wat je wilt oogsten zul je moeten zaaien

Dit was daar in Parijs natuurlijk geen aanslag op de persvrijheid.
Dat de partner van Glenn Greenwald op Heathrow als een terrorist werd behandeld ... dat was een aanslag op de persvrijheid.
U kunt ook aan Chris Hedges, of een willekeurig andere kritische Amerikaanse journalist, vragen hoe hij door de customs ontvangen wordt als hij weer "veilig" op vaderlandse bodem landt.
Nee, voor aanslagen op de persvrijheid moet je bij de autoriteiten zijn.

Het was wel verschrikkelijk.
Hoe erg?
Ruben Oppenheimer, zelf cartoonist, probeert die zelfde avond in Jinek te verkopen dat het erger is dan - pas op mijn woorden, zegt ie er nog bij - nine eleven en de aanslagen in Londen en Madrid. Dit tast een pijler van onze samenleving aan.

Nee beste Ruben, de Twin Towers was erger, vele malen erger. Ik zou in ieder geval geen ander criterium weten dan het aantal doden.
(Je zou eigenlijk niet over erger moeten spreken, maar Oppenheimer deed mijn tenen even krommen.)
Je zou naar leeftijd kunnen kijken, bloemen in de knop gebroken. Dan was de aanslag op de Sandy Hook school ook vele, vele malen erger.

En voor misleide en verdwaasde geloofsfanaten, beste media, hoef je echt niet alleen naar mensen te kijken die uit het Midden Oosten komen, of Moslim zijn.
Zo is er in Amerika een arts vermoord die abortus pleegde.
En in Nederland is een minister vermoord die voor euthanasie was.
En toch roepen we niet dat de vrijheid om over je eigen leven te beslissen, of baas in eigen buik te zijn, aangerand is.

Media die over problemen in de media verslag doen, het heeft iets ranzigs. NRC besteedde het hele eerste katern van de zaterdageditie van meer dan twintig pagina's aan de aanslag in Parijs. Inclusief een obligaat essay van de op dit soort momenten nooit afwezige Bas Heijne. Voor hem hoeft het patina van de geschiedenis niet neer te dalen om de loop der dingen te duiden. En geef hem eens ongelijk, de schoorsteen moet per slot ook roken.

Maar hier ging het toch om de vrijheid van meningsuiting, dat grote goed van onze samenleving?
Los van of dat niet te vlug geconcludeerd is - daar wordt genuanceerd over gedacht - je kan het ook anders omschrijven.
Het recht om iemand te kwetsen.
Het recht om iemand in zijn waardigheid aan te tasten.
Da's namelijk een groot recht in de beschaafde westerse wereld.

Natuurlijk, het is waar, er is onmiskenbaar iets vreselijk mis in die Noord-Atlantische wereld, iets dat het genieten van onze rechten, en onze welvaart, ernstig verstoord heeft.

Allereerst heeft zich daar een substantieel aantal bewoners gevestigd uit andere culturen. Dat kwam uiteraard niet uit de lucht vallen: je kan niet straffeloos je welvaart opbouwen door elders in de wereld te roven en te brandschatten, en koloniale rijken op te bouwen.
Het was uiteraard een pretje voor NL'ers om Nl'er in Indië te zijn, of voor Fransen om Fransman in Afrika te wezen, tussen veel onderdanige vreemdelingen.
Maar het is voor NL'ers en Fransen geen pretje om in eigen land geconfronteerd te worden met veel Turken en Marokkanen, of met Moslims, niet meer zo onderdanig.
En zo is het voor Turken en Marokkanen, of voor Moslims, dan ook geen pretje om Turk of Marokkaan, of Moslim, in Nederland of Frankrijk te zijn.
Cultureel en sociaal niet.
En economisch al helemaal niet.

Een bijkomend probleem is dat de media in handen zijn van echte blanke mannen die voorwaarden en inhoud van het discours over deze "complexe materie", dat wel de multiculturele samenleving wordt genoemd, bepalen.
En dat maakt het er alweer niet prettiger op om Turk of Marokkaan, of Moslim, in Frankrijk of Nederland te zijn.

Een derde probleem is de overheid, de onderhoudsmonteurs van onze samenleving. Die sturen graag een F16 naar die plekken in de wereld waar al dat gespuis vandaan komt dat aan de poten van onze welvaart en onze gezellige samenleving zaagt, en bestellen ook graag een JSF om het kunstje van stealthy bommen werpen nog te verbeteren.
Maar hoeveel overheid er ook is, gemeentelijk, nationaal, Europees, Noord Atlantisch, wereldoverheid, iets doen aan de verhouding met dat gespuis, hetzij binnen de eigen natie, hetzij in internationaal verband, is een heel andere probleem. Tot en met voor Obama, voor even de machtigste man op aarde - die wat dat betreft nog geen gat in een pakje boter kan schieten. Hij, de man van hoop op change, had en heeft de guts niet, en ook geen ballen, om iets te veranderen in de verhouding met die andere wereld. Israël is de baas, en de Palestijnen, en alle andere bewoners van die regio die zich daar niet naar willen gedragen zullen dat weten.

En koud sinds deze gebeurtenissen hebben we er weer drie bij die wat mij betreft exemplarisch mogen heten voor deze soort onderhoudsmonteurs.

Na een mars door Parijs, die op zich indrukwekkend genoeg was om aan iedereen duidelijk te maken dat we het allemaal niet pikken, gaat Hollande met Netanyahu naar de synagoge, om de vier Joodse slachtoffers nog even apart te gedenken.
Wat daarvan de bedoeling mag zijn, deze voorkeursbehandeling van Joodse slachtoffers ... wel, het laat zich raden.

En onze eigen Aboutaleb, de burgemeester van Rotterdam, die vond dat iedereen die niet mee wil doen bij ons gewoon op moet rotten. Het maakte hem man van de week bij NRC.
Maar hij zei daar, ongewild neem ik aan, en vermoedelijk ook onbewust, iets heel raars mee. Want wanneer zeg je tegen iemand dat ie op moet rotten? Niet als ie met een Kalasjnikov de redactie van een krant binnen komt rennen, dan ben je te laat. Dus ze moeten vroegtijdig oprotten. Hoe herken je iemand die dat wil gaan doen, die niet mee wil doen met onze gezelligheid? Wel, to cut a long argument short: als je nu voor elkaar krijgt dat kansarmen en werklozen oprotten dan heb je het probleem opgelost.

En dan is daar nog Pechtold. Onderhoudsmonteur van het contrat social, dat het cement van ons samenleven vormt, par excellence.
Hij heeft uren nagedacht over wat hij als tweet de wereld in zou sturen. En na al dat nadenken schreef hij: Ik hoop dat morgen de beste cartoons van Charlie Hebdo pontificaal op alle voorpagina's staan. En trots vermeldde hij op de radio dat dit bericht wel duizend keer geretweet is. Kun je zien, zei hij, wat een impact.
De schat.

Je mag alleen maar achteraf hopen dat Hollande iets langer had nagedacht over de impact van zijn onderonsje in de synagoge.
Onderhoudsmonteurs van onze samenleving. Je verwarming zal maar stuk zijn, op een hele koude gure winterdag, en ze sturen zo een soort monteur op je af.
Uit de brand ben je..


PS1 Dat het oprotten van kanslozen en het blijven van mensen als Aboutaleb en Afshin Ellian niet noodzakelijk een garantie is voor rust en veiligheid kunt U lezen in die prachtige novelle The Reluctant Fundamentalist van Mohsin Hamid (ook verfilmd, maar over de film kan ik niks zeggen).

PS2 Over de handel en wandel van westerse cartoonisten, en hun verhouding met wat heilig is en met de autoriteiten heeft Glenn Greenwald een lezenswaardig artikel geschreven: in solidarity with a free press