Sunday, October 19, 2025

oorlogje spelen

Oorlog voeren zit niet in onze genen.
Honderdduizenden jaren lang, tijdens het overgrote gedeelte van de evolutie van de moderne mens, was er voor mensen geen dwang en was er ook praktisch geen oorlog. Hoe kan oorlog dan genetisch gedetermineerd zijn?
Zegt één van de auteurs van het boek Waarom we vrede willen maar oorlog voeren (zojuist verschenen) in NRC van vandaag.

Drie auteurs.
Drie wetenschappers: een historicus, een archeoloog en een primatoloog.
Hilarisch.
Honderdduizenden jaren.
Het is waar, de evolutie is al lang bezig, heel lang.
Maar de mens? Die is er nu zo’n kleine driehonderdduizend jaar.
En de moderne mens? Ik weet niet waar deze mensen de grens leggen … laten we zeggen een kleine drieduizend jaar.
En dan hebben we het nog niet over de verlichte mens, dat, jawel, als eigen volk opstaat tegen het onverlichte volk.

Dus, kan oorlog wel of niet in onze genen zitten?
Dat weet ik ook niet.

Nou ja, dit is van mijn kant toch ook een beetje oorlogje spelen, hoe onschuldig ook: merkwaardige, hoogst merkwaardige uitspraken signaleren van mensen die beter zouden moeten weten.
En dat zit wel in mijn genen, geloof ik.

Wat mij veel interessanter lijkt is de vraag: wanneer zijn we eigenlijk collectief gaan doodslaan? Kaïn en Abel worden genoemd. Wanneer zou (een andere) Kaïn tegen zijn broers en zusters gezegd hebben: vinden jullie die Abel ook zo'n etter. Wat zullen we met hem doen? En wanneer die dan een kopje kleiner is gemaakt, komt een deel van de familie bij elkaar en zegt: dat was niet netjes van Kaïn en zijn bende, en ineens liggen de lijken van de Kaïnclan verspreid over het erfgoed van Adam en Eva.

In het bijbelse tijdsframe zal het begonnen zijn in de tijden van Jacob, van wie elf zonen zich keerden tegen de twaalfde zoon, en eerst overwogen of ze de dromer zouden doden - maar ze verkopen hem uiteindelijk als slaaf aan Egyptische handelaren.
De “geschiedschrijving” wil dat, wat later de stammen Israëls zullen heten – zeg maar: het nazaad van Jakob - zich bij ome Jozef in Egypte melden. Volk dat we nu nareizigers noemen. Een paar geslachten verder is het dan zover: de Egyptenaren hebben genoeg van de indringers uit Kanaän en eigen volk staat op tegen niet eigen volk.





No comments: