wheel and deal

De maatschappij hoeft niet meer ingericht te worden. De grote bewegingen zijn geweest. Hoe onze samenleving in elkaar steekt, hoe die steunberen van Kees Schuyt het gebouw van de samenleving overeind houden, is al heel lang geregeld.

Grondwetten zijn geconstitueerd. De arbeider is stapje voor stapje kiezer geworden, de vrouw heeft stemrecht gekregen.
In vergaderingen van de volksvertegenwoordiging is in wetten vastgelegd hoe we willen dat de boel georganiseerd wordt.

Als de grote lijnen getrokken zijn, als er niks meer in te richten valt, wat doe je dan als bestuurder, als politicus?
Onderhoudsmonteurs, ik gebruikte het woord hierboven in een post over de participatiesamenleving, dat is precies wat onze politici en bestuurders tegenwoordig zijn. Dat is niet denigrerend. Zo heet dat in alle bedrijfsorganisaties waar de systemen, de bedrijfsprocessen al heel lang geregeld zijn: maintenance.

Voortschrijdend inzicht, de tijdgeest zo U wilt. Opinion leaders schrijven wat, talking heads roepen wat ... en de politicus telt zijn kloten.
Heet ook wel wheelen en dealen.
Dat is precies wat politiek hoort te zijn: in een overleg tussen voor - en tegenstanders van nieuwe inzichten, bij de ontwikkeling van onze mores wordt gegeven en genomen.
Zo is er iets geregeld voor abortus en euthanasie.

Dat tellen van de kiezers - in vakjargon: principiële keuzes maken of prioriteiten stellen - mag je tegenwoordig ook wel lawaaidemocratie noemen. Misschien is het wel als bevredigingsdemocratie aan te duiden: het is de bedoeling dat de kiezer bevredigd wordt - terwijl de zelfbevrediging van bestuurders en politici geen grenzen kent.

Hier zijn een paar vraagtekens bij dit proces van de laatste vier jaar - ongeveer de lengte van een kiezerssgeheugen, zeg maar.

Er is nog geen wet die seks met of in eiken verbiedt, terwijl dit onderwerp toch rommelt in de tijdgeest, maar er is wel een wet die ons verbiedt seks met dieren te hebben. Het is een initiatief van de PvdA'er Waalkens. Het simpele feit dat het wet is geworden geeft aan dat in de vergadering van die volksvertegenwoordiging meer dan de helft dit een prioriteit vond.
Waarom mag Joost weten.
In de Memorie van Toelichting wordt gesproken over de integriteit van het dier en over de zeden van de mens.
???

De werkloosheid is hoog en dat baart ons zorgen. De kosten van het onderwijs zijn niet meer op te brengen, dus staan er minder mensen voor de klas, en de kosten van de gezondheidszorg rijzen de pan uit en daarom zijn er minder handjes aan het bed.
Er wordt vreselijk veel lawaai over gemaakt, al zolang als ik belasting betaal.. Zowel aan de gebruikerskant - mensen willen dat alles heel goed geregeld is voor hun jonge kinderen en hun oude moeder - als aan de betalerskant - leraren hebben altijd vakantie en de zorgmaffia vreet m'n centen op.
Aan gewoon weer thuis leren lezen, schrijven en rekenen zijn we nog lang niet toe - het onderwijs is qua regelgeving een enorm gebouw - maar verpleging mag al mantelzorg en participatiesamenleving heten.
Self-governance.

Ik wil hier niet beweren dat het een eenvoudige problematiek is. Maar in het bedrijfsleven hebben we toch geen afdelingen waar ze niks doen, terwijl ze op andere afdelingen het werk niet aankunnen. Dus of het nou echte goeie organisatieadviseurs zijn, die bestuurders en politici ...

Mag ik die vraag stellen?
Dat mag niet. Dat moet!

Ik neem nu even niet de AIVD als voorbeeld, maar de Amerikaanse NSA, want op dezelfde westerse democratische leest geschoeid, maar iets duidelijker zichtbaar.
Dat is óók niet makkelijk te regelen hoor, de hele wereld afluisteren, alles ordentelijk registreren en op tijd de juiste conclusies trekken.
Maar met handen vol geld, heel veel materieel en goed betaalde beambten - zie zo'n eenvoudige jongen als Snowden het vijfvoudige van een verpleger verdienen - hebben ze het prima weten te organiseren.
Nou ja, dat is het moeilijke van geheime diensten: of het goed georganiseerd is of niet is niet zo een twee drie vast te stellen - maar ze trekken er in ieder geval een grote broek over aan.
Ze?
Ja, de bestuurders ... maar ook de politici.
Dan wordt self-governance, de participatiesamenleving op grote afstand gezet.

En dan de crisis van Adri Duivesteijn. Ik bedoel niet de regeringscrisis die niet doorging, ik doel op zijn eigen crisisje.
Hij had een hele moeilijke week.
Raar, voor een onderhoudsmonteur. Er is ergens een probleem. Je spreekt met z'n allen af: dat kunnen we het beste op deze manier fixen. En dan loopt er eentje op de afdeling rond die het heel eigenwijs heel anders wil.
Was het principieel van waarde?
Nee.
Nee!
En nog eens nee.
De overheid heeft geld nodig. Geld wordt nu eenmaal weggehaald daar waar er veel van zijn, en daar waar niks te dealen valt: Jan met de pet.
Zo ook Adri Duivesteijn. Hij had natuurlijk, als socialist, moeten roepen: nou moet het afgelopen zijn met dat gelazer dat de kleine man altijd en eeuwig betaalt. Nu gaan we eindelijk de grote jongens aanpakken. Vanaf nu gaat de inkomensverdeling weer gelijker worden.
Nee dus. Jan met de pet moet betalen, ook van Adri Duivesteijn. En of Jan met de pet dat nu betaalt via belastingverzwaring, minder inkomensoverheveling, huren die omhoog gaan of huizen die niet goed onderhouden worden - als je voor lastenverzwaring bent zijn dat de beleidsinstrumenten waaruit je moet kiezen. Het is het bekende politieke handwerk, waar onze Adri al heel lang mee vertrouwd is: de ene keer scoor je, de andere keer lever je in.
Maar, heeft hij ons laten weten: slapeloze nachten.

De laatste in het rijtje kwam een paar dagen geleden binnen: de dienstencheque van de vakbeweging (FNV) en de ondernemersorganisatie (OSB). Druk druk druk mensen hebben huishoudelijke hulpen. Daar moet voor betaald worden. Dat heet loon en dus horen daar belasting en sociale premies bij. Voor de sociale zekerheid moet U weten.
Je zou je kunnen afvragen: is sociale zekerheid hier wel een item? Voor FNV en OSB kennelijk wel. Let wel: bij mantelzorg en andere activiteiten van de participatiesamenleving is de sociale zekerheid juist afgeschaft.
Maar hier is dat dus zo. Geen discussie.
Okay, dat moet dan geregeld worden. Maar, dat is moeilijk te regelen. (Ik kan me daar wat bij voorstellen - misschien wel net zo moeilijk als de gezondheidszorg.) En dus verzonnen ze de gesubsidieerde dienstencheque.
De mevrouw die niet zoveel wil betalen dat ook de premies voldaan kunnen worden, en de mevrouw die niet zo weinig wil ontvangen dat haar sociale zekerheid in orde is, gaan nu door de maatschappij van alle werkenden gesubsidieerd worden. Simpel voorgesteld: Uw buurvrouw links die het huis schoonhoudt van Uw buurvrouw rechts spreken af (als kiezers bedoel ik, via de volksvertegenwoordiging) dat U een centje gaat bijdragen aan hun voor-wat-hoort-wat-relatie.

De maatschappij opnieuw inrichten, dat is uiteraard een onmogelijke klus. Maar dat wheelen en dealen ... daar moeten volgens mij nog wat puntjes op de i gezet worden.