Tuesday, April 7, 2015

pareltjes vissen

Ik heb vandaag (tweede Paasdag) Bericht uit Berlijn van Otto de Kat uitgelezen.

In één ruk!

Dat wil wat zeggen.
ik heb veel gelezen. Ik heb genoeg gelezen.
Ik probeer pareltjes te vissen.
Dat lukt slecht. Om pareltjes te kunnen vissen moet een mens in ieder geval gaan vissen. En ik ben geen visser ... ook wel: een hele slechte eendagsvisser.

Laatst is het me gelukt een pareltje boven water te halen. Ik ontdekte Roberto Bolaño. En kocht A Little Lumpen Novelita. Een pareltje. Geheel op eigen kracht opgevist.

Bericht uit Berlijn kocht ik omdat iemand mij dat aanraadde.
Het is geen pareltje. Het is wel een boeiend boek. Vandaar dat ik het in één ruk uitlas.

De achterflap zegt er dit van.
"
Voorjaar 1941. Oscar Verschuur is diplomaat in Bern, zijn vrouw Kate werkt in een ziekenhuis in Londen, en hun dochter Emma leeft in Berlijn, getrouwd met een Duitser. Alle drie moeten ze hun leven en liefde bevechten op een wereld die in een meedogenloze oorlog verwikkeld is geraakt. Alles komt op scherp te staan.
Het explosieve geheim dat Oscar van zijn dochter te horen krijgt, drijft de drie hoofdpersonen tot het uiterste.
"

Achterflapteksten.
Het is nooit wat geweest. Het is niks. En het kan en zal ook nooit wat worden. Marketing kent nu eenmaal haar eigen wetten.

Er wordt hier geen leven bevochten. Hooguit moet Emma oppassen dat ze haar leven, of dat van haar man, niet in de waagschaal stelt. Maar dat van haar man ligt allang op een waagschaal, en ... heel erg aan de verkeerde kant.

Er worden vooral geen liefdes bevochten.
Kate en Oscar hebben een uit elkaar gegroeid huwelijk. Een huwelijk op grote afstand [...] zonder veel vragen [..] en niettemin met een onomstotelijke trouw aan elkaar. Het kon stukken slechter. overpeinst Oscar, als hij Kate na lange tijd weer eens ziet.
Emma hoeft niet voor haar liefde te vechten, tussen die twee is het één en al liefde.
Oscar begint een relatie aan het begin van het verhaal. Die loopt aan het einde op de klippen. Maar ook daar vecht hij niet voor.

Het enige waarvoor Oscar vecht, is de veiligheid van zijn dochter. Maar dat is een schijngevecht. Uitgevochten in zijn gedachten, bij het overwegen: zal ik A of zal ik B.

Het "explosieve geheim" is dat wat voor mij het boek tot gewoon een goed boek degradeert.
Emma komt te weten, dankzij haar man, dat Hitler Rusland zal binnen vallen, met datum en al.
Niet duidelijk wordt wat het belang is van Emma om dat aan haar vader te vertellen.
Haar vader wil graag zijn clangenoten deelachtig maken van zijn verhaal. Het gaat hier om een schetsmatige invulling van goed en kwaad. Goed zijn zij die tegen Hitler zijn. Maar vader komt niet tot de daad.
Ik weet niet wat flaptekstschrijvers onder het uiterste verstaan, maar Oscar wordt absoluut niet tot het uiterste gedreven. Het is Emma die hierdoor enige hachelijke momenten moet beleven.
Kate, de moeder, hoort pas op het einde van het boek van het geheim. Het enige dat zij doet is Oscar tot het uiterste aansporen. Maar Oscar berust in niets doen.
Oscar doet zelfs niks als zijn nieuwe vlam van hem wegdrijft als hij zegt dat hij niks kan doen.

Je zou zeggen, als mensen tot het uiterste gedreven worden is er iets dat hen tot het uiterste drijft. Het lijkt er op dat het hier de zorg is voor de arme Russische bevolking, die verpulverd zal gaan worden onder de Duitse tanks.
Maar, er wordt in het boek geen argument naar voren gebracht, dat het vermoeden rechtvaardigt dat er in een oorlog die zo wreed was, waarbij de burgerbevolking zo geleden heeft, waarin ook om niet-militaire redenen zulk een wrede geschiedenis geschreven is, het wel en wee van een paar Russen meer of minder een molensteen om de nek was van welke persoon dan ook, noch in werkelijkheid, noch figurerend in het boek.

De VPRO gids noemt het een pageturner. Wel, je zou het een thriller kunnen noemen, al wordt er dan ook niet gemoord. Vandaar: in één ruk.
Maar exciting - en dat is wat een boek een pageturner maakt - nee, verre van dat.

Humo sprak van Een liefdesverhaal waar je niet meer uit weg wil.
Dat vind ik een goeie typering.
Zonder nadere uitleg. Iedereen heeft zo zijn redenen om geboeid te worden door een liefdesverhaal. Ik werd geboeid door dit verhaal.

No comments: