De Italiaanse agenda

Iedereen buiten Italia houdt zijn hart vast hoe dat zal gaan met Berlusconi en de jonge, te jonge, maar niet meer zo maagdelijke maagden.
Wij in Italia niet. Natuurlijk, een enkele nog niet cynische fan van de oppositie hoopt voor de zoveelste keer op de ondergang van deze volksverleider. Maar verder hebben de Italianen een ander probleem aan hun hoofd.
De uitbater van de bar waar ik vanmorgen mijn caffè lungo dronk gaf de sfeer goed aan. Ik vroeg hem of la Repubblica er was, doelend op de krant die altijd op zijn tafeltjes ligt.
La Repubblica non c'è più. Ora Italia è un casino.
Misschien niet op een examen, maar verder mag U dit in gedachten vertalen met: een huishouden van Jan Steen. Dat is dan netjes uitgedrukt.

Er zou een feest moeten komen. Het is straks 150 jaar geleden dat het heette dat de eenwording van Italia een feit was. Dat is officieel, maar verder enigszins overdreven. Voor de Italianen bestaat Italia niet. Okay, als het nationale elftal de kwartfinales van een belangrijk toernooi binnenstrompelt - dan gaat er even iets leven. Als de voetballers het toernooi winnen, hoe dan ook, al is het met catenaccio, dan gaat het gevoel iets langer mee. Maar daarna weer over tot de orde van de dag. De directe omgeving is veel belangrijker. En daarom mag het staatshoofd Berlusconi ook de pias uithangen.

En toch, toen ik aangaf dat ik de barhouder begreep, door op te merken dat ze geen feestje mochten bouwen, werd de pijn daarvan, van hun Italia dat maar geen natie wil zijn, weer voelbaar. De aanwezigen begonnen te mopperen.
De Lega Nord wil hen een vrije dag door de neus boren. Want voor de Lega zou een feestje, laat staan een geslaagd feest, een streep door hun federalistische plannen kunnen halen - plannen overigens die als zovele Italiaanse plannen niet meer dan de agenda zijn en blijven van een willekeurige Italiaanse partijbons.
Bossi dus. Daarin voorgegaan door zijn adjudant Calderoli, die het vuurtje opgestookt heeft, heeft hij laten weten dat dat 150-jarige bestaan geen vrije dag waard is - want niet op iedere plek denken ze hetzelfde over de eenwording van Italia.
Dat kan niet ontkend worden.

Er is een prachtig verhaal over de plannen van Bossi. Colpo di Lega van Raffaele Nigro. Het begint met de woorden Crooc crooc corocrooc. En je ziet en hoort wat je leest: dat op een nacht de Lega Nord Italia doormidden zaagt, van Trastevere naar Pescara, waarna de onderste arme helft de Middellandse Zee indrijft. Zo daar zijn we vanaf, denken de capitani d'industria di Milano en Torino. Nu hebben we eindelijk een mooie staat.
Maar ze denken verkeerd.

Bolzano, meer noordelijk bestaat er niet in Italia, is een min of meer autonome provincie waarvan het BNP per hoofd van de bevolking het BNP van andere gebieden in Italia vele malen overstijgt, zelfs dat van het toch niet arme Toscana. Daar wonen nl. Italiaanse Duitsers - zouden ook zomaar Duitse Italianen kunnen zijn. I Bolzanini moeten dan ook niks van Bossi hebben, want dat is net zo goed een Italiaan, of ie nou van Padania is of van Sicilia. Bij de nationale verkiezingen scoren de Leghisten nog een beetje, maar bij de regionale verkiezingen komen ze er niet aan te pas. I Bolzanini willen graag autonoom blijven, en als er weer een privilege in gevaar komt, dreigen ze hooguit dat ze zich aansluiten bij Oostenrijk.

Als ik in het postkantoor in Gioiella, dus nog steeds in wat Bossi als het Noorden van Italia ziet, sta te wachten op een oud vrouwtje dat heel geduldig door de kantoorhouder uitgelegd wordt hoe ze wel en niet moet pinnen of wat het verschil is tussen iets gewoon en iets aangetekend verzenden, verzucht een fietsmaatje die in Zwitserland werkt en hier voor zijn oude moeder veel van zijn weekends en vakanties doorbrengt na een stief kwartiertje wachten: Leonardo, als mijn moeder straks dood is, dan kom ik hier nooit meer.

Nog zuidelijker, in de buurt van Orvieto, heb ik ooit meegemaakt dat een toeristische trekpleister dicht was vanwege een ristrutturazione en dat een Italiaans echtpaar, dat een lange reis helemaal voor niets had gemaakt, ruzie ging maken met de werklui. Eén van de steviger werklui liep op ze af en vroeg ze op te sodemieteren.
Vattene via! Sei di Nord, Eh!

Dat van het sterke Nord en het arme Sud is dus zeer betrekkelijk.
Bossi is overigens niet de enige die zo over het feestje denkt. Om diverse redenen lopen de scheidslijnen dwars door de Italiaanse samenleving. De voorzitter van de werkgevers wil geen vrije dag; de oud voorzitter - Montezemolo, nog steeds een belangrijk man - wil wel een vrije dag. De voorzitter van de ene vakcentrale is voor, een andere is tegen. Sommige ministers zijn voor, sommige tegen.
Saillant detail: Berlusconi en zijn secretaris Letti zitten op de stoel van de mediator. Daar gaat il Cavaliere vast nog munt uit slaan, dat gaat hem geen windeieren leggen.

Wanneer denkt U nu dat het feest is. La Repubblica (ik ben nu terug bij de krant die ik bij mijn caffè lungo wilde lezen) kopte IL GOVERNO PRENDE TEMPO . Ze had ook kunnen koppen dormirci sopra = prendendo tempo per riflettere con calma. Ofwel een nachtje er over slapen.
Eén nachtje maar?
Kunnen er evengoed meer worden!
Wanneer denkt U dus dat het gaat gebeuren?
Volgend jaar zult U zeggen, indachtig het feit dat Lubbers sinds vorig jaar bezig is met de viering van 200 jaar NL waarvan we nu alleen nog maar weten dat dat ergens tussen 2014 en 2018 gestalte moet krijgen.
Niks hoor: het is volgende maand dat Italia 150 jaar bestaat! En eerst nu gaan ze zich druk maken over of er wel of geen vrije dag zal zijn, de zo noordelijk efficiënte Lega Nord van Bossi achteraan voorop.