr>
<tr align="left"><td> DcASa <td> APH <td> SaDrA <td> <b>SqPDr</b> <td> TMTDc </tr>
<tr align="left"><td> PDrDcDc <td> <b>SqMSqDr</b> <td> PHDr <td> HDr <td> DcMSaHT </tr>
<tr align="left"><td> <b>DcMSaP</b> <td> HAH <td> ATDr <td> DcDcSq <td> YHSaA </tr>
<tr align="left"><td> SqPTP <td> <b>SaDrDc</b> <td> DrASq <td> ADc <td> PDrMSqP </tr>
<tr align="left"><td> <b>PDrMT</b> <td> PTM <td> HPDr <td> SqPP <td> SaMHP </tr>
<tr align="left"><td> SqTTH <td> <b>SqPYM</b> <td> SqMSqM <td> SqPDr <td> SqMSqDrDr </tr>
<tr align="left"><td> <b>PASaM</b> <td> SqASa <td> DcMY <td> SqDcY <td> PMAYY </tr>
<tr align="left"><td> PSaHSq <td> YSaA <td> PDr <td> <b>SqPA</b> <td> DcDrHTSq </tr>
<tr align="left"><td> DcYDcDr <td> <b>DrSqM</b> <td> HAP <td> SqDrDc <td> PADcM </tr>
<tr align="left"><td> PSqYP <td> TAT <td> HSqT <td> SqMM <td> <b>DcYDcHDc</b> </tr>
<tr align="left"><td> DcYDr <td> PMY <td> <b>SqMYA</b> <td> DcDcM <td> SqTMADc </tr>
<tr align="left"><td> SqSqDr <td> HSaDr <td> <b>SqMTDc</b> <td> PSa <td> DcYHDcY </tr>
<tr align="left"><td> AAP <td> TDcY <td> <b>DcDcDr</b> <td> T <td> PHDcTA </tr>
<tr align="left"><td> <b>DcM</b> <td> ASqA <td> SqPDcSa <td> SqSaDc <td> PYASaSq </tr>
<tr align="left"><td> <b>HMMT</b> <td> TY <td> DrASq <td> TA <td> APDr </tr>
<tr align="left"><td> <b>PMAP</b> <td> HDr <td> SqPPY <td> SqSaDc <td> DrDcSaSa </tr>
<tr align="left"><td> <b>SaM</b> <td> TADc <td> HDcM <td> SqSaDc <td> DcSaTSqDc </tr>
<tr align="left"><td> HYSaP <td> <b>SqPAT</b> <td> SqDcSqP <td> DcDcP <td> DcAHAP </tr>
<tr align="left"><td> HDcT <td> TT <td> HMT <td> <b>PT</b> <td> HSqTMY </tr>
<tr align="left"><td> <b>SqPMSa</b> <td> SqMSqSq <td> ASaDc <td> PY <td> DcAASaSq </tr>
<tr align="left"><td> <b>PYYM</b> <td> YHA <td> SqSqPM <td> SaM <td> DcHSaYP </tr>
<tr> </tr><tr> </tr><tr> </tr><tr> </tr><tr> </tr><tr> </tr>
<tr align="left"><td> DcSqAY <td> DrPT <td> PADr <td> SaY <td> PSaTA </tr>
</table>
<br ><br ><br >Welk fenomeen uit de laatste regel leidde tot een gevolg met de hoogste entropie?<br >
Voor een beetje climate modeller moet dit een fluitje van een cent zijn.<br ><br ><br >
<b>NB </b>In een vorige versie werden (de samenstelling van) de fenomenen met cijfers aangeduid - hetgeen mij makkelijk leek voor eventuele data processing. Onzin eigenlijk, dus maar gewoon de letteraanduidingen gebruikt.
Leonardohttp://www.blogger.com/profile/10159361871475194320noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4379115516047989201.post-16851610259579306542021-05-26T18:22:00.004+02:002021-05-26T18:38:53.257+02:00het goede en het slechte bewindC’era una volta ...</br>
Zo beginnen Italiaanse sprookjes.</br>
C’era una volta een prins die zich verveelde en ... C’era una volta een arm oud vrouwtje dat veel honger had en weinig geld, en toen maar kindertjes ging lokken.</br></br>
C’era una volta een kikker die wist dat ze ooit prinses was geweest en droomde van een prins die langs kwam en haar kuste. Maar haar dromen werden geen bewaarheid, totdat er een schitterend witte, welhaast majestueuze vogel, hoge, elegante poten, langs kwam. En ze gaf zich over om gekust te worden ... had net zo goed een koninklijk paard kunnen zijn dat daar in haar vijver stapte ... toch?</br>
Maar ’t was geen prins.</br></br></br>
In Siena, zijn drie fresco’s geplakt op de muren van een zaal van het Palazzo Pubblico, zeg maar stadhuis, die het goede en het slechte bewind representeren: L'Allegoria ed Effetti del Buono e del Cattivo Governo. Ze zijn geschilderd door Ambrogio Lorenzetti, eerste helft quattrocento. De freschi beelden uit hoe een land - stadsstaat - er uit ziet als er een goed bewind aan de macht is en wat je ziet wanneer er slecht geregeerd wordt.</br>
Het heet dat in die tijd Siena welvarend was, dus je mag aannemen dat Lorenzetti geen moeite had om het goede bewind te vereeuwigen. Leuke bijkomstigheid is dat we niet weten of hij echt wist hoe een slecht bewind zich manifesteerde, want door een speling van het lot is de kwaliteit van dat fresco in de loop der eeuwen hard achteruit gegaan.</br></br>
Je mag aannemen dat er een moraliteit in verborgen zit. De schilderingen zijn gemaakt in opdracht van de toen zittende magistraten, il Governo dei Nove en die zullen vast de idee hebben gehad dat ze het goed deden. Dus daarvoor moet het slecht zijn geweest, kan niet anders.</br>
C’era una volta ... want het verschil tussen het goede bewind en het slechte is zo groot, dat kan niet in een paar jaar helemaal omgeslagen zijn.</br>
Er zijn ook tongen die beweren dat datgene wat als goed bewind is afgeschilderd, niet kenmerkend was voor hoe het in Siena reilde en zeilde, maar dat Lorenzetti een ideaal beeld voor ogen had, als een metafoor voor de stad. En je mag je afvragen: wie heeft hem de ogen gegeven om te weten hoe een goed bewind zich manifesteert.</br></br>
Je had toen nog geen internet, met sites als die van Climategate, waar iedereen zijn zegje op kon doen, en waar iemand riep dat het allemaal goed was, maar waar een hoop anderen riepen dat het maar een rotzooitje was. In die tijd riep je wat in je stamkroeg, of op de markt, en een ander riep wat terug.</br>
Je kon ook een hengst voor je kanis krijgen.</br>
C’era una volta ... was Lorenzetti groot gegroeid gedurende een slecht bewind, en moest hij dromen van wat goed was, en in de kroeg horen hoe goed het vroeger was geweest ... of was het omgekeerd?</br></br></br>
<div class="separator" style="clear: both;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-LXwrJb_Cigs/YK53-u0bDKI/AAAAAAAAAUs/Fjph1gUaNcYenYHEx9qUKrk8GXxUty-twCLcBGAsYHQ/s1280/buonCatt_gov.JPG" style="display: block; padding: 1em 0; text-align: center; "><img alt="" border="0" width="320" data-original-height="756" data-original-width="1280" src="https://1.bp.blogspot.com/-LXwrJb_Cigs/YK53-u0bDKI/AAAAAAAAAUs/Fjph1gUaNcYenYHEx9qUKrk8GXxUty-twCLcBGAsYHQ/s320/buonCatt_gov.JPG"/></a></div>
En je vraagt je af: wat, als het gemeentebestuur van Amsterdam nu een opdracht zou geven aan een schilder om het goede en het slechte bewind te schilderen.</br>
Ten eerste: hoe zou de opdracht zich laten lezen. Nou ja, het goede bewind is duidelijk: dat is zoals B&W van Amsterdam nu functioneren. Maar voor het slechte bewind - dan moet je een eindje terug hoor in de geschiedenis, voordat je een niet geestverwante burgemeester vindt. Gijs van Hall - prototype van een slechte stadsbestuurder. Okay, de affaire WFH mocht er ook zijn. (<b>disclaimer</b> Amsterdam en Femke zijn volkomen willekeurig gekozen, ik heb helemaal niet aan die klimaatklok moeten denken toen ik dit opschreef, echt niet.)</br></br>
Maar bovenal: zouden ze een schilder vinden - ik bedoel: iemand die zich zou willen vereenzelvigen met wat progressief bedoeld is, maar wat ten diepste aartsconservatief is: de angst dat de maatschappij naar de sodemieterij gaat, de zekerheid dat er een planeet gered moet worden.</br></br>
Ik heb hier een mooi boekje van Dimitri Frenkel Frank over Rembrandt en Spinoza (een toneelstuk, Spinoza geheten). Rembrandt is dan wel een dwarse jongen, maar hij weet toch dat brood op de plank belangrijk is. Dus, tegen wil en dank, wordt hij neergezet als de tegenhanger van de zeer principiële Spinoza, die zijn leven in de waagschaal stelt voor het hebben van een mening.</br>
Een eigentijdse Rembrandt zou dus wel gezegd hebben: okay, Femke, ik zie die windmolens niet zo zitten, en kernenergie lijkt me heel wat handiger, maar ik schilder wel een vlakte met zonnepanelen en op de achtergrond wat windmolens - en de stad in de verte op de achtergrond, de daken, evenals de blanke top der duinen schitterend door die krengen van panelen. Het licht is lang niet meer zo mooi, sinds jij die rotzooi overal neer laat leggen, maar vooruit ... nou, kruip nou maar lekker bij me in bed meid, kunnen we de details van de opdracht bespreken - zoals Dimitri Frenkel Frank een gravin in Rembrandt’s bed zag liggen, die misschien wel een portret van haar man besteld had.</br></br>
En daar zijn we waar ik wezen wil: de schilderingen van hoe een oenige afbeelding er uit gaat zien, van een slecht bewind, daar kan ik me wel wat bij voorstellen ... en ’t zal me een zorg zijn, al die morele oordelen die daarop zichtbaar gemaakt kunnen worden.</br>
Maar dat goede bewind hé, dat moet er verschrikkelijk uit zien. Slecht licht of goed licht - daar gaan je ogen en je hele kop pijn van doen.</br></br>
Dat goede bewind van Lorenzetti is, wat we tegenwoordig zouden noemen een deugschilderij. Dat wat deugt is ruim vertegenwoordigd, dat wat niet deugt is aan het oog onttrokken. Nou ja, er is naast een engel die beloont, ook een engel die straft en er zijn geketende misdadigers. Maar het bestuur is pontificaal aanwezig -de burgers, zij die in opdracht deugen, zijn kleiner geschilderd, want onderworpen aan de regels. De stad ziet er proper uit, je zou haast denken dat er doorspoeltoiletten in de huizen staan, aangesloten op riolering, verborgen onder het plaveisel. Het land ligt er keurig bewerkt bij, de karren vol met wat van het land komt gaan naar de markt. En er is veel vrolijkheid onder elkaar. Orde. Netheid. Vrede.</br></br>
Dat slechte bewind is niet leuk: duivels met vleermuisvleugels, verbrande boerderijen, vervallen huizen, geen boerenkarren die naar de markt gaan, tegen elkaar optrekkende legers. Geen governo dei nove dat de boel nauwlettend in de gaten houdt en bijstuurt. Jammer dat het niet goed is overgekomen naar onze eeuw.</br></br>
Duidelijk verhaal. Kat in ’t bakkie voor Lorenzetti.</br></br></br>
Maar nu zoekt Femke een schilder. Da’s veel moeilijker.</br>
» Ik wil een landschap met veel windmolens.<br>
» Windmolens? Die zijn toch uit de tijd.<br>
» Die zijn weer in, jongen. En zonnepanelen.<br>
» Zonnepanelen? Nederland? Het land van mest en mist?<br>
Ze lag zo lekker in z’n armen, ze was zo heerlijk aan het dagdromen. Gaat ie moeilijk doen.<br><br>
En ik moet weer denken aan Monthy Python en de Paus die zich met Michelangelo verstaat - probeert te verstaan - over hoe het laatste avondmaal er uit hoort te zien.<br>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><iframe class="BLOG_video_class" allowfullscreen="" youtube-src-id="l9Aj7W3g1qo" width="320" height="266" src="https://www.youtube.com/embed/l9Aj7W3g1qo"></iframe></div>
De misverstanden.<br><br>
Que sera sera. Whatever will be, will be.<br>
Zet Frans Timmermans nou maar eens op zo’n schilderij. Je kan hem wel achter die microfoon zetten, boven de geachte toehoorders uittorenend - maar daarmee weet je nog niet waarom dat een goed bewind is.<br>
En je kan Marcel Crok wel op dat andere schilderij zetten, maar geen woeste baren die hem natte broekspijpen bezorgen.<br><br>
» Okay, ik zal eens in Borssele gaan kijken, misschien krijg ik een idee hoe zo’n kerncentrale tussen biologisch opkomende bloemkool te plaatsen.<br>
» Hou op man, geen kerncentrale ... getverderrie.<br>
» Wat? Wou je beweren dat alleen zonnepanelen en windmolens een welvarende samenleving draaiende houden?<br><br>
Rembrandt hoefde niet over dat soort platvloerse vergezichten na te denken, als ie met z’n gravin in bed lag. Ik weet zeker dat deze schilder het op z’n heupen krijgt: Jezus, hoe hou ik dat mokkel in m’n bed zonder dat ik op al die onzin moet reageren?<br><br>
Of zouden de hedendaagse kunstschilders ook op de centen letten? En bereid zijn alles te schilderen, als ze maar geld krijgen, en als de vrouw van de opdrachtgever maar een lekker stuk is?<br><br>
En je ziet het goede bewind voor je (ja, ik weet, het doet pijn aan de ogen, even doorbijten ... het deed ook pijn toen ik het op moest schrijven).<br>
Eén klaproosje. Een paar kleine vogeltjes die nog vliegen, omdat ze niet zo hoog vliegen. Wel: glinsterende oppervlaktes waar wat groen onder weg komt, ook De Nieuwe Meer vol met zonnepanelen. Op de achtergrond een dorpje, laagbouw. Maar je ziet geen rode daken. Een verschrikkelijke horizon, waarvan je niet meer ziet wat het horizon maakt, omdat dat wat het horizon maakt bedekt is met zonnepanelen en je ogen verblindt. En dan de diepere achtergrond. De hoge pluimen aan de einder, van Marsman, zijn ijzeren pluimen geworden, geplant in beton. Populieren met wieken.<br>
En dan ... oh, wat erg. Vroeger had je de meiboom, daar dansten volwassenen en kinderen omheen. Nu zie je ze om een windmolen heen dansen.<br><br>
Het slechte ...<br><br>
Uh ... ho, wacht even. Geen misverstanden hé. Ik kan misschien wel schilderen hoe het goede bewind in de ogen van de Burgemeester van Amsterdam er uit zal zien, maar dat wil nog niet zeggen dat ik er ook maar voor één minuut in geloof. Dat jullie dat niet denken. Een andere scepticus schreef laatst: Een energietransitie wijs ik zeker niet af. Nou, ikke wel. Zoiets zal je mij nooit horen zeggen.<br>
Transitie drukt actie uit, weloverwogen actie. Transitie is een activiteit op zich. Daar moet de mens niet aan willen.<br>
Stel je voor dat iemand, na de intrede van de elektromotor had gezegd: binnen 10 jaar wil ik alles wat op stoom gaat in het museum. Dat was op een fiasco uitgelopen. Overgangen moet je hun eigen tijd geven.<br>
En als ik, na het binnenhalen van de opdracht, nog even met haar ... uh ... als het zover was gekomen dat ... uh ... nee, dat ga ik niet aan jullie neus hangen, wat er allemaal in mijn atelier gebeurt ... nou ja, dit dan: dan had ik toch het prerogatief van een bezorgde echtgenoot opgeëist en vooraf gezegd willen hebben: mevrouw de Burgemeester, jij bent helemaal knettergek, met dat ophangen van die klok. Okay?<br><br>
Okay ... waar was ik ... oh ja - het slechte bewind.<br>
Gras, maar ook veel onkruid. Niet zo fris groen allemaal. Zware vrachtwagens, uit de uitlaten komt zwarte rook. Schepen met schoorstenen. De kolencentrale mag uiteraard niet ontbreken. Hoestende mensen met grauwe gezichten. Een beetje radioactieve straling plastisch vorm gegeven in de knokkels en de bochels van de figuranten.<br>
Kat in ’t bakkie voor mij, natuurlijk. Ik heb op deze site zoveel idioten leren kennen met hun opvatting over <i>Se non ora? Quando???</i> Ik weet wel hoe dat er uit zal zien.<br><br><br>
Bij het opschrijven hiervan kreeg ik nog een shock-moment.<br>
In Siena hadden ze geen rijke visserij-cultuur. Ligt niet aan de zee, en er komt geen grote rivier langs. Dus op die fresco’s zie je geen onderwatergebeuren. Fuiken. Sleepnetten. Gelukkig maar, want je zult toch moeten uittekenen wat er in Gods wateren onder de aarde leeft en beweegt onder het goede bewind.<br><br>
Grote betonblokken ... stalen poten die daaruit oprijzen ... geen doodse stilte, lawaai van turbines zoals je dat onder water hoort ... geen leven te bekennen ...<br>
Nee, geen kat in ’t bakkie voor mij, hoor. We weten uiteraard niet wat we die vissen aandoen. En het andere onderzeese leven.<br>
’t Zou eigenlijk wel goed zijn als ik het zou schilderen. Want dan wordt ten minste de hypocrisie zichtbaar van die verzamelde platformen dat zich samen Groen noemt. En die dat wat ze bewerkstelligen duurzaam en sustainable noemen. Mevrouw Thunberg en haar spijbelende schoolmeisjes. Extinction Rebellion met die vrouwen in oranje. GroenLinks. Dat meneertje van D66 dat nu weg is. De AOC-adepten in de Verenigde Staten, Hoe lang zal het duren voordat BÜNDNIS90/DIE GRÜNEN en masse gaan zeggen: Wir haben es nicht gewußt.<br><br>
Ik ben blij dat ik de vloek van het slechte bewind, zoals die zich nu laat zien onder water, en de zegeningen van het goede bewind, zoals zich dat straks zal openbaren niet hoef te schilderen. Maar ik kan de hypocrisie wel laten zien.<br>
Er moet een <a href="https://www.weforum.org/friends-of-ocean-action/new-global-commitment-to-environmentally-and-socially-responsible-tuna-supply-chains" target="_blank">NEW GLOBAL COMMITMENT TO ENVIRONMENTALLY AND SOCIALLY RESPONSIBLE TUNA SUPPLY CHAINS</a> komen, met de bedoeling dat er beter omgegaan wordt met de natuur bij de jacht op tonijn. En het heet dan:
<blockquote>Tuna fisheries can result in incidentally caught bycatch species including seabirds, sea turtles, marine mammals, sharks and rays.</blockquote>
Zoiets heb ik nou nog nergens gelezen van das große grüne weltumfassende Bündnis, die de planeet gaat redden, als het om de verstoring van het leven boven en in de zee gaat door de windbaronnen.
Leonardohttp://www.blogger.com/profile/10159361871475194320noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4379115516047989201.post-56197524294035966802020-11-04T21:57:00.012+01:002021-10-04T11:14:57.644+02:002 + 2 = 5<div class="separator" style="clear: both;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-ze4bwjwHgo4/X6aG6u8qq_I/AAAAAAAAASw/KRHOFWVFEHcgpvM203LPxeNZNFdiKNpcACLcBGAsYHQ/s1019/wright_rong.JPG" style="display: block; padding: 1em 0; text-align: center; "><img alt="" border="0" width="320" data-original-height="635" data-original-width="1019" src="https://1.bp.blogspot.com/-ze4bwjwHgo4/X6aG6u8qq_I/AAAAAAAAASw/KRHOFWVFEHcgpvM203LPxeNZNFdiKNpcACLcBGAsYHQ/s320/wright_rong.JPG"/></a></div>
<br ><br >
<br ><br >
<br ><br >
<br ><br >
Leonardohttp://www.blogger.com/profile/10159361871475194320noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4379115516047989201.post-2544235697652756942019-10-24T11:21:00.000+02:002019-10-25T05:28:25.522+02:00het klimaat, de MSM en De CorrespondentIk zal een jaar of twaalf geweest zijn, nog in de laatste klas van de CNS, de Christelijke Nationale School, of er net af. Ik was bij een vriendje aan het spelen. Ik speelde daar graag, bij ons thuis was het niet zo fijn. En ineens laat ik me ontvallen: ik wou dat het weer eens oorlog was.<br />
De vader van mijn vriendje vroeg niet naar het waarom maar zei dat ik een stomme hond was, en dat ik nooit meer zoiets geks moest zeggen. <br /><br />
Maar ik was geen stomme hond. Ik voelde me heerlijk daar in die huiskamer, en ik had zojuist een vierluik over de oorlog gelezen: <b>Reis door de Nacht</b> van Anne de Vries. <br />
Daar werd niet in gemarteld, er verdwenen geen vaders die nooit meer terug kwamen. Er was wel een jongen die een tijdje ergens anders moest logeren en dat was heel gezellig. Kortom, spannende jeugdboeken, zoals de Bob Evers serie. <br />
En alles kwam goed. <br /><br />
Ik moest daaraan denken terwijl ik het artikel van Rutger Bregman in De Correspondent las: <a href="https://decorrespondent.nl/10637/belastingen-omhoog-op-rantsoen-en-bouwen-bouwen-bouwen-zo-ziet-mobilisatie-tegen-klimaatverandering-eruit/4299071545021-c10878d1"><b>Belastingen omhoog, op rantsoen en bouwen, bouwen, bouwen: zo ziet mobilisatie tegen klimaatverandering eruit</b></a>. Drie onderdelen: <br />
- een grafiek die die maar niet uit zijn hoofd krijgt: de uitstoot van broeikasgassen<br />
- zo ziet echte mobilisatie eruit<br />
- en dan nu: de beuk erin<br />
Tijdens lezing van dat tweede deel, zou ik de vader van mijn vriend kunnen volgen en tegen Bregman zeggen: stomme hond. Het is bijna een lofzang op de oorlog: wat een sfeertje zo onder elkaar, en iedereen de handen uit de mouwen hé. <br />
‘k Wou dat het weer eens oorlog was. <br /><br />
En ik vroeg me af: heeft de redactie van De Correspondent collectief een aanval van <i>cognitive dissonance</i>. Want in het begin van het artikel heet het: <i>Ze </i>[climate deniers]<i> bestaan nog wel, de twijfelaars, maar ze worden zo langzamerhand net zo zeldzaam als de types die vraagtekens zetten bij de dood van Elvis en Tupac.</i><br />
Hoezo zeldzaam? Het Forum voor Democratie heeft, nu een half jaar geleden, bij de laatste verkiezingen meer dan één miljoen (1.000.000) stemmen gehaald. <br />
Clintel reist door het land en trekt volle zalen, en dat zijn lang niet allemaal tegenstanders. <br />
Eigenlijk mag je dit geen <i>cognitive dissonance</i> noemen, want daarbij raak je nog confuus van de tegenstelling tussen wat je gelooft en wat je ziet. <br />
Uit niets blijkt dat De Correspondent die verkiezingsuitslag kent, of weet heeft van die avonden van Clintel. <br /><br />
De Correspondent is begonnen met een motto, ontleend aan Joris Luyendijk: nieuws is wat vandaag gebeurt, maar dat niet elke dag gebeurt. Wel, als goede leerling van the Guardian - deze krant heeft momenteel twee zaken much ado about nothing: Brexit en climate crisis (zoals ze het noemen) - brengen ze veel nieuws dat nog steeds geen nieuws is geweest ... over climate change. <br /><br />
Gebeurt er dan niets op klimaatgebied? <br />
Wel, we hadden Al Gore, en nu hebben we Greta. Maar doemdenken is geen nieuws, onder het motto van De Correspondent: dat gebeurt elke dag, vanaf het begin der tijden. <br />
Verder is de wetenschap druk in de weer met het klimaat. En die vertelt over haar bevindingen wel dat er kans is op climate change, en dat, als zich dat zou voordoen, dat wel eens vervelende gevolgen voor de menselijke habitat kan hebben ... maar, over het algemeen houden de wetenschappers zich toch verre van doemdenken. Het merendeel van de wetenschappers dan. <br />
Zeggen ze. Zegt bijvoorbeeld Klimaatverandering van Bart Verheggen, waar wetenschap hand in hand gaat met doemdenken, moralisme en verkettering van andersdenkenden. <br /><br />
Maar, als je ze wijst op gedrag à la dat van Bregman onder de mensen - vrouwen die roepen: <i>we’ve got to start eating babies</i>, of de actieleider van Extinction Rebellion die zegt dat <i>babies are already dying and will continue to die</i> - dan wassen ze hun handen in onschuld. <br />
Is dat wat Bregman doet in dit artikel: paniek schoppen? <br />
Well, sort of. We hebben nog maar dertig jaar, en als we niet doen wat de Amerikanen hebben gedaan in 1940-1945 dan gaan we d’r aan. <br /><br />
Toen ik dat artikel begon te lezen, dacht ik: dat ga ik in detail becommentarieren. Maar daar is geen beginnen aan, daarvoor is het veel te ronkerig. <br />
Tijdens het lezen merkte ik dat ik aan andere dingen ging denken. En ik heb het toen maar bij een paar aantekeningen gelaten: <br /><br />
- tijdens de lofzang op de oorlogsinspanningen (het tweede deel van zijn artikel): luister eens naar wat Howard Zinn te zeggen heeft daarover in zijn <a href="https://www.youtube.com/watch?v=XUBYI97cUgU&t=137s"><b>Three holy wars</b></a><br /><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://3.bp.blogspot.com/-1Jvd7Jyr2sI/XbFqF6ureUI/AAAAAAAAAPo/GoyG7VemF5c7lJ5Qpxcxyz6ElwR7rh0HQCLcBGAsYHQ/s1600/three_holy_wars.PNG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://3.bp.blogspot.com/-1Jvd7Jyr2sI/XbFqF6ureUI/AAAAAAAAAPo/GoyG7VemF5c7lJ5Qpxcxyz6ElwR7rh0HQCLcBGAsYHQ/s320/three_holy_wars.PNG" width="320" height="228" data-original-width="870" data-original-height="620" /></a></div>
- nu de beuk erin (het derde deel): waar is ons Pearl Harbor vroeg ik mij af<br /><br />
- als hij de productie van staal en cement ter sprake brengt: ga eens luisteren naar Bill Gates<br /><br />
- als hij zegt dat we ook kernenergie nodig hebben: luister nu maar naar Mike Shellenberger<br /><br />
- als hij zegt dat het alleen gaat lukken als we er samen in geloven: ik kon er niks aan doen, ik moest denken aan Joseph Goebbels<br /><br />
Zou ik hem daarop moeten wijzen? Ik mag hopen van niet. Ik neem aan dat Bregman, als historicus die ook in California heeft gestudeerd, weet heeft van Howard Zinn. Ik mag aannemen dat hij weet heeft van de zorgen van Bill Gates omdat we (nog) geen vervanging hebben voor het broodnodige staal en cement. Ik neem aan dat hij de inzichten van Mike Shellenberger kent over hoe Nederland zijn CO2-probleem kan oplossen met kernenergie. <br /><br />
Maar uit de tekst van zijn artikel blijkt dat niet. Hij lijkt er geen sjoege van te hebben dat we de problemen ook anders aan kunnen pakken. Dat we een samenleving hebben opgebouwd waar je niet zomaar in kunt hakken. Zeg maar een organisme waarbij je niet zomaar even een harttransplantatie kunt doen. <br /><br />
En toen die opschreef: het gaat alleen lukken als we er samen in geloven - zou die toen even gedacht hebben aan dat motto over nieuws? Zou die in de gaten hebben dat er een geweldige PR-machine is ingezet. <br />
En zou die toen een Godwin moment hebben gehad: daar moeten we een tweede Joseph Goebbels voor zien te vinden. <br /><br />
Want daar gaat het wel om, als je oorlog in je kop hebt. En dat het oorlog is, is glashelder: the climate wars. <br />
Pardon? Het heet wel climate wars, maar de hele wereld gaat op de schop. Honger, racisme, en bovenal: inkomensongelijheid. <br /><br />
Ik vrees dat Rutger Bregman niet in de gaten heeft dat de propagandemachine van het alarmisme hem in de greep heeft. Ik vrees dat de redactie van De Correspondent niet in de gaten heeft dat nieuws over climate crisis vooral nieuws is op de burelen van the Guardian - nieuws dat nog geen nieuws is, want het is nog niet gebeurd! <br /><br />
En dat blijkt ook wel. Want over één ding blijft Bregman oorverdovend stil: waarom wij maar dertig jaar zouden hebben. <br />
Geen woord daarover. Geen uitleg, geen verklaring, zelfs geen tipje van de sluier. En dat is ook begrijpelijk, want de leden van werkgroep 1 van IPCC, de wetenschappers, nemen dat soort termen niet in hun mond. <br />
Zoals Richard Linzen zeer recent zegt: <i>De basis voor bezorgdheid is simpelweg dat modellen (die over het algemeen onbetrouwbaar zijn) suggereren dat er een probleem ‘denkbaar’ is</i>. <br />
Denkbaar. En die bezorgdheid wordt breed uitgevent. Dat is waar de MSM haar brood van maakt, de schoorsteen van doet roken. <br />
Bregman hoeft van mij Lindzen niet te geloven. Maar enige relativering, of enig nadenken over “waarom dan toch die dertig jaar” zou je met kennis van deze inzichten mogen verwachten. <br /><br />
Ik heb Bregman, en de andere redacteuren van De Correspondent gewezen op een artikel in OpinieZ. Dat is natuurlijk vloeken in de kerk. Dat is beneden de waardigheid van De Correspondent. Dat internetmagazine is net door minister Ollongren weggezet als junk. <br />
Maar daar was een artikel te lezen, van Alma van Hees, getiteld <a href="https://opiniez.com/2019/10/21/duistere-machinaties-in-de-klimaatkerk/almavh/"><b>duistere machinaties in de klimaatkerk</b></a>. En daar zit geen woord nepnieuws bij. Dat gaat over Peter Ridd, Susan Crockford en de capriolen van Michael E. Mann - allemaal nieuws dat gisteren of eergisteren gebeurde, en zich niet herhaald heeft. Nou ja, Crockford is enigszins nieuws dat de vorige dag Ridd overkomen is. Sommige nieuwswaardige dingen gebeuren een paar keer achter elkaar. <br />
Ik heb de redactie van De Correspondent aangeraden dat artikel te lezen, en dan nog eens na te denken over het alarmisme. Ik moet aannemen dat ze dat een onzinnige raad vinden. Soit. <br /><br />
Ik weet één ding zeker, één ding dat ze in Duitsland al gaan voelen aankomen - waar ze de kerncentrales bijna allemaal gesloten hebben en de kolencentrales aan het sluiten zijn. <br />
Dat ene ding is dit. Het zal niet zo heel erg lang gaan duren, voordat allerlei mensen in de wereld van media en wetenschap een ander de zwartepiet gaan toespelen als straks onze energievoorziening één grote rotzooi is geworden. Want dat is mijn alarmisme: dat met de plannen waar Rutger Bregman in dit artikel van droomt, en veel milieu”deskundigen” met hem van dromen, niet de inkomensongelijkheid wordt opgelost, maar dat een gelijke verdeling van ellende over ons allen uitgestort zal worden. <br /><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-FTlrmmkwoHI/XbJrwlD2RaI/AAAAAAAAAP0/IUxnf7yZXQ4xzzoo5_JyHlFSnQ0dj7bpACLcBGAsYHQ/s1600/windm_ijs_blog.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://1.bp.blogspot.com/-FTlrmmkwoHI/XbJrwlD2RaI/AAAAAAAAAP0/IUxnf7yZXQ4xzzoo5_JyHlFSnQ0dj7bpACLcBGAsYHQ/s320/windm_ijs_blog.png" width="320" height="225" data-original-width="647" data-original-height="454" /></a></div>
En ik denk wel eens: we hebben op de verkeerde mensen gelet. We hielden de klimatologen in de gaten. Maar de helden van Rutger Bregman zijn Naomi Klein, George Monbiot en Eric Holthaus, en Roger Hallam van Extiction Rebellion komt ook nog tevoorschijn. <br />
Ja, dat is het, we hebben verzuimd het ecologische, of ecomodernistische denken te beteugelen. En dat zou ons wel eens behoorlijk kunnen gaan bezuren. <br /><br />
<br /><br /><br />
</br ></br ></br ></br >
<span style="font-family:verdana;font-size:85%;color:#000099"><p>
<b>NB</b><br />
Dit is de laatste impressie over de climate wars.
Er zijn ook speldeprikje, uitgedeeld tijdens het "bestuderen" van het wel en wee van de climate wars.</br >
Voor de eerste impressie van die climate wars zie: <a href="http://not-a-single-footnote-to-plato.blogspot.it/2018/01/climate-deniers.html"><b>climate deniers</b></a><br />
Voor het eerste speldeprikje zie: <a href="http://not-a-single-footnote-to-plato.blogspot.it/2018/01/mankind-stumbles-from-blunder-to-blunder.html"><b>mankind stumbles from blunder to blunder</b></a></span>
</br ></br ></br ></br ></br ></br ></br ></br ></br ></br ></br >
Leonardohttp://www.blogger.com/profile/10159361871475194320noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4379115516047989201.post-185764192763164272019-10-16T09:47:00.001+02:002021-06-19T10:57:54.432+02:00systemen, modellen ... en het klimaatWe maken met Hume een wandeling op een verlaten eiland, en vinden een horloge. Maar we interrumperen Hume als hij over het wel of niet bestaan van een schepper wil beginnen. Het gaat ons om heel iets anders.<br />
We weten nog even niet wat een horloge is, maar we zien iets bewegen. We nemen het mee naar huis en proberen te achterhalen wat we gevonden hebben door het van alle kanten te bekijken. Zonder resultaat. <br />
Maar op een morgen pakken we het weer op, en wat blijkt: er is geen beweging meer. We proberen van alles: leggen het op de hei, geven het water, doen het om de pols ... er gebeurt niets. <br />
Dan draaien we aan een knopje, dat er iets uitsteekt, en jawel: het beweegt weer. <br /><br />
We komen tot de conclusie dat we een black box in onze handen hebben, met duidelijk afgebakende grenzen die één, en niet meer dan één externe invloed behoeft om te doen wat het deed sinds we het gevonden hebben. <br />
Die externe invloed kunnen we begrijpen, want we hebben weet van de onmogelijkheid van een perpetuum mobile. <br /><br />
We noemen zoiets, wat in een black box past, ook wel systeem. Het begrip “systeem” is een beetje gemankeerd begrip. Een systeem veronderstelt een systematiek, systematisch handelen. Als wij, de mens, iets systeem noemen, zou dat moeten betekenen dat wij de systematiek doorgronden. <br />
Dat is lang niet altijd zo. Als we iets zien, dat afgerond lijkt en waarbinnen zich dynamiek manifesteert, dan spreken we van systeem, soms deelsysteem. <br />
En dat kan behoorlijk abstract worden. <br /><br />
Er is een paper, waaraan Chomsky in zijn hoedanigheid van linguïst meegewerkt heeft, en dat gaat over systemen die zich in onze hersenmassa bevinden - die de schrijvers van het paper zich in onze kop voorstellen. Communicatiesystemen: <br />
- er is FLB, faculty of language in the broad sense, en dat bevat een sensory motor system en een conceptual intentional system<br />
- er is FLN, faculty of language in the narrow sense, en dat bevat - uitsluitend! - een recursery system<br />
Ik denk dat de black box hier niet aan te wijzen is - het kan de hersenpan niet zijn want die bevat al die systemen - en ik denk dat ook de grenzen niet af te bakenen zijn. <br /><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://2.bp.blogspot.com/-m398W94mbMA/XabF3Jg6-lI/AAAAAAAAAPM/HNMgSS3K2S4kqn92xdOCYByJZtEi4TnHgCLcBGAsYHQ/s1600/hersenpan.PNG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://2.bp.blogspot.com/-m398W94mbMA/XabF3Jg6-lI/AAAAAAAAAPM/HNMgSS3K2S4kqn92xdOCYByJZtEi4TnHgCLcBGAsYHQ/s400/hersenpan.PNG" width="400" height="342" data-original-width="925" data-original-height="790" /></a></div>
<br />
Mijn onderwerp is het klimaatsysteem. Dat wordt ook systeem genoemd. Direct wordt door allen die er over mee mogen praten vastgesteld dat het hier om een zeer complex en chaotisch systeem gaat. <br />
Kan dat: een chaotisch systeem? Systeem veronderstelt systematisch handelen, dus er kan geen chaos ontstaan. Wel, we hebben afgesproken dat dat kan: de notie chaos zegt dan dat <i>a system can be chaotic when the set of possible outcomes can be confined within a limited space</i>. Beter gezegd iets dat oogt als een black box maar waarvan we de werking niet doorgronden, mogen we systeem noemen als de set van mogelijke uitkomsten afgebakend kan worden. <br /><br />
Ik denk dat we coulant zijn als we die systemen in onze hersenpan, zoals door Chomsky et al. beschreven, als zodanig accepteren - er is geen black box, en ik denk niet dat de set van mogelijke uitkomsten afgebakend kan worden. <br /><br />
Bij het klimaat kunnen we wel van redelijk af te bakenen uitkomsten spreken. Hoe verwoestend een orkaan ook, hoe hevig een stortbui - de Italianen spreken dan van bomba d’acqua - het is allemaal te overzien. <br /><br />
Maar, er spelen bij het klimaat wel andere problemen. <br />
Allereerst is klimaat een zeer arbitrair begrip - vooral omdat we klimaten onderscheiden naar soort. Dat is logisch, want als klimaat het weer van een langere periode binnen een typische locatie aanduidt, kun je verschillende klimaten waarnemen.
Daarnaast is er een groot probleem met de afbakening van de grenzen. De zon, en de stand van de aarde t.o.v. de zon speelt een rol. Geologische processen - aardsystemen genoemd - spelen een rol. De stand van de overige planeten t.o.v. de aarde, maar ook t.o.v. elkaar speelt een rol. <br />
Bovendien geldt dat klimaat nogal wat kenmerken heeft, temperatuur, luchtdruk, neerslag, wind etc. maar het probleem van de verandering wordt opgehangen aan temperatuur. <br /><br />
Persoonlijk denk ik dat het geen box is die daar black ligt te wezen, meer een amorfe massa. Er zijn <i>positive forcings</i> en <i>negative forcings</i>, je hebt El Nino en La Nina, je hebt tektonische verschuivingen - kortom: voor zover het als systeem aangeduid mag worden moet het als zeer chaotisch beschouwd worden. <br /><br />
Een kenmerk van een systeem is, dat het cybernetisch kan zijn: dan zit er een mechanisme in het systeem, dat de set van mogelijke uitkomsten beperkt tot gewenste uitkomsten - gewenst door de ontwerper van het systeem. <br />
Maar het klimaatsysteem kent geen ontwerper. <br />
Toch zijn er optimistische geesten, die, in het kader van climate change, corrigerende bewegingen menen te zien die het “binnen de perken” houden. James Lovelock met name. Het is waar, sinds er leven is op aarde zijn de klimatologische omstandigheden nooit zodanig geweest dat alle leven uitgeroeid werd. Maar de vraag is of zo’n omstandigheid tot de set van mogelijke uitkomsten hoort. <br /><br />
Systemen kun je voorstelbaar maken middels een model. Een strak recht-toe-recht-aan schema met lijntjes en blokjes bijv. De blokken geven dan functies weer, de lijnen laten de beïnvloeding zien. <br />
Maar er is ook een prachtig CO2-schema, waarbij IPCC-documenten de boekhouding van CO2 - dat als schuldige van de gedachte klimaatwijziging wordt beschouwd - laten zien. Het wordt boekhouding genoemd, maar de cijfers die bij de pijlen staan zijn schattingen. <br /><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://2.bp.blogspot.com/-_itCXAIA_PA/XabGYaIQLWI/AAAAAAAAAPU/VBjeqWESLQcAUwEqdXYGV1kV5mHOCA55QCLcBGAsYHQ/s1600/Carbon_cycle.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://2.bp.blogspot.com/-_itCXAIA_PA/XabGYaIQLWI/AAAAAAAAAPU/VBjeqWESLQcAUwEqdXYGV1kV5mHOCA55QCLcBGAsYHQ/s400/Carbon_cycle.jpg" width="400" height="337" data-original-width="1280" data-original-height="1079" /></a></div>
<br />
Het woord climate change is een paar keer gevallen. Er zou sprake zijn van climate change als de set van dagelijkse uitkomsten er anders uit gaat zien dan bekend is vanuit de recente geschiedenis. Ook wel af te meten aan begeleidende factoren: de langdurige afwezigheid van een Elfstedentocht.<br />
Het begrip klimaat beslaat een periode van minstens dertig jaar. Persoonlijk denk ik dat een mens klimaatwijziging niet merkbaar aan de lijve kan ondervinden. Dat zou ongeveer hetzelfde zijn als een eendagsvlieg die de overgang van seizoenen wil beschrijven. <br />
Ik durf te stellen: Niemand heeft ooit klimaatverandering gezien. Niemand weet met welke verschijnselen klimaatverandering gepaard gaat. <br /><br />
Toch zijn er mensen die climate change menen waar te nemen: de climatologist community. Ook wel: de alarmisten. Sinds kort daarbij gekomen: Extinction Rebellion. <br />
Eén groep meent daar technisch toe in staat te zijn, en daarvoor ook de middelen te hebben: de klimatologen - die hebben wetenschap in hun gereedschapskist. <br />
De overigen, de alarmisten die om de klimatologen heen hangen kijken naar de fenomenen. Extinction Rebellion zijn doempredikers. <br /><br />
Die klimatologen zijn dus wetenschappelijk in de weer. Daar komt opnieuw het model om de hoek kijken, maar nu een ander model. Geen model om het systeem visueel voor te stellen, de werking er van begrijpelijk te maken. <br />
Nee, dit zijn modellen waarmee gerekend wordt. Modellen waarin historische reeksen zijn vastgelegd, van waaruit trends zichtbaar worden gemaakt. Die historische reeksen vormen wel een probleem, want er worden nog niet zo verschrikkelijk lang objectieve metingen gedaan. <br />
Het belangrijkste ijkpunt voor de klimatologen: de temperatuur. <br /><br />
Kun je met een rekenmodel de werkelijkheid van het klimaat - nogmaals: een arbitrair begrip - zodanig nabootsen dat je als eendagsvlieg een seizoensovergang kunt beschrijven? <br />
Er is een pendant: de economische modellen. De economie is, evenals het klimaat, moeilijk grijpbaar, en bijna niet te vangen in een precies model. De economen doen het wel. We kennen de resultaten, zelden wordt er achteraf gezegd: dat hadden we precies zo voorspeld. <br />
In dat verband is het leuk om op te merken hoe klimatologen naar economische modellen kijken. Dat gaat zo: <i>climate modellers, all using the same agreed equations from physics, are reluctant to consider economic models as models at all; economists, it seems, can just decide to use whatever equations they prefer</i>. <br /><br />
Dus, nogmaals, kun je in een rekenmodel de werkelijkheid van dat zeer complexe, en zeer chaotische systeem dat klimaat heet - terwijl er niet één klimaat is ... kun je dat systeem in een rekenmodel vangen? <br />
Bijna alle klimatologen zeggen volmondig ja. Maar niet alle klimatologen. <br />
Modeldeskundigen zijn daar voorzichtiger in. Eén specialist zegt er dit van: <i>The most common definition of climate as averaged weather, is more cliché than definition. Average over what? Average in what way? Is there a function relating resulting averages to each other, or do the averages satisfy differential equations? There is not one but many divergent approaches to defining climate in terms of averages, which seem to coexist without mutual competition. The three primary approaches employ time averages, field averages, and model solution ensemble averages, respectively. Each is problematic in its own way</i>. <br /><br />
De klimatologen worden steeds enthousiaster, want, zeggen ze: de modellen komen steeds meer in de buurt van de werkelijke weersontwikkeling. Dat wekt om een paar redenen bevreemding. <br />
Iedereen is het er over eens dat een weermodel iets heel anders is dan een klimaatmodel. Vergeleken met daadwerkelijke metingen betekent: geen klimaatontwikkeling, maar het weer van de laatste 150 jaar. Daarvan hebben we reële metingen; en dan gaat het niet om een dicht netwerk (grids). <br /><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://2.bp.blogspot.com/-S-KZ7NMtrI0/XabG0K1C59I/AAAAAAAAAPc/ZnC4doNt3ZQk6mPH6QtRSIfzmpGm2BM4wCLcBGAsYHQ/s1600/equalizer.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://2.bp.blogspot.com/-S-KZ7NMtrI0/XabG0K1C59I/AAAAAAAAAPc/ZnC4doNt3ZQk6mPH6QtRSIfzmpGm2BM4wCLcBGAsYHQ/s400/equalizer.jpg" width="400" height="110" data-original-width="720" data-original-height="198" /></a></div>
<br />
Een tweede reden is dat er een behoorlijk aantal parameters in zitten, waaronder die welke <i>positve / negative forcings</i> beschrijven. Hoe weet je dat de uitkomst gestuurd wordt door de juiste parameters? In andere woorden. De waarde van die parameters bepaalt de uitkomst. Hoe kom je zeker te weten dat verschillende sets aan waardes niet dezelfde uitkomst leveren. <br /><br />
<br /><br /><br /><br />
</br ></br ></br ></br >
<span style="font-family:verdana;font-size:85%;color:#000099"><p>
<b>NB</b><br />
Dit is de laatste impressie over de climate wars.
Er zijn ook speldeprikje, uitgedeeld tijdens het "bestuderen" van het wel en wee van de climate wars.</br >
Voor de eerste impressie van die climate wars zie: <a href="http://not-a-single-footnote-to-plato.blogspot.it/2018/01/climate-deniers.html"><b>climate deniers</b></a><br />
Voor het eerste speldeprikje zie: <a href="http://not-a-single-footnote-to-plato.blogspot.it/2018/01/mankind-stumbles-from-blunder-to-blunder.html"><b>mankind stumbles from blunder to blunder</b></a></span>
</br ></br ></br ></br ></br ></br ></br ></br ></br ></br ></br >
Leonardohttp://www.blogger.com/profile/10159361871475194320noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4379115516047989201.post-12494888494027660172019-06-24T16:04:00.000+02:002019-06-24T17:52:30.637+02:00comment is free<b>The Guardian</b> heeft een motto: <i>comment is free</i> - waar tevens een blog aan verbonden is … om sommige mensen een podium te bieden die al lang een podium hebben.</br >
Het motto geldt ook voor het becommentariëren van artikelen. Maar, pas op, je kunt de <i>cummunity standards</i> van The Guardian veronachtzamen, en dan verwijdert een moderator je comment, met een notificatie achter je naam. </br ></br >
Die community standards gaan niet alleen over taalgebruik, of over (het ontbreken van) respect voor de schrijver van het artikel. Vandaar dat er een internetkrant is, <b>offGuardian</b> genaamd - subtitel <i>because facts really should be sacred</i> - die ons informeert over de schaduwzijde van comment is free en de community standards en de censorship die daarmee gestalte wordt gegeven. </br ></br >
Ook ik was heel recent het slachtoffer. Vandaar dat ik offGuardian als volgt daarover heb geïnformeerd. </br ></br >
<blockquote>I have written the following comment in the Guardian, 23th of June, under an article <b>Free speech isn’t under threat. It just suits bigots and boors to suggest so</b></br ></br >
<i>With climate we have here a real problem! </br ></br >
Should we see the boycott by BBC of anti-alarmist speakers, or the fact that the Guardian doesn't speak anymore of climate-change but calls it climate crisis ... should we see that as stopping a debate because it's over? </i></br ></br >
That comment is accepted (see attachment).</br ></br >
Someone answered me, saying: <i>97%-3% is a pretty unbalanced equation</i> - suggesting that the debate is really over. </br ></br >
I sent in a new comment: <i>97% is as big a hoax as climate-crisis is</i>. </br ></br >
Within half an hour that comment was removed because <i>it didn't abide by our community standards</i>. </br ></br >
Was it a tart comment? I do not think so. The science is far from settled. If you follow the money then you see a lot of alarmists who are driven solely by self-interest. Speaking of a climate-crisis is spreading panic. </br ></br >
<i>So, I tried a new comment: This discussion does prove: there is no freedom of speech. I mentioned the fact that the 97% consensus is a big debate, as is there a big debate on the climate-problem. And it is! That comment is removed by the moderator. Reason: because it didn't abide by our community standards</br ></br >
That last comment was removed within a few minutes, without telling the reader that they had removed another comment of mine</i>.</blockquote>
The Guardian heeft kennelijk niet alleen besloten dat climate change voortaan climate crisis moet worden genoemd, maar ook dat haar lezers niet mogen weten dat lang niet iedereen in het veld het daarmee eens is, noch in het wetenschappelijk veld, en al helemaal niet in het publicitaire veld. </br ></br >
Dat ze dat demonstreert bij een artikel dat ze kopt met <b>Free speech isn’t under threat. It just suits bigots and boors to suggest so</b> is wel het toppunt van cynisme. </br ></br >
Dat ze daarbovenop ook nog niet vies is van paniek zaaien, geeft aan dat ze een beetje vergeten is wat het betekent om <i>herald</i> te zijn. </br ></br >
<span style="font-family:verdana;font-size:85%;color:#000099"><p>
<b>NB</b><br />
Dit is een speldeprikje, uitgedeeld tijdens het "bestuderen" van het wel en wee van de climate wars. Voor die climate wars zie: <a href="http://not-a-single-footnote-to-plato.blogspot.it/2018/01/climate-deniers.html"><b>climate deniers</b></a><br />
Voor het eerste speldeprikje zie: <a href="http://not-a-single-footnote-to-plato.blogspot.it/2018/01/mankind-stumbles-from-blunder-to-blunder.html"><b>mankind stumbles from blunder to blunder</b></a></span>
</br ></br ></br ></br ></br ></br ></br ></br ></br ></br ></br >Leonardohttp://www.blogger.com/profile/10159361871475194320noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4379115516047989201.post-73926431286608445972019-06-18T22:21:00.001+02:002019-10-16T09:56:04.745+02:00Groen doen: verantwoorde yoga-kledingNRC - ze noemt zichzelf nog immer de slijpsteen voor de geest - had weer eens een artikeltje. Er was iemand dood gegaan: iemand die heel veel om taal gaf. Zijn ouders zagen hem wel graag als priester, maar hij brak die opleiding voortijdig af. Niet geschikt voor de discipline, denkt zijn broer.</br >
Hij deed de MULO en ging werken bij het gasbedrijf. Daarna werd hij conciërge op een Tilburgs lyceum. Hij blonk uit in het maken van lesroosters, en in het terugdringen van het spijbelen door als een Pietje secuur de presentielijsten te controleren. </br ></br >
En hij blonk uit in taalvaardigheid. Zozeer, dat de rector hem aanmoedigde om een mo-akte te halen. De lagere klassen hebben zodoende het Nederlands van hem geleerd. Ik denk dat dat geen slecht schoolvoorbeeld was om je aan te spiegelen ... voor taalvaardigheid wel te verstaan. </br >
Hij hield niet van literatuur, en weigerde met leerlingen verhalen - verzinsels! - te lezen. Spelling en grammatica, dat bepaalde de levensnorm. </br ></br >
En zo is het gebeurd dat hij na zijn pensionering carrière heeft gemaakt bij het Genootschap Onze Taal, waar ze hem als corrector van drukproeven en adviseur omarmd hebben - adviseur die als secondant van de directeur van het genootschap raad gaf aan de premiers Lubbers en Kok over taalgebruik in de troonrede. De zogenaamde Taaladviesdienst. Dat kan niet als succes worden gezien - denk aan het feit dat het Genootschap Onze Taal als woord van 2013 koos het <a href="https://not-a-single-footnote-to-plato.blogspot.com/2014/01/het-collectief-dat-participeert-in-de.html"><b>door de politiek verzonnen nonsensbegrip participatiesamenleving.</b></a> </br ></br >
Iedere week wijdt NRC een berichtje aan een lid van de samenleving die overleden is, en daartoe voorgedragen is door een ander lid van de samenleving. </br >
Ik gun het meneer Wil Sterenborg - <a href="https://www.nrc.nl/nieuws/2019/06/14/taalkwestie-de-wil-wist-raad-a3963744#/handelsblad/2019/06/15/#132"><b>dat is de naam van deze man </b></a>- graag, maar kunnen ze bij NRC niet iets geprofileerders bedenken? </br ></br >
Ach, het past wel bij de slijpsteen voor de geest. Neem nu een ander recent artikeltje: <a href="https://www.nrc.nl/nieuws/2019/06/06/yoga-in-een-legging-van-bio-katoen-of-een-oude-broek-natuurlijk-a3962745"><b>Lekker duurzaam yogaën</b></a>, met als ondertitel <i>Groen doen Elke week gidst NRC je richting een duurzaam leven</i>. Het schrijfsel (aanbevolen leestijd 1 minuut ... vooral niet over nadenken dus) bedoelt advies te geven over het kopen van duurzame en verantwoorde yoga-kleding - ingebed in ook een wekelijkse serie: <b>NRC Groen doen</b> <i>Elke woensdag de laatste ontwikkelingen rond klimaat, energie en duurzaamheid. </i></br >
Een must voor het NRC publiek, want een aanbevolen artikel daarnaast kopt: <b>De nieuwe elite onderscheidt zich met yoga, podcasts en havermelk.</b> En, zeg nu zelf, wie wil er nou niet bij de elite horen? Bedoeld wordt, denk ik, de elite die zich voor haar geestelijk leven laat slijpen - of leiden! - door de NRC. </br ></br >
Mag NRC dan geen aandacht schenken aan deze dingen? </br >
Wis en waarachtig wel. Dat hoeven ze niet aan mij te vragen. </br ></br >
Is er iets mis met dit soort artikelen dan? </br >
Uh ... nou ja ... het valt me op dat er in die wekelijkse necrologie nooit eens aandacht geschonken wordt aan een varensgezel die, na eerst in Marseille naar de hoeren te zijn geweest, in de Golf van Biskaje over boord slaat omdat ie een borreltje teveel op had ... nostalgia vanwege dat hoertje. Zeg maar, een vent die nog wat gekleurds aan zijn leven heeft weten te geven. </br ></br >
En wat heeft het nou helemaal met klimaat te maken? </br >
Aha ... dat is niet omdat NRC zelf zegt dat het met klimaat te maken heeft. Ik heb het hier ook niet over het klimaat dat dertig jaar weer tot uitdrukking brengt. Ik heb het over het denkklimaat dat de hele samenleving aan het verzieken is, en dat zijn climax gevonden heeft in de klimaatangst, in het klimaatalarmisme. </br ></br >
Een man die niet van literatuur houdt, maar wel de puntjes op de i weet te zetten ... en nooit een borreltje hé, z’n leven lang een solist ... zo iemand enkele kolommen in je krant geven (let wel, leestijd: 2 minuten!), portretteren in de slijpsteen van de geest ... dat zegt iets over het kleine denken. </br >
Een artikel over verantwoorde yogakleding ... ach, laten we er over ophouden. De NRC gidst je naar een braaf oppassend leven. Schaafijzer van de bange deugd.</br ></br >
Voor iemand die dat door heeft, had ik dit niet op hoeven schrijven. </br >
Eigenlijk ben ik heel erg bang dat ik één van de heel weinigen ben die dit zo ziet. </br ></br ></br >
</br ></br ></br ></br >
<span style="font-family:verdana;font-size:85%;color:#000099"><p>
<b>NB 2</b><br />
Dit is de voorlaatste impressie over de climate wars.
</br >
Voor de laatste impressie van die climate wars zie: <a href="http://not-a-single-footnote-to-plato.blogspot.com/2019/10/systemen-modellen-en-het-klimaat.html"><b>systemen, modellen ... en het klimaat</b></a><br />
</span>
Leonardohttp://www.blogger.com/profile/10159361871475194320noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4379115516047989201.post-21533956741761432502019-06-06T08:51:00.000+02:002019-10-16T09:58:58.441+02:00ecofeminism en environmental justiceEnige tijd geleden stond er in het magazin AEON een verhaal van twee vrouwen over het klimaat en wat daar tegen te doen. AEON heeft als doelstelling het provoceren en bespreken van ideeën, het informeren over de stand van de wetenschap en, wat genoemd wordt cosmopolitan thinking - whatever that may be. </br >
Ik vind het een goede informatiebron en laat mij informeren over nieuw te verschijnen artikelen. </br ></br >
Dit artikel had niet zoveel van doen met de doelstellingen van AEON. Er werden twee aannames verkocht als feiten: </br >
- dat het met het klimaat zodanig is gesteld, met name als gevolg van het gebruik van fossiele brandstoffen, dat onze wereld ten onder dreigt te gaan</br >
- dat kernenergie niet de oplossing is, vooral omdat we de risico’s die daaraan verbonden zijn nog niet aan kunnen</br ></br >
Dat zijn geen feiten. Dat is geloof: </br >
- niemand heeft ooit klimaatverandering gezien, en niemand weet met welke verschijnselen dat gepaard gaat</br >
- het produceren van een megawatt energie gaat gepaard met gebruik van grondstoffen; het enige wat we kunnen zeggen is dat we ons kennelijk ernstig verkeken hebben op de kosten van het gebruik van fossiel</br ></br >
Ik heb bij dat artikel een comment geplaatst. Dat luidt in de huidige lezing als volgt:
<blockquote>This is an article AEON unworthy. It is not about ideas, but about facts. </br >
Worse, about assumed facts - two assumed facts. One, that climate change is an immediate threat for mankind. Second, that there is no space for thinking about nuclear energy. </br ></br >
This is not about spreading of knowledge, this is not cosmopolitan thinking, this is not thought provoking. </br ></br >
[Part of this comment has been removed because it contravened the Aeon community guidelines.] </br ></br >
But it’s going beyond that. It’s deciding by tossing what science is. Mankind may move one step right, or one step left. AEON seems to have made a step. It’s like you want to resolve that old problem of race and intelligence, the Bell curve, and you take a position just out of fear of losing your privileges. </br ></br >
Perhaps a good idea for penance: inviting a proponent of the anti-alarmist idea to write an article. For example, Judith Curry, who can tell another story about the time we have to resolve the problem, and the use of nuclear energy. Or Richard Lindzen, who even doesn’t see a problem. </br >
Both experts in this matters, they will deny what Hutner and Cirino are repeating endless times without answering the real questions.
</blockquote>Dat wat daar tussen teksthaken staat is uiteraard niet mijn tekst - dat is van de moderator. Ik had daar iets gezegd over de hoedanigheid van de auteurs, en over scaredy cat behaviour. Dat was niet in een negatieve context maar, ik wilde het kort houden, dus mijn vraagtekens konden als sneer worden opgevat. (Ik heb de tekst niet in mijn archief, ik kan het niet letterlijk weergeven.) Dus ik heb mij bij het oordeel van de moderator neergelegd. </br >
Dat wil niet zeggen dat het geen hout sneed. </br ></br >
Eén auteur, Erica Cirino, is science photojournalist, covering stories about the environment (among others). Geen specialist dus, noch op klimaatgebied, noch wat kernenergie betreft. Uiteraard mag ze, dankzij haar werkervaring, meepraten. </br ></br >
De andere auteur is Heidi Hütner, a professor at Stony Brook University, writer and filmmaker who publishes widely on ecofeminism, nuclear issues, toxics and climate. Uit haar site leid ik af dat haar vakgebied ecofeminism and environmental justice is. Ook geen specialist, noch op klimaatgebied, noch wat kernenergie betreft, dat blijkt vooral uit de beantwoording van vragen over haar standpunt, waar ze stevig op het oordeel van deskundigen leunt. Maar, als ik mee mag praten, dan mag zij zeker meepraten. </br ></br >
Onheilsprofeten hebben twee dingen gemeen: ze houden geen evenwichtig verhaal, en ze leunen sterk op een paar specialisten. </br >
Je zou bij een verhaal over het klimaat ook met Richard Linzen kunnen gaan praten. </br >
Je zou bij een verhaal over de staat van het klimaat, die dingen waar we de staat van het klimaat van aflezen, kunnen gaan praten met Peter Ridd - over de staat van het koraal - of met Susan Crockford - over de staat van de walvissen. </br >
Je zou bij een verhaal over de mogelijkheden en risico’s van kernenergie met Judith Curry kunnen gaan praten. </br >
Ik noem nu een paar “verdwaalde” geesten - verdwaald in de ogen van de alarmisten en DESMOG en Skeptical Science - maar daarvan kan ik er een heel rijtje aan toevoegen. Allemaal geen kleine namen. </br ></br >
Wat AEON betreft - confrontatie van ideeën, provocatief denken (over kernenergie bijvoorbeeld) - het zou als boetedoening niet misstaan om dit verzuim alsnog goed te maken. </br ></br >
Cirino is een duidelijk geval: bij haar werk steunt ze op specialisten - dus als journalist zou ze de andere kant moeten laten zien. </br ></br >
Bij Hütner ligt dat wat anders. Die is scholar in ecofeminism and environmental justice. In mijn comment was ik daar niet negatief over - behalve de toevoeging: what ever that may be. Maar hier wil ik daar wel een negatief punt zetten, wat mij betreft met uitroepteken. </br ></br >
Ecofeminism gaat over de idee dat, als de vrouw het voor het zeggen had gehad, dan zou de natuur er nu heel anders uitzien. </br >
Environmental justice gaat over the fair distribution of environmental benefits and burdens. </br >
Daar kun je hele uitgebreide verhalen over houden - de Wiki-artikelen zijn overigens niet zo lang, het ene wat langer en het andere wat korter, maar zonder te karikaturiseren leg ik met deze omschrijving des Pudels Kern neer. </br >
En daar kun je toch wel een paar bomen over opzetten. Of het eerstgenoemde waar is, en of het tweede iets aan de staat van het klimaat kan veranderen. </br ></br >
Wel, het IPCC is daar duidelijk over:
<blockquote>Climate change impacts and responses are closely linked to sustainable development which balances social well-being, economic prosperity and environmental protection. The United Nations Sustainable Development Goals (SDGs), adopted in 2015, provide an established framework for assessing the links between global warming of 1.5°C or 2°C and development goals that include poverty eradication, reducing inequalities, and climate action. (high confidence)</blockquote>
Ik moet daar heel hard om lachen. </br >
En waarom moet ik daar heel hard om lachen? </br >
Wel, één van de alarmisten is op bezoek geweest in Pakhuis De Zwijger, Amsterdam, waar veel over klimaat wordt gepraat. En daar hoorde hij dat er aan de energietransitie ook wel haken en ogen zitten. Dit schrijft hij, op de site van zijn eigen, alarmistische klimaatkerk:
<blockquote>[...] maar de omvang van het probleem heeft me erg verontrust. Het gaat over alle benodigde mineralen voor windturbines, zonnepanelen, batterijen en opslag. De gevraagde hoeveelheid hiervan is enorm, in sommige gevallen (Lithium) tot 10 x de huidige vraag. Hiervoor is een enorme uitbreiding van de mijnbouw nodig, vaak in landen waar dingen niet goed geregeld zijn in o.a. Afrika, Azië en Zuid-Amerika. De mijnbouw laat een verwoesting in het landschap achter en de bewoners blijven zitten met de problemen. Groningen is er niks bij.</blockquote>
Een onheilsprofeet waarin een tweede onheilsprofeet verborgen zit? </br >
Wel, als ecofeminisme een wetenschap is, dan is het toch een tweelingzusje van theologie - maar hier valt een punt te maken. We gaan in het rijke westen een paar vrouwen aanwijzen die dit varkentje gaan wassen. </br >
Als environmental justice een wetenschap is die serieus genomen wil worden, dan moet ze toch eerst eens met de Amerikaanse kiezer gaan praten. Met de Chinezen mag ook, hoor. Of met hun bazen: Trump en Xi Jinping. </br >
Nou, misschien is een afspraakje maken met John Bolton niet zo’n slecht idee. </br ></br >
Wat zijn de kosten van een kilowatt. Wij verlichte mensen kunnen tegenwoordig alle vragen beantwoorden, dus deze moet ook simpel zijn, nietwaar. Even simpel als dat we zo’n honderdvijftig jaar geleden de industriële revolutie begonnen en ook toen, verlicht als we waren, konden vertellen in welke luxe we baadden met onze fossiele brandstoffen. Tja, het heeft iets anders uitgepakt. Kennelijk. </br ></br >
Over kernenergie konden we alles vertellen. We hebben het ook geprobeerd. Maar we zijn door de welvaart wat banger geworden voor ons hachje, we hebben per slot het één en ander te verliezen, dus over kernenergie praten we niet meer als verlichte mensen. </br ></br >
En nu dreigen de bewoners van Nieuwerkerk aan den IJssel - volgens de alarmisten dan - kopje onder te gaan, Amersfoort komt aan zee te liggen. En, hoe verlicht we ook zijn, in onze benadering is alle rationaliteit zoek. Nou ja, behalve voor hen die in modellen geloven die de toekomst tot over honderd jaar kunnen voorspellen. Modellen die niet op ook maar één fundamenteel experiment gebaseerd zijn. </br ></br >
Wat zijn de kosten van een kilowatt: materialen voor windmolens zonnepanelen opslagsystemen. De winning daarvan, de aanvoer bewerking aflevering gereed product daarvan, installatie en onderhoud daarvan, het opruimen van de rotzooi daarvan? En let wel, geen kapitalistische trucjes hé. Environmental justice en goals that include poverty eradication, reducing inequalities ...
Zouden wij mensen ... mensen die meer verlicht zijn dan 150 jaar geleden toen we de industriële revolutie begonnen, mensen die ook verlichter zijn dan toen we met kernenergie begonnen ... zouden wij mensen nu wel kunnen berekenen wat de kosten van een kilowatt energie zijn? </br ></br >
Die alarmist die ons vanuit Pakhuis De Zwijger berichtte heeft er een hard hoofd in. </br >
Ik vrees met hem dat we binnen honderd jaar weer voor een lelijke verrassing komen te staan. Er zit nu nog een kadoopapiertje omheen. En een geinig koordje met een strikje. </br >
<span style="font-family:verdana;font-size:85%;color:#000099"><p>
<b>NB</b><br />
Over wat feministisch activisme kan betekenen in de samenleving, zie: <a href="http://not-a-single-footnote-to-plato.blogspot.com/2018/12/bringing-casserole.html"><b>bringing a casserole</b></a></span>
</br ></br ></br ></br >
<span style="font-family:verdana;font-size:85%;color:#000099"><p>
<b>NB 2</b><br />
Dit is de negende impressie over de climate wars.
</br >
Voor de volgende impressie van die climate wars zie: <a href="https://not-a-single-footnote-to-plato.blogspot.com/2019/06/groen-doen-verantwoorde-yoga-kleding.html"><b>Groen doen: verantwoorde yoga-kleding</b></a><br />
</span>
</br ></br ></br ></br ></br ></br ></br ></br ></br ></br ></br >Leonardohttp://www.blogger.com/profile/10159361871475194320noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4379115516047989201.post-86127628493216533022018-12-27T22:31:00.000+01:002018-12-28T08:02:56.811+01:00bringing a casseroleA few days ago, before Christmas, 20th December, someone posted on Facebook this text: <i>Three wise women would have asked directions, arrived on time, helped deliver the baby, brought practical gifts, cleaned the stable, made a casserole, and there would have been peace on earth.</i></br >
It is a quotation, from earlier origin.</br >
It was a woman, Laura Godfrey- Isaacs, and it was reposted by other women.</br ></br >
There’s also a nice song about the idea. A song of Liza Long (then Liza Walton): <i>In winter time, three women wise.</i></br >
Rethinking history.</br ></br >
Apart from the fact that casserole is popularized in the United States - so, be aware of collateral damage when women of the United States, wise or not wise, come to your country to bring a casserole ... and knowing that cacerolazo is <i>a popular protest which consists of a group of people making noise by banging pots, pans, and other utensils in order to call for attention</i> - which could proliferate unpeace ... let’s play the game.</br ></br >
By the way, it was Christ himself who commented what was happening to him: <i>For I say unto you, that this that is written must yet be accomplished in me.</i> These three wise women would have obstructed the will of God.</br ></br >
Let me, with you, revisit the first war: the fight between Cain and Abel.
The story tells us this. <i>Cain brought of the fruit of the ground an offering unto the LORD. And Abel, he also brought of the firstlings of his flock and of the fat thereof. And the LORD had respect unto Abel and to his offering. But unto Cain and to his offering he had not respect. […] And Cain talked with Abel his brother: and it came to pass, when they were in the field, that Cain rose up against Abel his brother, and slew him.</i></br ></br >
That’s the storyteller ... who didn’t like real history.</br >
The real story was about the same what happened to Tamar - the sister in law of Onan and daughter in law of Juda ... what happened to the daughters of Lot. They wanted a man in bed. But the man refused to meet his obligations.
So the wife of Cain wanted him in bed. And he didn’t come. He couldn’t, whatever the reason. And there was Abel. Young and wild. She asked him. And he delivered. Which made Cain very angry.</br ></br >
For sure, rewriting history is a favourite of mine.</br >
And I know I’m right. What else could be the very rationale of the tenth commandment: <i>thou shalt not covet thy neighbour's wife.</i></br ></br >
Still the man who’s guilty?</br >
Who bred these boys? Before they could endure the risks of living, could wield a sword to defend themselves. Who taught these boys all the tricks?</br >
Remember the story of Jacob, stealing his brother's blessing? Who’s inspiring him? Who's contriving the plan, plotting towards the unworthy end of deceiving her husband? Who’s telling Jacob what to do?</br >
His mother!</br ></br >
Hmmm, three wise woman bringing a casserole.</br >
Hillary Clinton.</br >
Nikki Haley.</br >
Kirstjen Nielsen.</br >
Thanks a lot.</br ></br >
Leonardohttp://www.blogger.com/profile/10159361871475194320noreply@blogger.com0