de huid van de beer

De Volkskrant bracht vandaag een artikel waarin te lezen dat het de democraten in Amerika koud om het hart wordt bij de laatste peilingen: de wind van de verkiezingsonderzoeken is gedraaid ten gunste van Trump. Volgens de meest erkende onderzoekers kan Trump de winst in zijn zak steken.

NRC bracht vandaag een vraaggesprek met onze man in New York - onze van RTL wel te verstaan, Erik Mouthaan – die poogt zijn verslaggeving te schonen van West-Europese vooringenomen standpunten die de Amerikanen een beetje raar vinden, en de voorkeur voor Trump onbegrijpelijk.
Ik weet niet of dit laatste geldt voor alle Nederlanders. Ik ken toch wel veel mensen die Trump een “goeie peer” vinden: zo iemand zouden we in Nederland ook eens een tijdje moeten hebben. En dat is niet verbazingwekkend als je ziet dat een kwart van de kiezers voor Wilders heeft gekozen. (Ja ja, ik besef, dit is een kapitaal van een impliciet waardeoordeel.)

Ik mag mezelf ingelezen noemen in de problematiek, en ik vind dat de democratische kiezer inderdaad veel te tevreden is over zijn eigen stemgedrag. Ik vind ze wat climate change betreft – “pro klimaat” – bijna dictatoriaal in hun houding tegenover anderen. Ik kan niet begrijpen dat de gemiddelde democratische stemmer niet begrijpt dat het faciliteren van het doodslaan van meer dan 40.000 onschuldige mensen, in een wraakoefening op een kleine dictatoriale beweging, kwaad bloed zet bij de van oorsprong Arabische kiezer.
En ik kan hun argumentatie en hun vertrouwen absoluut niet volgen: Trump zou een gevaar zijn voor de democratie en voor de vrouwenrechten, en daarom zou niemand op Trump willen stemmen. En ze tonen openlijk hun dedain voor de kiezer die wel op Trump stemt, ondanks de waarschuwing van oud-president Clinton om die mensen serieus te nemen.

Mijn favoriete columnist wat dat betreft is Charles P. Pierce, political blogger van Esquire. Niet omdat ie zo objectief is, maar hij kan goed schrijven én hij schrijft zo heerlijk ironisch, en ook wel sarcastisch. Niet objectief dus, want zijn grote vijand is dé Republikein, of dat nu Trump is of een achterkamerrepublikein ergens in Alaska. Slechts een enkele keer moet een Democraat het ontgelden.

Nog mooier zijn de comments en ingezonden brieven van democratische lezers die her en der, onder blogs en artikelen, bijdrages leveren. En waag het niet een vraagteken te plaatsen bij hun standpunten. Ik doe dat wel eens, een enkele keer, niet om te provoceren maar omdat het wel erg Gods woord in de ouderling is – en dan weet je niet waar je het moet zoeken.

Ik nam dat artikel in de Volkskrant enigszins voor kennisgeving aan, totdat ik de NYT ging lezen. Die bracht, voor de derde keer in korte tijd, een editorial waarin de kiezer op de gevaren die aan een keuze voor Trump zijn verbonden wordt gewezen. En de laatste waarschuwing nog dramatischer getoonzet dan de voorgaande. Het lijkt er warempel op dat ze spijt hebben van hun “objectieve” berichtgeving over Trump.
Inmiddels demonstreert het paniek, van een krant waarvan de uitgever nog geen drie maanden geleden de concurrerende Washington Post zelfs ruimte gevraagd heeft – en gekregen – om aan een ruimer publiek uitleg te geven over hun soepele houding, die bijna als supportive te lezen zou zijn, voor een man die ze nu als het grootste gevaar voor de democratie beschouwen waartegen het volk ernstig gewaarschuwd moet worden.
Met dank aan de noodlottige ontwikkeling zoals die in de polls zichtbaar wordt.

En the Atlantic schreef een stuk waaruit zou moeten blijken dat Trump nu toch wel als fascist mag worden gezien.

Wel, Putin is geen Hitler, al zien veel Amerikanen hem zo, vooral dankzij Trump’s sympathieën. Maar Trump’s connecties met het 2025-project beloven ook niet veel goeds. Daarover schrijft Heather Cox Richardson, een Amerikaanse historicus, een waarschuwende herinnering, letters from an American, waar ik op mijn beurt een beetje koud van werd, ik kan het niet ontkennen. Beter dan Pierce - niet zo’n scherpe pen, maar minstens net zo raak.

En ongewild dacht ik: Herodes’ dochter Salomé vroeg, in opdracht van haar moeder, het hoofd van Johannes de Doper, voor haar wervelende dansen voor het gezelschap van de koning. Nancy Pelosi bracht Trump het hoofd van Biden op een presenteerblaadje.

fascismoïden *)

Van Harris en andere top Democraten – ook Biden’s naam heb ik langs zien komen – wordt inmiddels geconstateerd dat ze lose their reluctance om Trump een fascist te noemen. In de media speelde de vraag al wat langer, serieus bedoel ik dan. Toen Trump, nu negen jaar geleden, in zijn golden escalator naar de puinhoperige realiteit van de USA samenleving afdaalde, een realiteit die USA deelde met vele andere westerse staten, waren er al publicisten en would-be influencers die de man fascistische praktijken aanwreven omdat hij waarschuwde voor Mexican rapists and drug dealers. Dat is natuurlijk niet kenmerkend voor het fascisme.

De vraag is: helpt het, heeft het praktisch gesproken zin?
Wel, de vraag stellen is hem beantwoorden: nee. Als je Trump fascisme mag aanwrijven voor dingen die hij in het openbaar zegt te willen bewerkstelligen, dan is er geen enkele twijfel dat het overgrote deel van zijn aanhang fascist is, of in ieder geval zwaar fascistische trekken vertoont. Daar jaag je potentiële Trump-kiezers niet het schaamrood mee naar de kaken. Ze zullen misschien niet allemaal openlijk roepen I’m proud to be a fascist, maar dat ze er voor weg zullen rennen, vergeet het maar.
Het is niet ondenkbaar dat je de harde kern van anti-democraten er nog verder mee uit hun holen lokt. Zo van: als jullie dat fascisme noemen, nou, dan wil ik best mijn afkeer laten blijken van die zogenaamde deugerigheid van de Democraten, die dat etiket met kennelijk genoegen aankleven aan iedereen die met de ogen dicht kan ruiken dat het een grote rotzooi is geworden, die westerse samenleving.

Nee, ik denk niet dat het zin heeft. Niet ondenkbaar dat het contraproductief werkt.

Wat is de bedoeling eigenlijk van die associatie met het fascisme? Dat zal niet de situatie in Belarus zijn, waar Lukashenko dictatoriale macht uitoefent en gevaarlijke tegenstanders in de gevangenis gooit en houdt. Ik denk dat veel Trump-aanhangers zullen denken (als ze überhaupt ooit van Belarus gehoord hebben): prima, zo’n sterke man, zo kun je tenminste ’s avonds weer veilig over straat lopen. Sterker, er zijn GroenLinks-ers en D66-ers die openlijk hebben gepropageerd dat prominente klimaatontkenners eigenlijk best in de gevangenis opgesloten mochten worden, omdat ze een gevaar vormden tegenover hen die het beste met de planeet voor hadden.

Toen Hitler begon, bestond het fascisme nog niet. Mussolini was er de conceptor van. Maar de Mussolini-variant is nooit in de buurt gekomen, wat wreedheid en rigiditeit betreft, van het Arische fascisme, zoals dat al, voor de ineenstorting van Hitlers dromen, usance was in het Herrenrijk.
Ik denk dat de bedoeling toch is om een tegenstander heel sterk te associëren met de haat en het geweld van het Nazi regiem.

NB Om, terzijde, te laten zien hoe gevaarlijk de hier besproken vergelijkingen zijn, wil ik wel even wijzen op een klimaatdiscussie (ligt zwart op wit vast) waarbij een ontkennende deelnemer Frans Timmermans heel serieus vergeleek met Mussolini. Ik bedoel maar, wie kaatst moet de bal verwachten. En wat dachten jullie van het faciliteren van het afslachten van meer dan 40.000 mensen door een regiem dat inmiddels niet zo weinigen met fascisme associëren.

We hebben, volgens mij, geen wapen om in te zetten, geen herkenningspunt. Een probleem waarmee Tom Nichols, academicus en journalist in USA, ook worstelt als hij er in the Atlantic over schrijft. Hij zegt dan: Over the past week, Donald Trump has been on a fascist romp. Objectief, en dus eufemistisch vertaald zou je kunnen zeggen dat Trump een beetje gejongleerd heeft, gestoeid met de menging van “zijn gedachtengoed” met fascistische elementen – maar dan wel een stevige stoeipartij, geen flauwe kul.
Maar, het wordt in zijn ogen eerst menens als de generaals komen waarschuwen dat Trump fascist to the core is, omdat Trump gezegd heeft dat hij het leger wil inzetten om mensen op te pakken die Amerika kapot maken, waarbij hij een Democratische afgevaardigde, Adam Schiff, met name noemde.

Wel, het opsluiten van tegenstanders van een regiem is niet specifiek iets van rechtse en/of fascistische regiems.

Daarnaast, generaals lijken me nou niet de aangewezen personen om ons te waarschuwen voor fascistisch gevaar, want letterlijk iedere keer wanneer generaals hun gelijk komen halen is het resultaat uiteindelijk altijd weer het opsluiten en martelen van tegenstanders.

een welhaast opgeruimde Unite the Right beweging
tegenover
een trieste ontwikkeling bij de AFA demonstratie
Charlottesville, Virginia, 12 augustus 2017
Echter, met deze tekst zit ik nu precies dat te doen wat er altijd voorafgaat aan foute burgerlijke regiems met sterke mannen. De intellectuele elite en het politieke journalistendom zijn altijd te laat met het identificeren van zulke ontwikkelingen. Ze beginnen altijd met nuanceren.
Kijk naar de USA. Nu schrijft the Atlantic dat het toch geen pas gaf om zo over de Mexicanen te schrijven, maar in 2014 waren er toch heel wat die zeiden: Trump heeft wel gelijk hoor.
En wie herinnert zich niet dat Wilders in het parlement, als vertegenwoordiger van het volk, het woord kopvoddentaks in de mond nam, en daarmee een behoorlijk deel van de Nederlandse bevolking denigrerend wegzette. Er was enig gemurmureer, maar daar bleef het bij.

De New York Times heeft met name zichtbaar moeite met haar verhouding met de tegenwoordige Trump – een zeer verwrongen verhouding. Trump is president geweest, is nu de presidential hopeful voor een “fatsoenlijke” partij – en voor vele partijleden de God die zijn bestek met wijsheid heeft uitgemeten – dus die moet je toch met egards behandelen. Een houding die vooral tot uitdrukking komt in de houding van de krant tegenover Harris. Van Harris hebben ze bij de NYT nog niet iets gevonden dat je een positieve propositie kunt noemen. Het enige positieve dat de NYT lange tijd wist te melden over Harris was dat ze niet van die wispelturige dingen deed die bij Trump schering en inslag zijn.
btw De schrijver van het Atlantic artikel vindt de Republikeinen niet meer zo fatsoenlijk.

In Nederland kijken we wel naar Wilders, maar de puinhopen van Pim Fortuyn werden met instemming geslikt door het overgrote deel van wat we nu influencer noemen.

Dus, of die fascistische metafoor, of dat fascistische merkteken nu zo inzichtverwekkend is, ik weet het niet. Je kunt er, in het huidige tijdsgewricht, niet op sturen, al was het alleen maar omdat daarover in de verste verte geen communis opinio bestaat. Wellicht moeten we een nieuw woord vinden voor dat wat er is gebeurd, gaandeweg van Pim Fortuyn en Newt Gingrich naar Geert Wilders en Donald Trump. Dat is misschien wel ons probleem: de mond vol van influencers, maar geen kompas.
Ik weet niet of een samenleving altijd een kompas nodig heeft, of niet eens een tijdje zonder kan, maar het is wel waar het ons nu aan ontbreekt. We zijn kompasloos. ^**)

En ik heb zomaar een donkerbruin vermoeden dat de aanwezigheid van een Trump daarbij minder gevaarlijk is dan de prominentie van de inmiddels zeer grote bek die Elon Musk heet.





^*) fascismoïde: een politiek projectiel dat tot aantasting van het sociale DNA leidt, met vaak desastreuse gevolgen

^**) Er zijn er wel die denken dat climate change een goed kompas is - misschien wel essentieel, hét kompas - maar ik ben bang dat dat het fascistische denken nog meer zal bevorderen

NSC mag op de mestvaalt van de geschiedenis … vandaag nog

Kennen jullie dit plaatje nog?

Willen jullie meer of minder Palestijnen?
En het volk scandeerde:
Minder!
Minder!!
Minder!!!

Nee hé, dat is het verkeerde plaatje. Weet ik ook wel.
Vandaag hoort dit plaatje er bij.

het volk vindt dat Femke Halsema
op de mestvaalt van de geschiedenis gegooid moet worden

(ik neem nu even aan dat het journaille het plaatje van het moment hebben laten zien)

Over Wilders hoeven we het hier niet meer te hebben. Die kennen we.
Ik wil het ook helemaal niet over Wilders hebben.

Ik wil het over de heer Omtzigt hebben.
Ik wil het over Judith Uiterwijk hebben, minister van Binnenlandse Zaken, met special assignment, van Pieter Omtzigt: letten op aanvallen op de democratie van de geachte heer Wilders.
Ik wil het over mevrouw Nicolien van Vroonhoven hebben.
Ik wil het over het NSC hebben.
Ik wil het over de leden van de NSC-fractie hebben.
Ik wil het over die grote bek hebben die mevrouw Hertzberger, nu fractielid, altijd opzette in haar column in de NRC.

En ik zou willen vragen: wat gaan jullie nu doen, jongens?
Maar ik hoef het niet te vragen.
Ik wil het niet eens meer vragen. De stilte is al oorverdovend genoeg.

Je kunt het leed voelen van de Israëliërs en woedend zijn op Hamas.
Je kunt het leed voelen van de Palestijnen bij de onderdrukking door Israël.
Je kunt het eens zijn met de vergelding maar de wraak van Netanyahu buitenproportioneel vinden.
Je kunt Anthony Blinken, de USA secretary of state, een lul met vijf vingers vinden.
Je kunt denken aan Hitler's Willing Executioners.
Er zijn verschrikkelijk veel posities die iemand kan innemen - je zou er gek van kunnen worden, zoveel - als die probeert iets te voelen bij zoveel ellende.

Maar democratisch gesproken is er maar één positie: iedereen die zijn afschuw, of betrokkenheid, of gewoon zijn mening wil laten horen heeft daar recht op, welke opvatting hij/zij ook moge hebben.
En die demonstranten zijn geen tuig, welke positie ze ook innemen. En het is niet antisemitisch om de reactie op de aanslag van 7 oktober vorig jaar buitenproportioneel te vinden.
Én het is meer dan schandalig om een te respecteren burgemeester met (vermeend) tuig te identificeren en te schreeuwen dat ze het land uitgezet kan worden.
En het is dus antidemocratisch wat de geachte afgevaardigde Wilders heeft gedaan, en niet zo weinig antidemocratisch ook.
En het schelden ligt dan ook op het niveau van de kopvoddentaks.

Maar bij het NSC hebben ze hun knopen geteld. En het blijft oorverdovend stil in die hoek.
Stelletje lafaards!
Stelletje lafaards!!
Stelletje lafaards!!!
Van mij mag het NSC op de mestvaalt van de geschiedenis gedeponeerd worden … vandaag nog!