actiebereidheid

De Burgemeester van Amsterdam heeft besloten dat er bij de 4 mei herdenking maar 10.000 bezoekers mogen komen en dat die bezoekers ter plekke onderzocht zullen worden op hun goede bedoelingen, waarbij als onderdeel van dat onderzoek fouillering mogelijk is.
Want, zegt mevrouw Halsema, volgens Trouw, de extra beveiliging is nodig vanwege de ‘grote actiebereidheid’ onder Nederlanders als reactie op de oorlog in Gaza. Ze laste speciaal een persbijeenkomst in op het stadhuis. Ze voelt ‘woede’ in de stad en heeft de afgelopen maanden veel demonstraties gezien.

Hier wordt het voorzorgsprincipe weer eens van stal gehaald door een overheid die in haar onrust niets anders kan bedenken of doen dan beperken en verbieden.

Of dit een wijs besluit is, en of dat ook anders had gekund is een moeilijke vraag die ook niet een twee drie te beantwoorden is. De maatregel heeft inmiddels behoorlijk wat discussie losgemaakt, tot op academisch niveau. In strijd met het recht op vrije demonstratie, heet het dan. En dat is toch geen lichte beschuldiging aan het adres van een burgemeester die het protesteren en demonstreren tegen de ongenoegens die de verworpenen der aarde immer bedreigen in het DNA zit, maar die de “waardigheid” van deze herdenking niet in gevaar gebracht wil zien worden.

Ik wou hier twee paradoxen signaleren.

Allereerst. We herdenken toch dat we onze vrijheid hebben moeten bevechten tegen een indringer en dat daar doden bij zijn gevallen. En nu wordt diezelfde vrijheid, juist op dit cruciale moment, beknot, en zij die die vrijheid wel krijgen kunnen daarbij gefouilleerd worden.

Maar erger vind ik het argument van de ‘actiebereidheid’. We hebben het over het Hitlerregiem en de Jodenvervolging. En je vraagt je af: wat als de Duitsers in de dertiger jaren vorige eeuw wat meer actiebereidheid hadden getoond. Wat als de Nederlanders wat meer actiebereid waren geweest na 5 mei 1940?

Het zal weer gezongen worden:

Dat ik toch vroom mag blijven,
uw dienaar t' aller stond,
de tirannie verdrijven
die mij mijn hart doorwondt.

En daarbij is actiebereidheid van het volk wier hart doorwond wordt door een tirannieke overheid een eerste vereiste.
Of dat nu een eigen overheid betreft of een “vreemde tirannie”.
Of dat nu een Israëlische overheid betreft of een Russische.