Sunday, October 16, 2022

wachten op Godot: waar blijft die verschrikkelijke opwarming nou



De lijntjes omhoog zullen in enkele huiskamers van de alarmisten weer tot verzuchtingen leiden: zijn die climate deniers nou te stom om te zien dat de trend opwarming is?

Iemand, een klimatoloog in spe, probeerde mij -en meelezers op climategate.nl - te verkopen dat je een model runnen voor een willekeurige periode in het verre verleden een experiment mag noemen - een numeriek experiment. In dezelfde tread riep een andere, would be klimatoloog en modelleur (althans, zo noemt hij zich) de goden TRS en ECS en Uitstoot aan, om een zeer gedecideerde verklaring over de (zich tot nu toe nog niet gemanifesteerde) temperatuurstijging af te leggen.
[btw TRS en ECS zijn belangrijker Goden dan Uitstoot, vandaar dat je hun naam niet mag uitspreken, zoals die van JHWH. In een document van het Max Planck instituut wordt ECS ook wel the Holy Grail genoemd, met als mededeling dat het zeker nog 15 jaar zal duren (vanaf 2016) voordat ze een beetje in de buurt van een redelijke schatting kunnen komen.]

Ik zal het nog eens uitleggen.

Een modelletje draaien is niets meer of minder dan een poging tot verklarende statistiek te komen, op basis van gegevens die verzameld zijn door nijvere geesten toen er nog geen klimatologie bestond, en de boer gewoon de horizon afzocht om te zien hoe het weer van morgen er uit zou zien.
Sommigen zullen het geavanceerde statistiek willen noemen, maar ik denk meer aan het woordje “sophisticated” en dan vooral de diskwalificerende context daarvan:
- mixed with a foreign substance, adulterated, impure
- falsified to a greater or lesser extent; not plain, honest, or straightforward


Er is een ontzettende hoeveelheid werkelijke data onbekend, en dat is ingevuld door proxies. Dus de beschrijvende statistiek heeft moeten volstaan met cherry picking. Daarnaast is er sprake van data van een systeem dat zeer complex is, en uitermate chaotisch. Waarin een trend zoeken net zoiets is als het zoeken in de tropen van een route voor de alternatieve Elfstedentocht, gewoon, uit verveling, omdat je eens iets anders wilt.
Hoe betrouwbaar die proxies zijn moet blijken, maar het zegt iets dat klimatologen wel de mond vol hebben over het klimaat over 100 jaar, maar de bekende klimaatverandering(en) van de laatste eeuwen ondanks al die onvolprezen proxies nog steeds niet hebben weten te duiden.

Wel, beschrijvende statistiek is iets dat je uitvoert als je een experiment doet. Ik heb nog nooit gehoord dat een poging tot verklarende statistiek het experiment kon vervangen. Ik begrijp uiteraard het grote leed dat klimatologie heet, waar ze nu eenmaal geen experiment kunnen uitvoeren (want heet het: we hebben maar één aarde). Dat een wetenschapper, in zijn ondraaglijk leed, zoiets experiment noemt, of numeriek experiment, maakt er nog geen experiment van.

Wie Uitstoot is, daarover hoef ik jullie niks te vertellen. Het is de enige waar we een beetje grip op hebben - maar volgens de op climategate.nl optredende modelleur levert dat dan ook de grootste onzekerheid. TCR en ECS zijn fictieve grootheden - d.w.z. dat je ze wel kunt benoemen, maar er niks mee kunt: een grootheid waarvan je de grootheid niet kunt berekenen. Zoiets als EOTS - wiens naam je eigenlijk ook niet zou mogen noemen, maar voor de lezertjes: Equilibrium Oceanic Tectonic Sensitivity - waar je ook niks mee aankan. ECS is mijn favoriet: die steekt met een specifieke omvang van de verder amorfe Uitstoot uit boven alle andere omvangen van Uitstoot, want het is de verdubbeling van CO2 in de atmosfeer. 100% toename daarvan is oneindig veel belangrijker dan 90% toename, maar ook 125% uitdijing van Uitstoot kan niet aan die 100% tippen.
En je begrijpt dat ze die sensitivity verzonnen hebben: als er in de loop van æonen sprake is geweest van climate change - en dat is onmiskenbaar zo, ik ken ook geen wetenschapper die dat durft te ontkennen - dan moet er wel zoiets zijn als climate sensitivity.

Laat ik, als deus ex machina, Wittgenstein nog maar een keer opvoeren: Das, was man nicht messen kann, darüber muss man schweigen.





Wednesday, July 6, 2022

de puinhopen van Fortuyn

Het uitstellen van operaties tijdens de eerste twee coronajaren heeft „aanzienlijke effecten” op de gezondheid van patiënten. In 2020 en 2021 zijn meer dan 305.000 operaties uitgesteld of afgezegd. Daardoor zijn naar schatting 320.000 gezonde levensjaren verloren gegaan.
Aldus het RIVM. Het is goed dat het woord schatting er bij staat. Maar niet in alle publicaties. NOS Teletekst noemde het aantal uitgestelde operaties niet, maar ook het woord schatting niet. En er zou wel eens bij mogen staan wat de onzekerheidsmarge is.

Iedereen die een beetje zicht heeft op dataverzamelingen - en dan vooral op de manier waarop data verzameld wordt … of niet - weet dat zekerheid in absolute aantallen niet bestaat.
Het CBS meldt zojuist dat in 2021 van iedere Euro winst er 74,9 cent naar het inkomen van werknemers en zelfstandigen is gegaan. Wel, we leven nu 6 maanden in 2022 dus CBS heeft tijd genoeg gehad om die verzamelde data te controleren.

Toch weet ik heel zeker dat die 74,9 cent het niet is. Het zal in de buurt liggen van … dicht in de buurt, heel dicht in de buurt denk ik. Maar het is niet in de roos.



De veronderstelling dat het bijna raak is heeft een goede grond. Het gaat om boekhoudingen, en er is een wettelijke leveringsplicht van die data voor betreffende bedrijven, instellingen en andere economische deelnemers op het speelveld.

Maar hoe tel je nu het verlies aan gezonde levensjaren? Daar is geen boekhouding voor. En ik moet denken aan het feit dat ze de precieze relatie kennen tussen hoog opgeleid en gezond, maar dat aan mij nog nooit, bij geen enkel doktersbezoek of ziekenhuisopname, mijn opleidingsniveau is gevraagd.

Staaroperaties worden genoemd. Nu heb ik recent een staaroperatie ondergaan. En ik ga weer met twee gezonde ogen door het leven, zonder bril.

Ik heb die operatie lang uitgesteld, om goede, maar persoonlijke redenen. Ik kon dat omdat ik geen enkele levensbedreiging voelde, en min of meer mijn normale leven kon leiden, aangepast aan mijn “beperkingen”.

Volgens deze studie had ik echter een QALY (quality-adjusted life year), één QALY staat gelijk aan een levensjaar in perfecte gezondheid. Iemand met staar heeft bijvoorbeeld een kwaliteit van leven van 0,7 QALY.

Ik heb die 0,3 QALY nooit gemist (ik wist niet eens dat ik ze had). Ik zou ook niet weten hoe ze aan het getal 0,7 komen.


Hier is bureaucratisch een werkplek georganiseerd voor een afgestudeerde gezondheidswetenschapper.

In die wetenschap kun je gaan in de richting Beleid, Management en Evaluatie van Zorg met de master Healthcare Policy, Innovation and Management, de richting Preventie en Gezondheid met de master Health Education and Promotion, of de richting Geestelijke Gezondheidszorg en de master Mental Health.

En als gezondheidswetenschapper kun je bijvoorbeeld gaan werken als beleidsmedewerker, manager, onderzoeker of onderwijzer.

Dit onderzoek werd geleid door een gezondheidseconoom.

En als onderzoeker ga je zelf proberen die data te verzinnen, met qalies en zo.
Daar heb je de tegenwoordig de onder de wetenschappers geliefde term educated guess voor. Ook wel genoemd informed estimate. Je hebt geen data, maar je hebt wel geleerd hoe inconvinient het is als je niet onmiddellijk geopereerd wordt aan een kwaal.

RIVM zegt: Het gaat om een schatting met een ruime bandbreedte: want het effect van een uitgestelde operatie verschilt in werkelijkheid van patiënt tot patiënt.

Maar onze gezondheidseconoom, de projectmanager, zegt: Wij vinden de gevolgen voor de gezondheid toch wel heel groot. We hebben alleen gekeken naar planbare ingrepen, niet naar uitgestelde kritieke operaties, zoals kankerbehandelingen, niet naar gemiste diagnoses. Het gaat om operaties die best even kunnen wachten. Je denkt: dat kan wel even lijden. Maar nu zie je hoe groot het verlies is, en hoeveel mensen dit treft.

Die educated guess, of informed estimate, zouden we dat ook een slag in de lucht mogen noemen. En dat enorme verlies van 320.000 gezonde levensjaren door staar, of andere ongemakken … uh … een enorme slag in de lucht?

Of, ook niet ondenkbaar: eindelijk, twintig jaar na dato, is de eerste puinhoop van Pim Fortuyn boven water gekomen.








Tuesday, June 21, 2022

de tweede zondeval

Humans intervene heavily in the

’t Is een zinsdeel dat op vele manieren vervolgd kan worden, zonder dat je steeds hetzelfde zegt. Maar, in het hedendaags gebruik is de onderliggende boodschap: de mensheid maakt er een rotzooitje van. Over wat Vaclav Smil in Time Magazine noemt the four pillars of modern civilization: cement, steel, plastics, and ammonia - is nu de banvloek uitgesproken.
Ooit deed David Attenborough de lofzang zingen over onze beschaving, op BBC2, gezongen door Kenneth Clark. Nu is hij een alarmist geworden. Als zodanig zal hij die mooie serie van hem niet verloochenen, denk ik, maar wat de beschaving betreft kan hij geen goed woord meer over zijn lippen krijgen.

Mijn voorbeeld komt uit een recent artikel in Nature The delusive accuracy of global irrigation water withdrawal estimates dat begint met Humans intervene heavily in the global water cycle. En de conclusie is Miscalculating the volumes of water withdrawn for irrigation, the largest consumer of freshwater in the world, jeopardizes sustainable water management. Het is een oordeel over modellen waarvan gezegd moet worden, volgens de auteurs: their estimates are unduly precise.

Nu heeft Frans Timmermans, onderbaas van Europa, gezworen dat hij niet zal rusten voor het laatste stofdeeltje van genoemde pijlers van het kwaad uit onze atmosfeer is verdwenen. Want de productie daarvan is onlosmakelijk verbonden met de toename van CO2 - volgens soortgelijke modellen dan. En van CO2 ga je dood. En AOC, jullie weten wel, die Amerikaanse van the Green New Deal heeft die dure eed ook afgelegd, en ze heeft de Democratische partij achter zich gekregen.
De vraag rijst vervolgens: kun je de beschaving dan nog overeind houden. Smil is daar duidelijk over: they can’t be replaced by other things easily, we need more of them than ever, and they all absolutely have to have fossil fuels.

Die serie van Attenborough en Clark zou ook nooit meer gemaakt kunnen worden. De focus van de serie was gericht op de visuele kunst; de grote schilders uit de diverse kunstperiodes kwamen allemaal langs. Wie iets weet van vervuiling door de verfindustrie kan op z’n klompen aanvoelen dat Timmermans en AOC in koor zouden hebben uitgeroepen: zo’n serie, de verheerlijking van zo’n milieuschadelijke bezigheid, kan echt niet hoor.

Op GroenVandaag.nl staat onder de kop Verlaag de impact van je schilderklus op het milieu:
Verf kan stoffen bevatten die irriterend of zelfs schadelijk kunnen zijn, denk aan terpentine of conserveringsmiddelen. Deze stoffen komen voornamelijk vrij tijdens het verven en drogen en zijn met name schadelijk voor de schilder die er dagelijks mee werkt. Ze kunnen daarnaast ook gevolgen hebben voor plant en dier. Wanneer een verf niet goed aangebracht is of wanneer een niet goed hechtende verf wordt gebruikt, kan dit gevolgen hebben voor de natuur.
En de milieu-encyclopedie van Oosthoek heeft ook het één en ander te melden onder het lemma “verf”.

Verder weten we dat één van de verheerlijkte erflaters van onze cultuur, Caravaggio, is doodgegaan aan loodvergiftiging - althans, dat zijn de laatste wetenschappelijke vermoedens. Het moet een koud kunstje zijn voor onze modellenbouwers om middels een modelletje, al dan niet gevuld met unduly precise estimates, te achterspellen hoeveel dooien er te betreuren zijn geweest, laten we zeggen sinds Giotto, bij de productie of het gebruik van verf.

Eén ding weet ik zeker: humans intervening heavily in het opruimen van CO2 zal wellicht een positieve klank hebben in de natte dromen van manneke Timmerfrans, maar zal door ons nageslacht niet minder negatief beoordeeld worden dan dat alarmisten het gebruik van staal of cement verafschuwen.
En dat zinnetje in Nature geeft al aan dat ook alarmisten mogen weten dat Roomser willen zijn dan de Paus wel eens grote nadelen met zich mee kan brengen.

Nu geloof ik dat we niet zo bezorgd hoeven te zijn over die Green New Deal. Biden, en de Democraten proberen in de Verenigde Staten de Green New Deal op de rails te krijgen. Maar die vermaledijde Republikeinen zijn al lang bezig om die activiteit te laten ontsporen … en met meer succes. Zie dit artikel in de New York Times
Het zou mij niets verbazen als het succes van die machinerie van het kwaad zichtbaar gaat worden in de handelingen van de Europeaan, die toch ook bovenal homo economicus is.

Ondenkbaar zegt U? Meneer Jetten zal met zijn vuist op tafel slaan? Meneer Timmermans gaat daar dwars voor liggen? Zie wat er gebeurt met de kolencentrales en de opdracht van mevrouw Minnesma en de Hoge Raad.


Desalniettemin … er komen twee grote projecten aan … het hangt nog in de lucht, maar voor wie de mens kent is het bijna onvoorstelbaar dat het niet gerealiseerd gaat worden … projecten waarvan de geschiedschrijving zal beginnen met: humans intervened heavily, to heavily, in the …

geo-engineering
Paul Cruzen was een nobel mens - God hebbe zijn ziel. Hij had het beste met de wereld voor, en hij heeft dan ook een Nobelprijs gehad. En Cruzen heeft de naam dat hij, als een soort Hans Brinker, in z’n eentje het gat in ozonlaag heeft gedicht, een idee dat vele gelovigen kent, en waarvoor ook wel een theoretische basis wordt gegeven die, geloof ik, steviger is dan de basis voor CO2 als het begin van alle ellende.

Maar Cruzen is ook de man die vriend en vijand verbaasd heeft met de idee om de aardse atmosfeer kunstmatig flink te vervuilen door er een hoop rotzooi in te spuiten die daar niet thuishoort - sulphurizing - teneinde de zonne-instraling te doen verminderen waardoor we de GMT omlaag kunnen brengen, of op z’n minst laten stoppen met stijgen. Hij toonde zich daarmee een aanhanger van, maar ook driver achter geo-engineering.

Dat is een idee dat serieus wordt genomen in het wereldje van alarmisten.
Dat is een idee dat serieus wordt genomen in het wereldje van hen die een nieuw geologische tijdperk zien - dat begonnen kan worden met de jaren waarin Cruzen is opgegroeid (het is ook zijn voorstel) - en dat het Antropoceen moet gaan heten. En dat is niet positief bedoeld.

Northern European Enclosure Dam (NEED)
Wel eens van deze dam gehoord? Dat is een dam die, lopend van Noordwest Bretagne naar Zuid Engeland én van Schotland via de Shetland eilanden naar Noorwegen, West Europa gaat beschermen tegen de zeespiegelstijging. Het plan heeft de tekentafel al gepasseerd.
Nog afgezien van de megalomanie van dit plan: wie denkt dat de inzet van de daarvoor benodigde machinerie met renewables kan worden opgelost, die heeft echt een gaatje in zijn hoofd. Daar gaan zon en wind heus geen 25% (de huidige stand) van leveren, hoor. Dat gaat me een boel CO2 de atmosfeer in blazen ... poeh.

Wie denkt dat dit plan geen vrienden kent ... nog een keer denken.

Ze zeggen wel eens: hoogmoed komt voor de val. Ik hou het niet voor onmogelijk dat de aanpak van wat als CO2-probleem wordt gezien - de opruiming van het teveel, en voor zover dat niet mogelijk is, de bescherming tegen het teveel - later, heel veel later … aeonen later, als de evolutie opnieuw intelligent leven heeft voortgebracht, als een tweede zondeval zal worden gezien, waarvan de gevolgen vele malen erger waren dan van zomaar een fout appeltje eten: de mens die zichzelf verstoten heeft uit het Paradijs.








Tuesday, June 14, 2022

exegese ... maar geen exegetisch apparaat

Op internet dwalen nogal wat dienaren des woords rond. Sommigen laten zich via Youtube horen, anderen zetten de tekst van hun preken op het net. Ik kijk er wel eens naar, om te zien hoe dat tegenwoordig gaat, om te zien hoe de liturgische praktijk is veranderd van heilige priesterlijke rituelen naar iedereen mag meedoen; zoals in het gedicht Eben Haëzer van Achterberg: ... Mijn vader celebreerde er de mis ... en ... Godsdienst hing zwaar tegen de hanebalken. Wat er teloor is gegaan in de moderniseringsdrang en wat er is opgestaan.

En zo kwam ik, per ongeluk ... ik zocht een tekst die door mijn hoofd spookte: getrouwe God, de heidenen zijn gekomen ... zo kwam ik dus bij dominee C.G. Vreugdenhil terecht, telg uit een vermaard predikantengeslacht. Het betreft hier Gerrit Cornelis.
Hij heeft een preek op internet gezet over psalm 2. Mendelssohn heeft die psalm op muziek gezet: Warum toben die Heiden - en daar luister ik graag naar, doet me aanzienlijk meer deugd.

Maar goed, Vreugdenhil houdt daar een preek over en deelt de kudde aan het begin mee dat [H]oewel boven deze tweede psalm geen opschrift staat en de naam van de dichter hier niet wordt genoemd, behoeven wij toch niet in het onzekere te zijn wie de dichter van deze psalm is. Want uit Handelingen 4 vers 25 weten wij dat David deze psalm heeft gemaakt.

Nee, dominee, dat is bezijden de waarheid. De exegeten vallen er niet over als je deze psalm (en de eerste psalm) meetelt als psalm van David, maar hun onderzoekingen geven anders te denken. Dus het had op z’n minst in de conditionalis moeten staan.
Zou onze predikant graag willen dat alle psalmen van David zijn, zoals ze vroeger, lang geleden dachten?
Zou hij een beetje hebben zitten slapen tijden één van de colleges ... zoals ook de gemeente wel eens in wil dutten als dominee Gods woord niet zo enthousiast brengt als de Heere van hem zou mogen verwachten?
Naar Handelingen verwijzen helpt natuurlijk niet veel. Dat is geschreven in de tijd dat er nog geen exegetisch apparaat was. Dat stamt uit de tijd dat ze allemaal nog dachten dat David alle psalmen had gedicht en op muziek had gezet.
En, hoeveel moeite de bijbelschrijvers zich ook getroost hebben om hun David te verbeelden - een prachtige David, ik geef het grif toe - archeologisch gesproken is er geen spoor van hem in het tijdens de secoli et secoli neergedaalde stof terug te vinden.

Niet dat ik er iets mee te maken heb hoor, ik heb die club allang vaarwel gezegd. Maar, het bloed kruipt waar het niet gaan kan, hé.
Om maar eens een bekend gezegde te parafraseren: je kunt Leonardino wel uit de kerk halen, maar daarmee heb je de kerk nog niet uit Leonardo.

Trouwens, wellicht is het wel een psalm van David. Misschien hadden ze rondom het begin van onze jaartelling nog wel alle oorspronkelijke teksten in hun handen, en kwam het handschrift van het origineel wel degelijk overeen met dat van de psalmen die wel beginnen met een Psalm van David. En dat zijn we door de barbaren van het Imperium Rõmãnum allemaal kwijt geraakt.

Mwah ... buiten is het 39 graden en ik zit me druk te maken over een dominee die wellicht een psalm verkeerd adresseert.








Saturday, June 11, 2022

PvGA: de Partij vande Groene Arbeider

Vandaag de nieuwe column van Frits Abrahams gelezen. Een beetje naïef. Maar dat mag ik wel in onze Frits: hoe naïever, hoe positiever je kunt schrijven over allerlei. Hij probeert de nieuwe partij die uit PvdA en GroenLinks (of moet ik zeggen GroenLinks en PvdA) moet opstaan smoel te geven: nieuwe naam, nieuwe leider.

Die nieuwe naam, daar komt ie niet uit.
Dat ik in de kop van deze post een suggestie doe, is niet omdat ik het beter meen te weten dan Abrahams, dat ik wel kan wat hij niet kan. Gewoon, een suggestie.
Groen van GroenLinks zit er in. Arbeid zit er in - arbeider uiteraard, want als Rutte geld naar Klimaat schuift - jaja, hoofdletter - of Jetten geld naar Klimaat haalt - dan is dat in zekere zin wel groene arbeid, maar het zijn geen arbeiders waarmee een fatsoenlijke sociaaldemocraat zich zou willen vereenzelvigen.
En het ritme van PvdA, dan dus PvGA, heeft toch altijd nog voor stemmen gezorgd, of de PvdA nou wel of niet aan het neoliberaliseren was.

Ik bedoel maar, ’t is een acceptabele naam. Een boeket madeliefjes in de vuist, en je kan er zo het campagnepad mee op.

Uit de leider kwam ie wel: Frans Timmermans.
Dat kan natuurlijk niet. Da’s geen arbeider. Wel een klimaatuitslover, maar dat doet ie zeer bureaucratisch - met een stapel rapporten op beide handen tot aan het plafond. Handen waarop geen kloofje te bekennen valt, en ook geen rouwrandje onder de nagel.
Laat ik duidelijk zijn: ik heb zelden of nooit op een sociaaldemocraat gestemd en ik zal zeker nooit op Frans Timmermans stemmen ... van z’n levensdagen niet.

Hoe komt Abrahams aan die naam?
Wel, EenVandaag heeft een enquête doen houden onder duizenden kiezers van beide partijen - ik wist niet dat de PvdA nog steeds duizenden kiezers heeft - en daar kwamen enkele namen uit tevoorschijn.
1. Ahmed Aboutaleb
2. Frans Timmermans
3. Jesse Klaver
4. Attje Kuiken
5. Femke Halsema - jullie weten wel: die van die klok op het Leidseplein die aangeeft hoeveel tijd ons nog rest voordat het klimaat definitief instort.

Abrahams is het dus niet eens met nummer 1.
Wel, ik vind het hele rijtje nogal ... uh ... ruiken. Ik zal in ieder geval nooit op Frans, en ook nooit op Jesse én ook nooit op Femke stemmen. (Trouwens, als ik Femke was zou ik wel drie keer nadenken voordat ik die prachtbaan van Burgemeester van Amsterdam op zou geven - er zijn haar een paar voorgegaan: Van der Louw, Peper, Cohen. Is slecht afgelopen met die jongens.)
Beter is het om met iets heel nieuws te komen. Met deze mensen wordt het de bureaucratisch-democratische verbeelding aan de macht om het klimaat te verheffen. Dat is ze met de arbeider niet gelukt, dus ik zou niet weten waarom dat ineens wel gaat lukken met Het Klimaat.

Abrahams heeft wel één goed argument voor Timmermans. Onze Frans zou gezegd hebben: Literatuur, kunst, cultuur zijn in dit verband geen luxe, maar essentieel bij het doorgronden van de mensensoort en waartoe zij collectief en individueel in staat is. Frits Abrahams is helemaal vertederd. Timmermans doet hem dan zelfs, heel nostalgisch, aan Joop den Uyl denken. Nou, dat is een beetje veel van het goeie, vind ik.
En dan die volzin: literatuur is in zekere zin kunst, en literatuur en kunst zijn in ieder geval onderdeel van (de) cultuur. Maar, bovenal, als Timmermans daadwerkelijk de mensensoort had doorgrond, zoals God dat doet volgens de psalmdichter ...

Gij kent mij, Gij doorgrondt mijn daân
Gij weet mijn zitten en mijn staan


... als dat dus werkelijk zo was, dan zou ons Fransje begrepen hebben dat ie beter nooit de sociaaldemocratie in had kunnen gaan, en dat ie subiet op zou moeten houden met de klimaatdemocratie. Ons Franske is nou toch al langer dan Jezus bezig met zijn klimaatevangelie ... en wat kan ie met eigen ogen zien? In Ukraine maken we er met zijn allen - ja, met zijn allen! - weer een grote rotzooi van.

Maar, Frits Abrahams heeft hoop. Hij schrijft: Met zo’n partijleider gaan we in Nederland hopelijk weer wat meer lezen.
Die hoop deel ik niet, maar ik wil hem wel graag delen. En als het waar is dat Frans veel blijft lezen, en Jesse veel gaat lezen, en Femke ... en dat iedereen veel gaat lezen ... als het waar is dat we zoveel gaan lezen, en kunst gaan kijken dat we geen tijd meer hebben voor dat klagelijke geouwehoer over klimaat ... wie weet, misschien dat ik dan wel op ons Franske ga stemmen.








Monday, June 6, 2022

leonardo's kat

Erwin Schrödinger had zijn kat.
Die had ie in een doos gestopt met een gevaarlijk goedje, en met een radium atoom die ja dan nee kon vervallen. Als die zou vervallen zou er een mechanisme in werking treden waarbij de capsule waarin het goedje zat open zou barsten ... en het gif zou de kat doden. Zijn bedoeling: zolang een onderzoeker de doos zou laten voor wat ie was, kon de kat levend of dood zijn. Maar, zodra die onderzoeker heel nieuwsgierig de doos zou openen, zou hij beslissen over leven en dood van de kat.

Stefan Forstner, University of Queensland
(in THE CONVERSATION Rigor académico, oficio periodístico)


[NB 1 Persoonlijk denk ik dat die onderzoeker niet te lang moet wachten met het openen van die doos, wil hij degene zijn die over leven en dood van de kat beschikt. Een kat in het nauw maakt rare sprongen, dus die kat gaat op een allesverwoestende manier tekeer, opgesloten in die doos, en die capsule is binnen een mum van tijd opengebarsten.

NB 2 De onderzoeker kan natuurlijk een Verlosser worden. Als hij de doos opent en de kat is dood, wel, dat is sneu voor de kat maar het is all in the game. Maar als de kat nog leeft beslist de onderzoeker inderdaad over het leven van de kat. Die kan uit de doos springen en zich daarmee in veiligheid brengen.]


In de sitcom Seinfeld - jullie weten wel: nothing about nothing - doet zich ook zo’n situatie voor. Jerry komt laat thuis, en heeft een wedstrijd van de Mets getaped. Daar gaat ie eens lekker voor zitten, en wil uiteraard niet dat iemand hem de uitslag vertelt. Zo kan er voor hem nog van alles gebeuren in die reeds gelopen wedstrijd.
Dan komt Kramer de kamer binnen, zoals alleen Kramer een kamer binnen kan lopen. Hij ziet Jerry naar die wedstrijd kijken en, voordat Jerry iets kan zeggen, haalt Kramer het deksel van de doos en roept: the Mets blew it tonight, uh.
Zie het begin van deze clip: Kramer ruining Jerry's Mets game


Ik heb ook zo’n kat: hij heet Rafael Nadal.
Op het moment dat ik dit schrijf is de stand op Roland Garros, in zijn finale tegen Ruud - de laatste keer dat ik gekeken heb - 6-3 6-3 2-0 ... in het voordeel van Rafa. (Aldus Google. Ik kan die wedstrijd hier, op mijn heuvel, niet zien met mijn bescheiden middelen.) Dat kan veel betekenen voor Nadal, maar je weet maar nooit. Ik durf nog niet te kijken naar de laatste stand. Ik zou kunnen beslissen over disaster voor Nadal of niet: wel of niet 14x Roland Garros, wel of niet 22 grand slams. Als ik kijk kan het zomaar 2-6 voor Ruud zijn in de derde set. Of Nadal heeft plotseling zijn enkel verzwikt - zoals Alexander Zverev in de halve finale.


- + - + - + - + - + - + - + - + - + - + - + - + - + - +


Lang nadat ik dit opgeschreven heb, heb ik op internet gekeken naar de definitieve uitslag, op Teletekst, pag. 650, de blik gericht op de in het eerste lijntje genoemde naam - alsof, als Nadal niet als eerste genoemd zou zijn, ik van de uitslag niet zou willen weten.
Waarna ik dit soort clips heb opgezocht op youtube: Nadal wins Roland Garros 2022
'k Heb ze allemaal bekeken.
Nadal is verre van dood.
Nadal is alive ... and kicking!





Sunday, May 29, 2022

universums en ikken

Er zijn gisteren weer minstens zes universums bijgekomen. Eentje waarin Real Madrid de Champions League heeft gewonnen, direct. Eentje waarin dat na verlenging gebeurde. En eén met strafschoppen.

Daarnaast nog minstens drie universums - minstens, want met allerlei denkbare uitslagen - waarin Liverpool dat kunstje heeft geflikt.
Wat zeg ik, Liverpool?
Jürgen Klopp bedoel ik natuurlijk.

Deze kennen we allemaal. De keeper van Klopp wordt gepasseerd … oh, altijd weer die keeper hé, met of zonder hersenschudding.

Ik zou zo graag even met mijn andere ik praten, dat ik dat die andere uitkomst gezien heeft. Daar waar Klopp in de eerste helft de leiding neemt, dan in de tweede helft die weer af moet staan. Dan, in de eerste helft van de verlenging scoort Benzema … en, pas in de allerlaatste minuut maakt Klopp toch gelijk.

Klopp. Die zijn elftal doet spelen, én winnen, zoals Von Karajan de muzikanten van de Berliner Philharmoniker tot haar grootste prestaties bewoog: ogen dicht en in hun hersenpan wroeten. De strafschoppenserie wint ie met gemak.

Helaas, ik kan dat ik niet bereiken. Bevindt zich in een ander universum.