Friday, June 20, 2025

tot de eindstrijd bereid

Trouw kopt deze dagen: Grote Nederlandse ziekenhuizen maken snel een draaiboek voor oorlog.

Een onzinnig voornemen, natuurlijk. Om minstens twee redenen.

We hebben het, onnodig te zeggen, over Rusland, het kwaad dat Putin heet. Wel, die kan met dat enorme leger van hem Ukraine nog niet eens veroveren, laat staan dat ie door Duitsland heen komt – zoals Merz al beloofde: Die Bundesregierung soll alle finanziellen Mittel zur Verfügung stellen, die die Bundeswehr braucht, um konventionell zur stärksten Armee Europas zu werden

En waarop kun je je dan nog voorbereiden?
Kernkoppen?

Dat ze het “snel” doen is wel weer te begrijpen. Straks komt de hele NAVO-top bijeen.
Dat is voor ons Vladimiertje uiteraard een uitgelezen kans om alle Churchills in spé van de vijand dodelijk te treffen. Gewoon Den Haag plat bombarderen.

Zoals Israël dat deed en doet met de leiders in Gaza en Libanon, en nu doet in Iran. NB tot de eindstrijd bereid komt uit éèn van de vaderlandse versies van de Internationale.








Friday, June 13, 2025

the Donald

Een vriendin vierde haar verjaardag, en liet me het kadootje zien dat ze van haar man gekregen had, met een verrassende birthday wish card.
Haar man, ook een vriend, grinnikte. Ik keek hem onderzoekend aan: zo zo, een Trumpfan.

Een paar dagen geleden vierde ik mijn verjaardag. Ze kwamen naar mijn huis, met een fles lekkere wijn … én ook een birthday wish card.
Toch geen Trump kaart hé, vroeg ik, zijn grijns taxerend.
Nee nee, zei hij.
Ik opende het envelopje. Ik was het met hem eens, geen Trump kaart.
Eventjes dan … binnen een paar tellen wist ik wel beter. Ik realiseerde me: ook een Trump kaart.
Een golfer, op weg naar een hole in two, tijdens een sudden-death play off.
Waarmee hij zou winnen van zijn partner, die "hole in far more than two" had gespeeld.

Die partner was Donald Trump. En die man kan niet verliezen, mag niet verliezen.
Dan gaat ie cheaten.

Een metamorphose. The Donald veranderde subiet in een duck - een eitje: Donald Duck. En hij ging boven op de bal zitten, als een broedende eend.
Durf mij maar eens een klap te geven.

De golfer kon wachten tot ie een ons woog. En als je tegen de President van de Verenigde Staten speelt doe je zoiets niet.
Dus hij gaf toe: okay, jij hebt gewonnen.

Dat is waar onze Donald zijn weerga niet kent: hoe je wint is niet van belang, als je maar wint.








Tuesday, June 10, 2025

aristocracy … or: how to address a would-be king

Putin is a dictator. When they talk about Russia, they use the word dictatorship.
.
About the migrant protests ….
Miller, manager of the White House, wrote: this constitutes an insurrection against the laws and sovereignty of the United States.
Hegseth, secretary of Defense, speaks of a violent mob and a huge NATIONAL SECURITY RISK (his capitals).
Trump, the president himself, calls it liberating Los Angeles from the migrant invasion.
They know how to address their enemies.

Strange, when we talk about USA we say “it’s no longer a stable country “ (NYT, David French).
Often “near to an aristocracy”.
Trump is not an aristocrat. Trump is vulgus. He’s a plebeian. A member of the rabble.

Bernie and AOC like to use the word oligarchy.

Why don’t we call it for what it is?
Why do we use these euphemisms?
A rose is a rose is a rose … The United States of America is now a dictatorship.
Trump is a dictator.








Monday, June 2, 2025

AI

Laatst stak ik hier de loftrompet over Floor Rusman, columnist bij NRC.
Deze zaterdag schreef ze over AI (ik zet het maar bold, want ik lees steeds (het) Al, of (de) A1) en meldde dat ze vond dat sommige AI toepassingen wel goed moesten zijn – voorbeeld: longkanker opsporen – maar andere weer niet – voorbeeld: frictieloos kunnen praten met ChatGPT.
Ze las er over, wat ze beter niet had kunnen doen, zeker niet gezien de omstandigheden, net wakker, nog geen koffie gehad - terwijl ze toch wist dat “het me een angstig en machteloos gevoel geeft”.

En dan komt meneer Moraal vanzelf langs. Je mag er wel beter van worden, maar het moet geen (misplaatst) pleziertje worden. Terwijl ik me toch best wel kan vermaken met sommige dingen die zich als AI willen voordoen.
Ik zal er maar eerlijk voor uitkomen: ik ben een AI-ontkenner, reden waarom ik ook een “klimaatontkenner” ben – precies vanwege die klimaatboys met hun deep learning programs, designed to teach individuals how to utilize artificial neural networks to learn from data.

En ik moet weer denken aan het begin van mijn informaticaloopbaan, lang geleden, toen er nog sprake was van ponsband en daarom ook van ponsbandlezers. Ik werkte op een verwerkingsbureau waar inmidels allerlei klanten werk op lieten knappen door de computer. Loonadministraties en zo.
Maar ook lesroosters voor grotere scholen. Je stopte in een programma de beschikbare leraren en hun bevoegdheden, de benodigde lesuren, het aantal klassen en wat dies meer zij - en na een nacht steunen en kraken, en soms ook wel langer, computers waren zo snel nog niet, kwam er een keurig lesrooster uit wat de schooldirecteur een hoop werk uit handen nam.

Ik lees nu dat AI weer heel belangrijk gevonden wordt: het is mogelijk om vlugger longkanker te ontdekken – en daar is meneer Moraal heel blij mee.
Wat doen ze dan: symptomen en andere lichaamsgesteldheden van iemand langs een lijstje met beruchte symptomen en even beruchte lichaamsgesteldheden halen, en bij een hoge “score” de dokter een signaal geven. Sterker nog, er zijn potentiële patiënten die niet langs komen bij de dokter, maar waarvan patronen zichtbaar gemaakt kunnen worden in geïnformatiseerde medische dossiers – voor zover bekend natuurlijk, en voor zover goed gecheckt – en dan kan dat AI-programma de huisarts een briefje sturen: laat die man eens naar zichzelf laten kijken.
[Je kunt natuurlijk wachten op een berichtje in een of andere krant, dat iemand ten onrechte een brief in de bus heeft gevonden met een waarschuwing voor de zo gevreesde ziekte die van schrik een hartverzakking heeft gekregen – de bemoeizucht van de staat en de gezondheidsridders én de fanatieke deep learners gaan dat samen best wel voor elkaar krijgen.]

Goed, als je dat AI mag noemen, en dat doen ze, dan mag je dat lesrooster uit 1968 ook AI noemen.

Floor Rusman eindigt haar column met: Zo groot is het verschil tussen theorie en praktijk: in theorie kunnen we nadenken over nut en noodzaak van AI, in de praktijk overkomt het ons.
Wel, ik kan U melden mevrouw Rusman, dat het U allang is overkomen. Sterker, het is ons al heel lang geleden overkomen, toen U nog op die wereld moest komen (althans volgens Wiki). Een wereld waar we toen al spraken over dedicated en sophisticated oplossingen en state of the art systemen.

Van dat dedicated en sophisticated en state of the art zijn de onderscheiden meneren Moraal niet gelijkelijk opgetogen geraakt ... en of we er beter van zijn geworden: probeert U deze bril eens, mevrouw.

En onze Floor is weer even heilige-af.






Monday, May 26, 2025

Rob Oudkerk en de niet-Marokkanen*)

Rob Oudkerk heeft in de Volkskrant van dit weekend de ruimte gekregen om, alle remmen los, de alarmklok te luiden over de opkomende Jodenhaat, onder de kop DE MOORDEN IN WASHINGTON ZIJN EEN GRUWELIJKE WAKE-UP CALL: ALS WE ZWIJGEN, DREIGT OOK HIER ERNSTIGE ESCALATIE. Uiteraard alarmbellen tegen het – in Oudkerks ogen opkomend – antisemitisme.
Ik ben zo vrij om hem tegen te spreken.

Het is al vreemd dat, terwijl de hele wereld dit een ernstige misdaad vindt, Oudkerk – erg laat voor zoveel om zich heen slaand kwaad – deze bel meent te moeten rinkelen.
Maar, dit is geen antisemitisme.
Laat ik het voorzichtiger zeggen (al blijf ik bij mijn standpunt): Rob Oudkerk kan niet weten of dit antisemitisme is. Van de dader is nog niets bekend – op het moment van zijn, en van dit schrijven - niet eens of het een Palestijn is. Maar het zal net als met de “terroristische” daad van Luigi Mangione gaan, de man die de CEO van een zorgverzekeringsbedrijf, Brian Thompson, dood schoot: plak er het gewenste etiket op, en je hoeft verder niet meer om je heen te kijken.

Rob Oudkerk weet zelf iets van discriminatie: hij was de Amsterdamse bestuurder van “die kutmarokkanen”.
Hij relativeerde het wat, dat had ie niet zo mogen zeggen – let op: het was wel waar, maar alles wat waar is, weet je als beschaafde blanke man, hoef je nog niet zo te zeggen. En, zei hij vergoelijkend: het geldt natuurlijk niet voor alle Marokkanen.
Maar het blijft toch discriminatie.

Negers worden gediscrimineerd.
Als we Marokkanen discrimineren hebben we het niet over alle Marokkanen.
Maar Joden worden gehaat.

Wel, ik weet nog een volk dat gehaat wordt: de Palestijnen.
Het wordt nu een beetje minder, een beetje – niet omdat de Palestijnen beschaafder zijn geworden in onze ogen, maar omdat de Israëliërs nu wel erg vervelend tegen ze doen.
Maar op en na 7 oktober, anderhalf jaar geleden, wist bijna iedereen in het Westen het: Palestijnen zijn kakkerlakken die je dood mag trappen. Daar zorgden de ultrarechtse ministers in het kabinet Netanyahu wel voor, en hun wereldwijd netwerk van Centra voor Joodse Documentatie.

Om dat verschil tussen het "discrimineren" van negers en het "haten" van Joden te illustreren heeft Norman Finkelstein, in zijn geschrift The Holocaust Industry het nodige gesignaleerd. Het was in de Verenigde Staten eenvoudig om een Holocaustmuseum in te richten, maar een museum over de onderdrukking van de negers: dat was een veel ingewikkelder zaak - qua vergunningen en zo. En Trump is nu bezig met het herschrijven van de geschiedenis, op twee manieren. Amerikanen mogen niet meer herinnerd worden aan wat toch helemaal niet netjes was: de rassensegregatie. Dus je ontslaat 4-sterren generaals omdat ze carrière zouden hebben gemaakt op hun afwijkende huidskleur. En Palestijnen en andere soorten Arabieren worden gedeporteerd als ze iets lelijks van de Joods/Amerikaanse verhoudingen durven te zeggen.

Wel, wat de consequentie van van dit alles moge zijn weet ik ook niet, maar het wordt hoog tijd voor twee dingen:

1) We moeten ons op de begrippen holocaust en antisemitisme heroriënteren, zodanig dat als we het woord antisemitisme gebruiken, we het ook over antisemitisme hebben.

2) We moeten het vieren van de Nakba – de herdenking van de ellende die over de Palestijnen is gekomen als gevolg van de Jodenhaat van Hitler - stimuleren en faciliteren, én een woord vinden voor de Palestijnenhaat … ik volg hierin nu Oudkerk, en anderen, die “geen woorden hebben” voor wat de Joden aan haat in deze wereld moeten verdragen … die Palestijnenhaat dus en het leed dat de Palestijnen is aangedaan, een woord zodanig dat als iemand zich onheus uitlaat over deze mensen hij hetzelfde schuldgevoel krijgt als bij het woord antisemitisme.



*) Oudkerk, had het alleen over Marokkanen, maar de stemming gold alle migranten (je mocht op dat moment nog van allochtoon spreken). Theo van Gogh leefde nog en kon vrijelijk, en schaamteloos, via het gedrukte woord en de audiovisuele media deze medelandgenoten voor van alles en nog wat uitschelden. Het woord kopvoddentaks zou nog uitgevonden worden.



Tuesday, May 20, 2025

an honest broker

Trump heeft weer een nieuw plannetje bedacht, voor Ukraine. Putin en Zelenskyy gaan praten in het Vaticaan.

Het is verwelkomd door Putin - zegt Trump, met zoveel woorden.
Het wordt van geen kant bevestigd, maar Trump suggereert dat de Paus zelf wel eens leiding zou kunnen geven aan deze gesprekken.

Trump “laat doorschemeren” is te zwaar uitgedrukt. Ik denk zelfs – ik verwacht dat we straks horen - dat “suggereert” de Trumpiaanse waarheid is: Trump wil graag dat dat waar is.
Als ik de Paus was zou ik wel link uitkijken. Voor je het weet zit je in een vangnet van alternatieve feiten, en ben je de hele dag bezig te ontkennen.*) Zoals The Conversation schreef, een internet medium: Since alternatives exist for any given political belief, and since these are often called “fact”, alternative facts do exist in the politics.

NB Trump is niet de enige met dit handelsmerk. Over de Russische President zegt een scholar: From Crimea to the Minsk agreements, from Syria to Chechnya, Putin has built his legacy on making up facts on the ground and daring the world to challenge them.

In Amerika noemen ze zo iemand an honest broker. Dat wil zeggen: de politieke, alternatieve werkelijkheid is dat USA altijd an honest broker was.
Forbes: The United States, meanwhile, has sought to maintain the fiction that it is an honest broker and neutral mediator [for a Palestinian state].
Als ik Zelenskyy was dan zou ik drie keer uitkijken én naar de wanhoop van de Palestijnen zien, en iedere keer als ik een Amerikaanse onderhandelaar een hand gegeven had, mijn vingers natellen (naar het - sarcastische - woord van Gruyters [D66] doelend op CDA politici).

Dat is ook de reden – volgens meerdere pundits – dat Trump zo busy is met Ukraine. Daarmee bepaalt hij dat de media daar druk mee zijn – aller ogen zijn gericht op Kwatta's - en dan is er niemand meer beschikbaar om op de barbaarse Netanyahu en zijn ultrarechtse orde te letten.
En dat is ook mijn wens, dat de Paus dat ziet en heel vriendelijk maar beslist Vance het Vaticaan uitbonjourt: en nou eerst die rotzooi in Gaza oplossen, dan kunnen we daarna kijken of we jullie Amerikanen ook de zorg over Ukraine kunnen toevertrouwen.


*) Oh wat zou ik het de Paus graag horen zeggen: Trump is niet mijn woordvoerder, daarvoor moet U bij Enzo Fortunato zijn (responsabile comunicazione progetti speciali Basilica San Pietro, direttore editoriale rivista Piazza San Pietro - althans, in deze functie, door Paus Francesco aldus een jaar geleden ingesteld).








Thursday, May 15, 2025

der Bundeskanzler hat gesprochen

Die Bundesregierung soll alle finanziellen Mittel zur Verfügung stellen, die die Bundeswehr braucht, um konventionell zur stärksten Armee Europas zu werden.
Mijn Übersetzungsmaschine komt met de volgende vertaling:
Wij moeten zo véél wapens kopen en in huis halen dat we ze nooit hoeven te gebruiken.
Israël en USA in Gaza.
Rusland in Ukraine
India en Pakistan

’t Zou zomaar kunnen hoor.

Wat we in ieder geval weten: dat kost geld, veel geld. Daar moet iemand voor opdraaien. Uiteraard hebben we het dan niet over de sterken en gezonden in de samenleving, die mannen die die wapens niet zouden moeten bedienen maar wel bedienbaar moeten houden, en die mannen en vrouwen die de economie daarom heen kunnen trekken.
Vandaar deze kop bij de Frankfurter Allgemeine:
DIE NEUE GESUNDHEITSMINISTERIN MUSS INTELLIGENT SPAREN
Immer das gleiche Liedchen.











Friday, May 9, 2025

Trump’s schaduw over de pausverkiezing

NB kan ik toch ineens "Denkzettel" gebruiken, nadat ik het net geleerd heb - zie mijn vorige blog, over Merz

Dat er een Amerikaan als Paus gekozen kon worden heeft velen verbaasd.
Mij niet.
Ik doel nu niet op de AI blasfemie waarbij Trump op zijn eigen social media zichzelf portretteerde als de nieuwe Paus, dat voor de kardinalen reden kon zijn geweest hem een poepje te laten ruiken.

’t Steekt iets anders in elkaar.
Zodra het overlijdensbericht van Franciscus binnen kwam is Trump als een razende Roeland aan de slag gegaan. Hij heeft zijn medewerkers een lijst op laten stellen van alle stemgerechtigde kardinalen, met het nummer van hun mobieltje.
En daarna is ie aan het bellen geslagen. ’t Heeft hem wat tijd gekost die hij liever op de golfbaan had doorgebracht, maar je moet wat over hebben voor het goede doel.

» good morning (al naar gelang de tijd) I’m Donald Trump, the President who’s making America great again.
» mr. President, what an honor
(volgden de nodige plichtplegingen, waarna Trump, zeer terzake)
» moet je luisteren beste man, je baas is overleden, jullie gaan een nieuwe kiezen, wat dacht je van een Amerikaanse kardinaal, we hebben hele goeie hoor
» … hmmmm
» jaja, ik begrijp, daar moet je even over nadenken, doe dat, neem rustig de tijd
» maar je weet, van justice Roberts, ik zal het niet vergeten, ik ben iemand die nooit wat dan ook vergeet
» I won’t forget
en, na nog wat heen en weer gemurmureer en vleierij
» have a nice day, your Eminence (dat laatste lag hem zwaar op de maag want iedere keer, aan het eind van elk telefoontje moest hij weer vaststellen dat hij wel eminent was, maar dat anderen ook echt zo genoemd worden)

Maar, hij had zijn best gedaan, met een paar “juiste” mensen in zijn kop: Timothy Dolan, zijn New Yorkse vriend die altijd zo smakelijk om zijn grapjes kon lachen, of, wie weet … misschien wel Raymond Burke. Dat zou nog eens een echte Trump opleveren, een man, een bully, door iedereen afgeschreven, die het toch wordt.
Afwachten maar. En het heeft gewerkt
Dat wil zeggen: de kardinalen zijn iets minder bang dan de Republikeinse coyotes die het Congres bevolken. Die hebben gedacht: wat denkt die man wel dat hij is? En kardinalen denken natuurlijk niet in termen van “een poepje laten ruiken” en ook niet in repercussieve zin - God straft wel, ook al is het lang niet altijd onmiddellijk. Maar, ein Denkzettel verpassen, dat kunnen ze wel, ook al spreken er niet zoveel Duits. En dus kozen ze de meest progressieve Amerikaanse kardinaal die ze maar konden bedenken: Robert Francis Prevost.

En Trump had zichzelf daarmee in eigen voet geschoten. Want zijn achterban is helemaal niet tevreden. En dat lieten ze weten ook.
Laura Loomer, zijn influisteraarster voor het ontslaan van deskundige mensen - denk aan de National Security Council – schreef: He is anti-Trump, anti-MAGA, pro-open Borders, and a total Marxist like Pope Francis
En Charlie Kirk, een andere grote jongen van de Republikeinse Asocial Media vroeg zich af: Pope Leo XIV: Registered Chicago Republican and pro-life warrior OR Open borders globalist installed to counter Trump?

Hetgeen een krant uit “dat achterlijke Europa” deed koppen (FAZ): MARXISTISCHE MARIONETTE IM VATIKAN, en daaronder Denn Trumps glühenden Anhängern passt Leo XIV. nicht.

Het kan verkeren.





Wednesday, May 7, 2025

Denkzettel

Gisteren weer wat geleerd. Merz wilde Bundeskanzler worden en dat ging een beetje moeilijk. Bij de stemming in de Bondsdag kreeg hij pas na de tweede stemming de vereiste meerderheid. Een unicum, dat is nog geen bondskanselier voor hem overkomen.

Bij de eerste stemming waren alle fractieleden van CDU, CSU en SPD aanwezig: 328 koppen.
Toen de poppetjes geteld waren bleek hij slechts 310 stemmen voor gekregen te hebben. Een blamage.

Ik moest denken aan Lubbers en Aaantjes, en de CDA-loyalisten onder leiding van Jan Nico Scholten waar ze erg veel last van hadden. Maar die hadden niet tegen gestemd bij de vraag: Lubbers of geen Lubbers?
En zo heb ik nu het woord Abweichlern geleerd: de Duitsers hebben nu ook hun politieke loyalisten die het Merz verdomd lastig kunnen maken.
En jawel, pas in de tweede stemming ging het goed, maar … nog niet helemaal: geen 328 stemmen voor, slechts 325.

Gedurende de hectische ochtend- en middaguurtjes die volgden, stond er één op in het voetvolk van Merz, Mathias Middelberg, met een mogelijke verklaring: er zijn een aantal mensen, minsten 3, maar kunnen er ook nog steeds 18 zijn, die veel problemen hebben met Merz, en die hebben Merz “ein Denkzettel verpassen wollen”.

Wat is een Denkzettel?
Ik moest aan Kaïnsteken denken. Dat begrip kennen de Duitsers ook. Lijkt me te zwaar.
Google geeft geen vertaling. Nou ja, suggestie: herinnering. Dat lijkt me te zwak.
Iemand een etiket opplakken?

Het komt uit het Jiddisch.
Martin Luther gebrauchte das Wort Denkzettel für die Übersetzung vom griechischen phylaktérion, jenes jüdischen Gebetsriemens mit eingeritzten Gesetzessprüchen. So tragen Juden Pergamentstreifen (heute meist Papier) mit Bibelsprüchen.
En vandaar de afleiding.
Im 16. Jahrhundert hängte man Schülern in den Klosterschulen und anderen Ausbildungsstätten bei mehrmaligen Vergehen gegen die Ordnung des jeweiligen Instituts sogenannte Schandzettel an einer Schnur um den Hals, auf denen die Vergehen gelistet waren.

En heel Duitsland doet nu mee aan de vossenjacht: wie hebben Merz ein Denkzettel verpassen wollen. Want dit soort stemmingen is geheim. Die Welt heeft een artikel Wer waren die Abweichler? CDU-Politiker liefert überraschende Erklärung. Iedere fractievoorziter, CDU, CSU en SPD heeft meerdere malen, vaker dan drie keer, zeer gedecideerd gezegd dat je ze niet bij hun fractie moet zoeken. Maar de haan heeft nog niet gekraaid.

Zoals altijd, plaatjes kunnen veel verduidelijken. Als Denkzettel bezeichnet man entweder eine Strafe, die eine Person zum Nachdenken bringen soll („einen Denkzettel geben“), oder aber eine unangenehme Erfahrung, die jemandem als Lehre dient oder dienen sollte, so dass er ein bestimmtes, meist negatives Verhalten in Zukunft nicht mehr zeigt („einen Denkzettel bekommen“).





Saturday, May 3, 2025

een gordiaanse knoop

Leonard Ornstein, een Nederlandse journalist, kreeg in Trouw ruimte om te protesteren tegen een columnist van die krant, Jamal Ouariachi, die in zijn meest recente column had gemeld dat hij dit jaar niet aan de dodenherdenking kon doen, en ook niet aan de bevrijdingsdag, wegens de moord op het Palestijnse volk. Ouariachi was niet mis te verstaan.
Ornstein, die zijn stuk probeerde te verpakken als een redelijke behandeling van het probleem en Ouariachi aan het slot uitnodigde om moed te tonen en mee te doen, was ook niet mis te verstaan. Hij verweet Ouariachi wat hij zelf ook deed: vol op het orgel.
Ouariachi heeft (nog) niet geantwoord, maar duidelijk is wel dat Ornstein niet “luistert” naar de argumenten van Ouariachi.

Floor Rusman, NRC columniste, signaleert vandaag iets soortgelijks, bij een discussie onder de kop WEL OF GEEN AANDACHT VOOR GAZA OP 4 MEI? Ze behandelt reacties daarop van rabbijn Yanki Jacobs, blogger voor the Times of Israel, Chanom Hertzberger voorzitter Centraal Joods Overleg, en van Theodoor Holman, de publicist. En het gaat op dezelfde manier als Ornstein tegen Ouariachi.
Rusman geeft daaraan een naam: betrekkingswaan. Ze bedoelt: deze mensen redeneren vanuit een bepaald kader, dat referentiekader zit ze niet alleen lekker om de ziel, maar ze vinden dat iedereen vanuit dat kader moet redeneren. En als je vanuit dat kader reageert dan kun je niet anders dan tot de slotsom komen dat Gaza niet in de dodenherdenking past (en ook niet de dag er na, het bevrijdingsfeest). En als je dan toch anders reageert, dan is dat geen inhoudelijke reactie. Nee, het is provoceren, politiseren, de samenleving splijten. En ja, ook het woord “kwetsend” werd maar weer eens opgehaald, door Holman, die ongenadig hard reageert.
Referentiekader.
Betrekkingswaan.

De column van Rusman is zeer de moeite van het lezen waard. Ik volsta hier met een paar rillingen die mij over de rug gaan bij deze dodenherdenking – en de viering daaropvolgend van de bevrijding.

Eén van de argumenten is: de dodenherdenking is uitsluitend voor en van de Nederlanders. Wel, daar heb ik al heel lang onaangename gevoelens bij: van een speciaal soort Nederlanders dan. De Joodse Nederlanders. Als er iemand wil nadenken over de functie van de dodenherdenking dan komen er onmiddellijk een aantal Joodse Nederlanders in het geweer, hoeven niet steeds dezelfde te zijn, die niet eens gaan discussiëren, maar onmiddellijk roepen: veto! Wat ze daarmee bedoelen, laat ik nu maar eens een oordeel hebben over andermans referentiekader: de dodenherdenking moet vooral gaan over Joden, het overgrote merendeel van de slachtoffers was immers slachtoffer vanwege hun Joodse afkomst.

Hoe lang is het nu geleden dat we erover dachten om de Duitse ambassadeur uit te nodigen bij de kranslegging op de Dam. Het lijkt zo lang, maar, met het oog op het referentiekader, ook nog alsof het de dag van gisteren was. We spreken anno 2010.
Er was daarvoor een meerderheid onder de Nederlandse bevolking.
De Joodse Nederlanders waren faliekant tegen, en lieten dat weten. Het ging niet door.
Anno 2024 was het mogelijk dat een prominent lid van de PVV uitgenodigd werd om een krans te leggen. Akkoord, in de hoedanigheid van … maar toch ook de man die, godbetert, het woord kopvoddentaks heeft bedacht. Begrijpelijk wel dat Ornstein c.s. dat niet erg vinden, want de PVV vindt ook dat er geen Palestijn hoort te wonen aan deze kant van the river.
Wat die Palestijnen betreft, Rusman had de week daarvoor haar column gewijd aan medeplichtigheid, en in dat referentiekader benoemde ze de medeplichtigheid van gewone Palestijnen aan de misdaden tegen Israël, omdat ze niet in opstand komen tegen het Hamasbewind. En Rusman besluit dat dat onzin is, want de gewone Palestijn heeft geen enkel machtsmiddel.
In dat verband is het opmerkelijk te noemen dat Ornstein de excuses van Halsema aan het referentiekader toevoegt.

Die excuses van Halsema, daar is ook wel wat over te zeggen.
Namens wie heeft Halsema die excuses uitgesproken, als wiens plaatsvervanger?
De Palestijnen kun je niet kwalijk nemen dat ze niet in verzet komen tegen het Hamasbewind. Kun je een Amsterdamse ambtenaar wel kwalijk nemen dat hij “trouw” naar zijn werk ging na 10 mei 1940, nadat de Koniklijke familie en de regering er vandoor was gegeaan naar Londen en Canada, na het bombardement van Rotterdam, na de Februaristaking, waarbij negen doden vielen.
Dus Halsema biedt excuses aan voor mensen die met angst en beven naar hun werk gingen en ’s nachts door buikpijn de slaap niet konden vatten – om nog maar eens een zeer denkbaar referentiekader te noemen. Geen argument natuurlijk, als je een moreel hoogstaand referentiekader tot je beschikking hebt … maar toch.

Het blijft een Gordiaanse knoop, die Palestijnse zaak én de verhouding daarvan tot het herdenken van slachtoffers van een specifieke oorlog. Maar het is geen knoop, en je hoeft er geen hersenkronkel voor te hebben om te begrijpen dat die Palestijnen ook slachtoffer zijn van de Tweede Wereldoorlog. En niet zo’n klein beetje ook.
En, zoals Chomsky - hij was het die het, in samenspraak met Ilan Pappé, een gordiaanse knoop noemde - ooit opmerkte: de rechtvaardige, de enig juiste oplossing, nl. de Palestijnen recht doen en het hun afgenomen land en bezit teruggeven, is ondenkbaar.

Ik vrees dat zulke gedachten aan Ornstein en Jacobs en Hertzberger en Holman niet besteed zijn.

Misschien dat we die knoop van Chomsky ook anders kunnen benoemen: als Palestijnen tegen het Hamasbewind protesteren worden ze door de beulen van Hamas doodgeslagen, en als de Palestijnen niets tegen dat bewind ondernemen worden ze door de IDF soldaten, met behulp van die o zo democratische United States of America, doodgeslagen.

Het is oorlog, en je voelt je eenzaam en koud … én de wanhoop … en je enige troost is dat ze later nog wel eens aan je zullen denken, wie weet.

---
Ik zie harnassen blinken
en niemand is met mij


Zingt een tekst uit de vaderlandse liederenbundel over zo’n periode.



Thursday, May 1, 2025

the deal is "rond"

Trump heeft zijn deal. Hij krijgt de mineralen van Ukraine, en in ruil daarvoor zal hij Ukraine helpen met een fonds voor de wederopbouw van het land als de oorlog met Rusland is afgelopen.

Dit ziet er niet uit als een verkoopovereenkomst. Ik bedoel, er is afgesproken dat Ukraine mineralen levert, en dat Trump hulp levert bij iets dat nog staat te gebeuren maar waarvan het gebeuren niet nader omschreven is. Dus een materiële levering tegenover een immateriële belofte.
Immateriële belofte?
Ik kan er niks anders van maken als ik de berichten daarover lees.
Niet duidelijk is hoe dat Ukraine er uit zal zien na de oorlog, ik bedoel in de atlassen.
Niet duidelijk is hoe die wederopbouw er uit zal zien.

Trump heeft Amerika beloofd, bij zijn eerste presidentschap, dat de infrastructuur USA een pareltje zou worden onder zijn bestuur. Er is niets van terecht gekomen.
Een verkoopcontract zou zijn geweest: okay joh, jij wilt die mineralen graag, en je wilt ze met uitsluiting van andere afnemers, ik heb geld nodig voor mijn infrastructuur – hier is de prijs die jij moet betalen.
Zo is het niet gegaan.
En Vance en Rubio zijn niet van het toneel gehaald, met hun hautaine houding tegenover Zelenskyy en hun disrespect voor de Oekraïense noden.

Ben ik te negatief?
Deze zin (NYT) spreekt boekdelen.
But Ukraine’s supporters hope the agreement might lead Mr. Trump to see the country as something more than a money pit and an obstacle to improved relations with President Vladimir V. Putin of Russia.
Hope?
Geef mij maar een echte deal.

En ik kan er niks aan doen, maar ik kan niet anders dan een parallel trekken tussen Zelenskyy en Mohsen Mahdawi, de Colombia University student die van de straat opgepakt was door ICE, omdat hij Palestijn was en dat ook wilde laten weten, en zojuist door de rechter op vrije voeten is gesteld, hangende een due process. Hij zei, op zijn eerste persconferentie na zijn vrijlating:
I am saying it clear and loud, to President Trump and his cabinet: I am not afraid of you.






Friday, April 25, 2025

tot de tanden toe

De Koning heeft gesproken. Diezelfde Koning die, vanwege Covid, op een bijna lege Dam in Amsterdam zei: Niet normaal maken wat niet normaal is.

Ik heb het nog eens nagekeken: woorden als “indrukwekkend” vielen.
Het AD werd verweten dat zinnetje in haar verslaggeving weggelaten te hebben en er kwam het vermoeden van een complot.

Nu bracht de Koning een bezoek aan een kazerne waar Oekraïners getraind worden om in hun land effectief oorlog te voeren, om Russen en Noord Koreanen en ook nog Chinezen te doen sneuvelen ... of zelf te sneuvelen, ook niet ondenkbaar. En de Koning sprak woorden die iedereen normaal is gaan vinden: om veilig te blijven moet Nederland zich tot de tanden toe bewapenen.
Zijn vriend Rutte zegt het.
NSC, zonder Pieter, zegt het.
De Partij voor de Dieren zegt het.

De oorlogshitserij mag nu officieel normaal worden.

Bertolt Brecht schreef het zo op:

Mein Sohn, ich hab dir die Stiefel
Und dies braune Hemd geschenkt:
Hätt ich gewußt, was ich heute weiß
Hätt ich lieber mich aufgehängt.


Jaap van de Merwe schreef het in zijn vertaling, gezongen door Adèle Bloemendaal, los van het fascisme:
‘t Militair zoekt voor jou al een slagveld
Hoe kan ik voorkomen, dat die bende jou straks door de molen stampt

Wat ik zei, flinke jongen, was niet overdreven
Al mijn zorg voor jou was toch niet verspild
Ik heb me niet opgeofferd om te beleven
Dat je straks in 't prikkeldraad hangt en om water gilt
Jaja, we weten het wel - de consequenties en de complicaties. We kunnen het uittekenen.
En toch ...
Het mag weer normaal worden: oorlog. Het mag benoemd worden en besproken. En we moeten ons er warm voor lopen.
Eigenlijk nooit weg geweest van normaal.
Maar we hadden ooit Juliana. En die heeft, godbetert, het pacifisme nog uitgelegd aan het Amerikaanse Congres.
Hee Willem, jouw Oma!





Tuesday, April 22, 2025

fallen angel


Wie weet, misschien is het wel mogelijk … zou het denkbaar zijn dat … voor een welbespraakte pundit, of voor een evenwichtskunstenaar ... de opkomst en de wederkomst van Trump en van het Trumpiaanse samenlevingsmodel én de opkomst en nederdaling - ter helle? - van Omtzigt en het Omtzigtiaanse samenlevingsmodel in hetzelfde tijdsbeeld een plekje te geven?
’t Is niet helemaal synchroon verlopen ... maar toch.



















Tuesday, April 15, 2025

Alea iacta est

De President of the United States of America heeft zojuist besloten, in overleg met de machthebber in El Salvador, dat een man die ten onrechte gedeporteerd is naar de hel in El Salvador, niet teruggehaald wordt naar de VS, waar hij een vluchtelingenstatus had, en dat hij daartoe een zeer duidelijke, expliciete opdracht van het hoogste rechtscollege van de VS, the Supreme Court, naast zich heeft neer gelegd.

Voor mij was het al eerder duidelijk dat Amerika aan het afglijden was naar een dictatuur, maar voor mij was het eigenlijk geen afglijden meer. En er zijn genoeg voorbeelden van besluiten en daden die regelrecht indruisen, of in ieder geval aanschuren tegen de bestaansgronden van een democratisch bestuur.
Je hoeft geen revolutie te beginnen om een ander regiem te vestigen, zeker niet bij zo’n mak volkje als de Amerikanen, die hun geschiedenis lang de mond vol hadden over de top democratie die USA zou zijn, maar die ze met regelmaat met de voeten traden ... als het zo uitkwam.

Die "omwenteling" is nu een voldongen feit.
En de plaats van handeling, the Oval Office, zat, toen ze klaar waren met overleggen, nog even vol als aan het begin van het overleg. Dat niet minstens driekwart van de aanwezigen uit protest brakend is weggelopen, gaande de zitting, geeft aan hoe ver we inmiddels verwijderd zijn van het vrije westen.

Het maakt me boos en verdrietig. Ook wel omdat ik bang ben dat daarmee het (Europese) voorland is bevestigd.



+ - + - + - + - + - +


Op een Amerikaanse site heb ik dit comment achtergelaten (ik ben zo verontwaardigd dat ik me niet druk heb gemaakt om de kwaliteit van het Engels).

Well, show us, America, if it is true that USA is … the land of the free / and the home of the brave.

For the moment, I’m glad for one thing.
You have made a law, not that long ago, against the International Court of Justice, and, because seated in The Hague, against the Netherlands, my homeland. Your marines should teach us a lesson if we ever, ever would try to imprison an American citizen, or a friend of America (e.g. Netanyahu). There would be in no time a bridgehead on the beach of Scheveningen and within a split of a second Netanyahu would walk a free man.

Well, apart from the fact that you weren’t able to create such a bridgehead to deliver aid to the people of Gaza … apart from that …
Trump is apparently very busy with trying to make America great again, and at this moment the status quo is that he cannot even bring back a man from the prisons of a dwarf state.


Sunday, April 13, 2025

this country of fools

Dit kopje komt uit een reactie van een Amerikaan onder een column over Trump.
Voor de verkiezingen schreven alle USA columnisten, links en rechts, over “het fenomeen” Trump, en normaliseerden het zo, zoals in West Europa het fenomeen Wilders of het AFD genormaliseerd werden.
Nu, na de verkiezingen, schrijven die columnisten weer over Trump. Ook nog wel als fenomeen, maar de toon is toch wel veranderd, vooral bij de rechtse pro-Trump columnisten: een beetje onbegrip, ook wel pogingen tot goedpraten en relativeren, maar bovenal veel, heel veel misplaatste hoop.

En we hebben er van die mooie uitdrukkingen voor.
Answered prayers.
Ook wel count your blessings. Is trouwens het als blessing verpakte “surprise, surprise!” ook countable?

Waar zulke grootse concepten als Building Back Better en vette beschuldigingen als “van links is nog nooit iets goeds gekomen” (Geert Wilders) in de analyses een plekje moeten krijgen, weet ik ook niet.
En waar het faciliteren en goedpraten van het doodslaan van 50.000 (and counting) kinderen, vrouwen en onschuldige mannen verstopt moeten worden - ik kan het niet zeggen.
En misschien moet de klimaatangst, gesublimeerd in stromen klimaatvluchtelingen uit de derde en vierde - én zoveelste voor het westen vreemde werelden, ook maar ergens opgeborgen worden.

Krantenkop (NRC) uit 2018 die vanmorgen toevallig onder mijn ogen kwam: Ook in Nederland zijn de gele hesjes héél boos op alles. En de kop van de er naast geplaatste analyse: De vergeten burgers willen gezien worden.

Laten we hopen dat wij geen half millennium of zo moeten wachten voordat we een historica bereid vinden een boek te schrijven over de dwaasheden van de eenentwintigste eeuw - een analyse die zich dan vooral zal richten op de o zo nobele Trumps, en Wildersen en de nouveaux riches die zich met overgave in dat kielzog mee lieten zuigen. Jullie weten wel, die eeuw in welke in een paar maanden tijd de zegswijze “die moesten ze achter slot en grendel steken” veranderd is, haast ongemerkt, in “die moeten ze gelijk in een kooi dumpen”. “Wat drift beheerst het woedend heidendom” vraagt de psalmist aan het begin van zijn dichtwerk.
En vele komende generaties van sociologen en politicologen zullen zich verwonderd afvragen: wat drift beheerste het woedend stemvee?

Die Amerikaan van hierboven, die weet het zo wel. Hij schrijft, anno 2025: This country of fools had no idea how good we had it.








Sunday, April 6, 2025

niets had het NSC, de Amerikaanse versie van Omtzigt’s nieuw social contract, duidelijker kunnen schilderen dan deze CEO

Even leek het er op dat CEO’s vogelvrij waren verklaard in USA. Heel even. Door de actie van Luigi Mangione, de alternatieve Robin Hood die Brian Thompson, een CEO van de ziektekostenverzekeringsindustrie - die van de hoge premies en een lage uitkeringsgraad – op klaarlichte dag in New York dood schoot. In plaats van berucht werd hij populair en gezien als slachtoffer van die industrie.
Even leek het erop …

Maar nu hebben we CEO Kenneth DeGiorgio, en die tapte uit een heel ander vaatje. Een Trump-vaatje.
Zijn vrouw moest, in een openbare ruimte op een cruiseschip, toezien hoe een andere opvarende op blote voeten danste in diezelfde openbare ruimte, een salon. En dat kon ze niet hebben, dus ze verzocht de man zich fatsoenlijk aan te kleden.
Wat fatsoenlijk is, voor het andere geslacht, bepalen mensen als de Taliban en Ayatollahs. En ook wel de Joodse Taliban die nu op Amerikaanse universiteiten mogen bepalen wat gepast gedrag tegenover Joodse studenten is – zodat die zich niet in hun safe space aangetast hoeven te voelen - en bij afwijking daarvan Immigration and Customs Enforcement (ICE) mogen bellen. En nu dus ook vrouwen van CEO’s die de publieke ruimte van cruiseschepen, stadions, parkeerplaatsen en wat dies meer, mogen gaan schonen van onaangepast gedrag.

De dansende man was daarvan niet gediend en maakte dat de vrouw duidelijk, het heet “in niet mis te verstane bewoordingen”. Daar was de man van de vrouw, de bewuste CEO, weer niet van gediend. En zo krijg je oorlog, dat weten we allemaal. In dit geval moord en doodslag – het scheelde maar een haar of de dansende man had het leven gelaten.
Als gevolg daarvan heeft de CEO hutarrest gekregen, tot in de volgende haven, waar hij overgeleverd werd aan de Federale politie.
In a statement to The New York Times on Thursday, Mr. DeGiorgio’s legal team pushed back on allegations that he had been the aggressor. “Mr. DeGiorgio responded to the actions of an individual who harassed his wife, making her feel threatened and intimidated,” the statement said. “Although charged with a simple misdemeanor, Mr. DeGiorgio looks forward to being absolved of any wrongdoing.”
A simple misdemeanor!?
Ik ben bang dat het zo zal gaan.
Of erger nog.

Benieuwd of die moderne deugrakkers, de nieuwe orde, het verhaal nog zo weten te draaien dat de vrouw ontsnapt is aan de dood, dat haar man zijn leven in de waagschaal heeft gesteld, en dat het feit dat de dansende man geen zwaard in zijn handen had niet als verzachtende omstandigheid mag worden aangemerkt. De daad van Luigi Mangione werd ook afgeschilderd als terrorisme.
Er moet nog even een klein vuiltje weggewerkt worden. De vrouw verklaarde dat de man niks agressiefs heeft gedaan. Dat zal in de annalen nog wel worden aangepast, bijvoorbeeld dat hij tijdens het dansen Allahu akbar zou hebben geroepen.

Een Amerikaanse always-Trumper nam er in de sociale media alvast een voorschot op.
Great that he stood up for his wife agains (sic) that human garbage who thinks the rules dont apply to him.
Ik geloof dat er geen betere frasering gevonden kan worden voor de nieuwe sociale orde die over Amerika is gekomen, dan deze kleine geschiedenis.





Sunday, March 30, 2025

Jerusalem, convertere ad Dominum Deum

Every now and again there is that question: does God exist.
Just a few hours ago, I was thinking: No!
Because, if there were a God, he would have sent ten plagues upon Israel, and more, asking them: let my people live.
And because Netanyahu wouldn’t listen the plagues would continue till …

And then I thought: yes, He exists, and He is a lot wiser than I am.
Because punishing the Israelian people, and with them the seed of Abraham the world over,
would deny the hole in their soul because of their suffering, their journey in the Diaspora, culminating in the Holocaust.
The Lord knew a better place to send his plagues.

Because the Americans did a good job in WWII they surmised they did a good job in Historic Palestine.
And because they surmised they did a good job in Historic Palestine they surmised they did a good job in Vietnam.
And because they surmised they did a good job in Vietnam they surmised they did a good job in Chili.
And because they surmised they did a good job in Chili they surmised they did a good job in Iraq.
And because they surmised they did a good job in Iraq they were damned sure they did a good job in the Gaza strip.

And the Lord saw their sins and he sent a plague.
He sent Donald Trump.
Yes, der Donald doesn’t know, but he became an instrument in His hands. Not his Lord.
Neither his evangelicals’ Lord
Thé Lord.
To punish all Americans, Republicans and Democrats alike.

But He made it feel more intense to the Democrats.
Because of their damned righteousness.
They had little daily problems, yes – and Gaza was just a pain in the ass - and because of that they thought
all the problems in the world originated in the republican realm.

So Hell broke loose in USA.

Once upon a time there was a God, and he cried out: let my people live.
But no one listened.
And the Lord turned on the American people.

Washington, Washington, convertere ad Dominum Deum tuum.
Because your days are numbered.

Mene, mene, tekel upharsin.



Friday, March 28, 2025

Hochrechnung

In Amerika is inmiddels (opnieuw) grote opwinding ontstaan over het (mogelijke) oorzakelijk verband tussen vaccinatie en autisme. Dat komt, ze hebben een nieuwe minister van Gezondheid aangesteld. Ene Kennedy. Jaja, een telg van dat beroemde geslacht. Een ongetwijfeld capabele man, zeer capabel, maar in een twijfelachtige hoedanigheid: hij is zo alternatief als de pest. En hij gelooft in dat oorzakelijk verband.
Tijdens de hearings over zijn nominatie heeft hij, desgevraagd, gezegd die overtuiging overboord te zetten, zodra iemand hem zou confronteren met cijfers die anderszins zouden aanduiden.

Hier past even een disclosure, want ik ga gevoelige, zo niet gevaarlijke dingen zeggen.
Ik heb niks tegen vaccinatie, maar ik wil daar wel zelf over (kunnen) beslissen. Mijn kinderen heb ik laten inenten, zelf loop ik er niet achter aan – de jaarlijkse griepprik laat ik aan mij voorbij gaan – maar voor Covid heb ik me laten inenten, noodgedwongen overigens: ik zou onmiddellijk als paria gestigmatiseerd zijn met praktische consequenties. Zo mocht ik niet eerder een restaurant binnen dan nadat ik aangetoond had dat ik de benodigde prikken had gehad.

Dat gezegd hebbende …
Kennedy heeft de daad bij het woord gevoegd en heeft een man aangewezen, om hem die betere cijfers te leveren. Een man die hierin niet neutraal staat: ene David Geier, data-analyst, die al zo’n onderzoek op zijn naam heeft staan - én daarmee in het voetspoor van zijn vader stapte, en tot de conclusie kwam: ja, dat oorzakelijk verband is er. Vandaar dat er behoorlijk wat kritiek is op deze actie: het heet dat deze man niet meer objectief kan oordelen.

Dat lijkt me een dooddoener. De man moet rekenwerk doen. Hochrechnung noemen ze dat in Duitsland, dat maakt het heikele hiervan wat invoelbaarder. Het is namelijk modellenwerk. Dat is waar ze bij klimaat zo goed in zijn, en dat is precies waar ik heen wil.
Terzijde: als de man dat rekenwerk doet, en zijn stappen goed documenteert en de eindresultaten, inclusief de methode en de tussenliggende stappen ter beoordeling van een ieder die daar verstand van heeft beschikbaar stelt, dan kan er met de objectiviteit niks mis zijn.
Daar zit een addertje onder het gras. En dat gras groeit op een mijnenveld. En dat is precies wat statistiek is: een mijnenveld.
Of dat aan de bedrijvers ligt of aan het systeem van Hochrechnung laat ik even in het midden, maar er is altijd gelazer over statistische uitkomsten, naar het adagium, toegeschreven aan Benjamin Disraeli: “There are three kinds of lies: lies, damned lies, and statistics”

En als er ergens gelazer is, dat effectief onderdrukt wordt, dan is het wel in de Climatologist Community.
Ik noem drie voorbeelden.

- de consensus van 97%, een onderzoek dat aan alle deskundigheidskanten is afgekraakt, maar sinds Obama zich er achter stelde niet meer te corrigeren
- de hockeystick van Mann waar, again, veel deskundigen zich met afschuw over gebogen hebben … de presentatie alleen al, een angstaanjagende piek door de tijdschaal flink in elkaar te drukken
- de WWA = World Weather Attribution, waar, tegen alle klimatologische principes in, incidentele dalen, maar vooral pieken, de zogenaamde heavy weather circumstances bekeken worden alsof het vanuit klimatologie, dat over een tijdsduur van jaren gemeten wordt, te verklaren is

Dit zijn drie zaken die in de statistische wereld niet welwillend bekeken worden, en dat is zachtjes uitgedrukt.
Ik zei: het rumoer daarover is tot nu toe effectief onderdrukt.

Als je bij het werk van vader Mark en zoon David Geier – en het werk van Andrew Wakefield niet te vergeten – vraagtekens moet zetten – en dat moet – dan mag je bij het werk van de klimatologische modelleurs – en de socaiaal maatschappelijke modelleurs in hun kielzog … Detlef van Vuuren bijvoorbeeld, modelleur van wereldwijde duurzaamheidsvraagstukken … zij die ons laten overstromen met klimaatvluchtelingen of onszelf als klimaatvluchteling zien zitten op een hoogvlakte in Duitsland – zeer beslist dikke vraagtekens plaatsen.
Helaas, hun voortbrengselen zijn blauwdrukken geworden voor de aanpak van onzichtbare - en onkenbare! – problemen, de invulling van de rijksbegroting en het opstarten van vreselijk kostbare projecten.

Hochrechnung!

Ik weet niet wat voor een Hochrechnung Trump en Musk hebben toegepast bij hun schatting van de opbrengst van de opruimoperatie onder federale ambtenaren, maar ik kan er niet van ondersteboven raken dat in dit soort tijdsgewricht een man als Kennedy wordt benoemd, die weer een man als Geier aan mag wijzen.





Friday, March 21, 2025

deal

Trump heeft aangekondigd dat de grondstoffendeal met Ukraine eraan staat te komen.
Soon!

Volgens Zelenskyy moet er nog wel iets geregeld worden.
Iets … een veiligheidsgarantie tegen Putin’s wellusten. Ah joh, zegt Trump, niet nodig joh, als wij zulke belangrijke zaken doen onderling, wie heeft er dan nog behoefte aan andere afspraken?

Je ziet de Godfather een ietwat onwillige bentgenoot de kamer uitbonjouren.

Ik ben niet zo’n Friedman fan, maar ik vind hem de laatste tijd zeer stevig bezig zijn met Trump in de New York Times – de les lezend, soms iets van een reprimande.
Zelenskyy zou één van Friedman’s laatste columns goed moeten lezen: I Don’t Believe a Single Word Trump and Putin Say About Ukraine. Drie dagen oud. Wij hadden ooit een progressief kabinet met een confessioneel randje. Een van de progressieve ministers zei, over zijn christelijke collega’s: Als ik een confessioneel een hand heb gegeven, tel ik eerst mijn vingers na. Ik zou onze brave Volodymyr willen zeggen: Iedere keer wanneer die Amerikanen je de hand hebben gedrukt: het eerste wat je moet doen is je vingers natellen.








Tuesday, March 18, 2025

a concrete and steel pit

We hadden ooit het schip Argo. Ik doel nu niet op het sterrenbeeld dat in vroeger tijden als één van de wegwijzers de avontuurlijke reiziger thuisbracht. Nee, het schip Argo, een gevangenis door Vestdijk beschreven in zijn roman De Verminkte Apollo. Een onderaardse ruimte waar …
Beter acht gevend, zag hij nu overal tegen de ruwe rotswand lijken liggen, en stervenden en zieken. Ook hij lag tegen een rotsachtige muur, onder een vage overdekking. In de halve duisternis, de benauwde stank, deed het hem buitengewoon goed ook levenden, gezonden, te zien en te horen, zelfs in zijn onmiddellijke nabijheid. Zij zaten met de armen om de knieën ergens naar te kijken.
Uit die kerkers, deels natuurlijke kalkholen, voor een ander gedeelte door geduldig uitgraven ontstaan, kwam geen mens ooit levend terug. In het Schip Argo, waar nooit meer dan één fakkel brandde, leidde men een schimmenleven. Sommigen wenden eraan, vervloekten zelfs de aarde en de hemel boven hen. Het dagelijkse voedsel was een kroes water, slijmachtig groen aan de binnenkant en een korst brood. Een der twee lange muren was betimmerd met drie boven elkaar gelegen rijen van vier of vijf brede planken, waarop, de knieën hoog, achter elkaar de in vergetelheid achtergelaten gevangenen waren gezeten, als roeiers op een Grieks oorlogsschip.
Vormden sterke slaven een tijdelijke meerderheid in het Schip Argo, dan werd er alleen maar gedobbeld, gevochten en tegennatuurlijke ontucht beoefend door degenen wie dit natuur was, of tweede natuur, of die niet krachtig genoeg waren van zich af te slaan en in de vrouwengevangenis door te dringen. Deze laatste werd bewaakt door een wegens belastingontduiking ingesloten oude woekeraarster, die vroeger dansmeisje was geweest in Lechaion; deze tandeloze Meigaira moest eerst bewusteloos worden geslagen; die was niet strafbaar; eigenlijk was er zeer weinig strafbaar in het Schip Argo; de enige straffen waren honger en ziekte, zelden geseling.
Aldus Vestdijk, in zijn hallucinante beschrijving van deze gevangenis uit de oudheid, een paar honderd jaar voordat ene Jezus van Nazareth rondliep.

Inmiddels weet iedereen van de grootste openluchtgevangenis die Gaza heet, waar wel gegeseld wordt. Figuurlijk dan, de gevangenen krijgen opdracht om ergens heen te vluchten waarna daar bommen worden neergegooid en voedseltransporten worden tegengehouden. De beelden zijn de wereld overgegaan.

En nu hebben we dan San Salvador. Geweldige gevangenissen hebben ze daar, heel modern. Amerika huurt er nu ruimtes om de “volksverhuizing van crimineel volk” in andere banen te leiden. Het heet dat de nieuwe machthebber daar, Nayib Armando Bukele Ortez, de misdaad van de straat heeft geveegd. Zonder vorm van proces.
Mensenrechtenorganisaties hebben een iets andere kijk op deze ontwikkeling.
Het heet ook dat er niemand levend vandaan komt.

Nu Is Marco Rubio, de secretary of state van de USA, blij met San Salvador, en hun nieuwe son of a bitch met zijn for profit facilities for imprisoning. De waarnemer van de UNO, Miguel Sarre, zei er dit van: "[It] is a concrete and steel pit where there is a perverse calculation to dispose of people without formally applying the death penalty". Ook deze beelden gaan de wereld over, het lijkt wel of ze met enige trots getoond worden, als reclame voor een product made in San Salvador.
Ik moet denken aan dat nog niet zo oude San Salvador, zo'n veertig jaar geleden, waar een bisschop, Óscar Arnulfo Romero y Galdámez, vermoord werd, voor het altaar, terwijl hij de mis opdiende, door een bende gedekt door de regering. Hij was iets te vriendelijk voor het armere deel van de bevolking.
En aan de moord op vier Nederlandse journalisten, een paar jaar later, terwijl ze verslag deden van de verkiezingen aldaar. Eveneens vermoord onder de dekmantel van het toenmalige regiem.

2500 Jaar beschaving.
Hij is al oud, maar toch nog maar een keer Gandhi, toen ze aan hem vroegen wat hij van de westerse beschaving vond.
Zijn antwoord was helder: I think it would be a good idea.





Friday, March 14, 2025

doing a fantastic job

Bishop Mariann Budde was voor Trump niet de juiste man op de juiste plek.
General CQ Brown was voor Trump niet de juiste man op de juiste plek.
President Volodymyr Zelenskyy is voor Trump niet de juiste man op de juiste plek.

Secretaris-Generaal NAVO Mark Rutte is voor Trump de juiste man op de juiste plek.








Tuesday, March 11, 2025

waar is António Guterres gebleven

Onze grote leider in de strijd tegen climate change, de tipping points en the cooking planet.
Toen wonnen de Republikeinen de verkiezingen, en voor USA was climate change afgelopen – en de MSM namen Guterres, klaarblijkelijk, niet meer serieus.

Hij was toch ook de wereldleider die, na enig aarzelen, het gedrag van Israël durfde te benoemen voor wat het was.
Daarmee vervreemde hij zich van het main stream denken – en bovenal van Netanyahu.
En opnieuw, Trump won de verkiezingen, en Trump en Netanyahu zijn dikke maatjes – jullie weten wel waarom: GAZA PALACE - en nu is Guterres nergens te bekennen.

En bij de schermutselingen tussen Trump/Vance en Europa lijkt hij niet meer op het toneel aanwezig – hij màg niet meer in de spotlights staan!
Ik neem maar even de New York Times als referentiekader - al had ik al lang, ook bij de vaderlandse pers, de idee dat hij genegeerd werd: de laatste keer dat zijn naam genoemd werd was 2 oktober 2024, de dag dat hij tot persona non grata werd verklaard door Israël.
En the Guardian: 12 november vorig jaar, over klimaat: global heating is super-charging disasters.

Arme Guterres.
Met climate change zat hij, mijns inziens, geweldig te overdrijven, en met zijn buiten de werkelijkheid staande onheilstijdingen was hij vooral een leider die mensen bang maakte voor de toekomst.

Wat Israël betreft was hij een verrassende, en aangename dissonant in het orkest van the powers that be.








Thursday, March 6, 2025

ik wou dat het weer eens oorlog was

Toen ik een kleine jongen was las ik Reis door de Nacht, van Anne de Vries, een tetralogie … nou ja, een tetralogietje … over Nederland en de Tweede Wereldoorlog: De duisternis in / De storm steekt op / Ochtendgloren / De nieuwe dag. En die gelezen hebbende, zo'n tien jaar na die oorlog, zat ik op een zondagmiddag bij mijn vriend thuis, en riep plompverloren uit: ik wou dat het weer eens oorlog was.
Ik weet niet meer precies wat de vader van mijn vriend mij antwoordde, maar ik wist wel dat ik nooit meer zoiets stoms moest zeggen.

Opvoedkundig niet zo’n gekke aanpak, maar toch … had die vader doorgevraagd: waarom zeg je dat jongen – dan had ie misschien kunnen leren dat er toch een heleboel literatuur is – literatuur hier als een verzameling van geschreven verhalende teksten – dat in de geesten van mensen nostalgie oproept naar slechtere tijden: nou jongen, ik heb de crisis nog meegemaakt. En als die vader dat van mij gehoord had, en dat doorverteld had in de kerkelijke gemeente, en de dienstdoende ouderling had het meegenomen naar de classis, en de classis naar de synode … en de synode naar de ARP, en de ARP zo het kabinet Den Uyl in … een sneeuwbal die almaar groter mocht worden … wie weet?
Gemiste kans.

Toen ik een man was heb ik Voyage Au Bout de la Nuit gelezen - in de gelauwerde vertaling van Kummer - dat begint met Ferdinand Bardamu die zomaar de Eerste Wereldoorlog binnen stapt.
De Franse schrijver Louis-Ferdinand Céline tekende daarvoor, en die tapte uit een heel ander vaatje dan Anne de Vries A pessimistic view of the human condition in which suffering, old age and death are the only eternal truths. Life is miserable for the poor, futile for the rich, and hopes for human progress and happiness are illusory zegt de Engelse Wiki-schrijver er van.
Als je dat eenmaal gelezen hebt, en daarbij ook nog Mort à credit in je bagage hebt, dan weet je dat je zo’n reis zelfs niet maar één keertje mee wil maken. Dan zul je nooit meer een opwelling krijgen om zoiets stoms te zeggen.

Veel mensen hebben vandaag de dag de indruk weer de duisternis in te gaan, voor zo’n lange reis.

De Democraten in Amerika in ieder geval. Ze hebben het ook wel over veertig jaren in de woestijn - met aan het begin niet verlossing uit de slavernij. En die veertig jaren zouden wel eens minder plastisch kunnen zijn, want ons Trumpje en ons Muskje hebben toch behoorlijke autocratische, zo niet dictatoriale neigingen.

Maar de Europeanen reageren niet veel anders. Leiders en influencers, maar ook briefschrijvers, zien het niet als een verlossing van de Amerikaanse politieke en culturele "onderdrukking" – wat (de blanke man in) Amerika zegt en uitstraalt is goed en wordt overgenomen. Nee, het is bijna een ramp.

En alom klinkt het refrein: ik wou dat het weer eens oorlog was.
Nou ja, ze zeggen het niet letterlijk zo, maar het blijkt uit alles. Rutte, Starmer, Macron, Merz – ze praten elkaar na en zingen allemaal hetzelfde liedje. Europa moet weerbaar zijn en de defensiebudgetten moeten flink omhoog … want dat we weer eens oorlogje gaan spelen, echt oorlogje gaan spelen, warm dus, nu met Rusland, dat staat als een paal boven water.
Én vergeet de Chinzen niet, roept er iemand.

Ik beschouw de wereld wel eens als een dorp. Op het dorpsplein heeft er eentje altijd het hoogste woord, een bully die steevast naar andere bully’s wijst. En nu is dat een beetje veranderd. En daarmee is het plein niet meer wat het vroeger was.
Had de vader van mijn vriend mij maar aangehoord, en het meegenomen naar het dorpsplein. Wie weet, als een steen in de rivier gelegd had dat ook zo maar het politieke discours kunnen veranderen.

Ik hoop op iets heel anders dan oorlog. Misschien gaan we daar waar ze altijd en continue over de straat rollebolden en rollebollen, zolang ik al leef, je weet wel, de straat waar die van I. en die van P. wonen, de boel eens anders beoordelen.
En misschien, heel misschien, is er in de Europese wijk ruimte voor: dat gelazer moet nou maar eens een keertje afgelopen zijn. Oh, als dat eens zou mogen: Europa dat een andere blik gaat werpen, een autonome blik, op het gedrag van Israël … wie weet?

Saturday, March 1, 2025

op leven en dood

Dat is toch een raar gevecht hoor, daar in Roma, ospedale Gemelli, het ziekenhuis waar de Paus is opgenomen.
God die het wel welletjes vindt met zijn Stellvertreter, ’t heeft lang genoeg geduurd, en hij moet ook om zijn Kerk denken – die kun je niet laten beheren door een man die op sterven na dood is.

En Bergoglio die vindt dat hij het goed doet, en nog niet wil opgeven.

En rondom Bergoglio allemaal behulpzame handen, en buiten voor het ziekenhuis biddende mensen en nog veel meer gelovigen die in gedachten bij hem zijn, en iedereen probeert zo de bedoelingen van God de Vader te dwarsbomen. Je zou het haast vergelijken met Zelensky, die vindt dat hij voor de vrije wereld een zware taak goed aan het vervullen is, en Trump – die zichzelf toch inmiddels een soort God vindt geworden die toch al denkt dat iedereen hem tegenwerkt ... wij bijvoorbeeld, die onze Oekraïense vriend zo ongeveer heilig verklaard hebben - en zegt: ga jij nou maar uit de weg.

Het lot van veel trouwe dienstknechten: ze vinden dat ze hun werk goed doen en er nog lang niet aan toe zijn om toegezongen te worden als een Heilige, rustend na zijn werk, en de baas die denkt: sterft, gij oude vormen en gedachten, ’t is al erg genoeg dat ik mezelf altijd weer met zo’n “nieuwe” oude man laat opzadelen.








Friday, February 21, 2025

de Biden-tragiek

Hoe zal Biden zich nu voelen?
Hij is opgevolgd door een niet zo presidentiële figuur. Een man die tijdens de verkiezingen niet vriendelijk voor hem was, waar hij even op vriendelijke wijze een kopje thee mee gedronken heeft in het Witte Huis na diens overwinning – moet zo ongeveer geschetst kunnen worden zoals Wilders het kopje thee van Job Cohen met moslims heeft geobserveerd – waarna tijdens de inauguratie verwijten expliciet werden uitgesproken – onder het kopje reversing a horrible betrayal citeert een nieuwsbrenger Trump: My recent election is a mandate to completely and totally reverse a horrible betrayal, and all of these many betrayals that have taken place … overigens zonder zijn voorganger met name te noemen, maar dat lijkt me een zeer schrale troost: Biden moest, eerste rang zittend, het allemaal aanhoren, het hoofd machteloos gebogen.

En nu zit hij met zijn vrouw, in zijn Delaware home - en zal wellicht af en toe ook nog wel zijn buitenplaats opzoeken waarvan een andere nieuws outlet schreef Rehoboth Beach is no longer a presidential retreat
… en mag mokken over vier frustraties:

- het verlies van de Democraten dat hem aangerekend wordt
- een opvolger die alles aan het afbreken is wat hij nagelaten heeft
- opgevolgd te zijn door een regiem dat misschien niet fascistisch genoemd mag worden maar er toch wel dik tegen aanschurkt
- de dood van 65.000 Palestijnse baby’s, kinderen, vrouwen en mannen, als collateral damage bij een – ijdele – poging van "zijn vriend" Netanyahu om het Hamas-bewind neer te slaan

Hoe zou die zich voelen?
En hoe rechtvaardig is het dat hem deze zaken aangerekend worden?

Ik heb na de verkiezingen niet meer veel pleidooien gezien om niet Biden de schuld te geven van het verlies van de Democraten, en dat is dan eufemistisch uitgedrukt. En dat verlies van de Democraten heeft de weg vrijgemaakt voor een puinruimer – zoals in Nederland de opvolgers van Den Uyl, toch ook een aardige vent, zich puinruimer noemden (en wij weten inmiddels dat dat puinruimen weer andere puinhopen heeft opgeleverd).
Erger, het verliezen van de verkiezingen heeft een (pseudo-)fascistisch regiem mogelijk gemaakt. Hoe lang zal het duren voordat het opbergen van vluchtelingen en migranten in concentratiekampen in Midden Amerika Biden in de schoenen zal worden geschoven, zo van: als jij maar niet zo'n slappe houding had gedemonstreerd tegenover die stromen van vreemdelingen die ons land in wilden dan had Trump zich niet zo lelijk voor hoeven te doen, dan hadden die mensen nu nog gezellig op een bankje voor hun hutje gezeten … pijpje rokend, wie weet.

Wel, wat die 65.000 dooie Palestijnen betreft ... lang geleden uit hun huis en van hun land verjaagd, om in de open gevangenis die Gaza heet van hot naar her gejaagd te worden, totdat de laatste “veilige” plek tegen de IDF-mannen de plek bleek waar ze vertrapt konden worden ... wat al die afgeslachte mensen betreft, er is, geloof ik, niet één Democraat die hem daarvan de schuld geeft. En er is geen Republikein die daarvan wakker ligt. En al die rechtse stemmers die Wilders, of Weidel, of Le Pen, en noem maar op, om zich heen verzamelen klapten in hun handen. Dat is een veilige vluchthaven voor een geest die zulk een last moet dragen.

Maar er zijn toch ook wel heel wat redelijke mensen die hem die schuld aanrekenen. Ik weet niet hoe groot die groep is, maar hij is er - ik reken mijzelf tot die groep – en hij is groeiende, zeker nu we weten hoe Trump het wil gaan oplossen. En als er straks geen Palestijn meer in het beloofde land woont, en er staan vakantietorens en casino's aan de kust van Gaza, waar rijke Israëliërs en Amerikanen én rijke Arabieren ... en ook nog wel rijke Duitsers, vast ... zich vermaken, dan mag Biden zich dat zwaar aanrekenen.
Vanaf het begin heeft ie meegedaan aan de leugens die deze oorlog heeft opgeleverd. Waaronder één van de eerste leugens, namelijk dat hij foto’s had gezien van onthoofde baby’s - toen hij dat later terug moest nemen was hij te laf om dat zelf aan ons te vertellen, dat liet hij aan een woordvoerder over. En tot het bittere einde heeft hij medeverantwoordelijkheid gedragen bij het onderdrukken van de waarheid.


Een verbitterd man?
Ik kan me vergissen, maar volgens mij is dat nog te zachtjes uitgedrukt.



Tuesday, February 11, 2025

niet gebraden haantjes

Een interessant berichtje op Teletekst:
En ik moest meteen aan de menselijke abortuspraktijk denken.

Opvallende mededeling is, wat dat betreft: het is steeds beter mogelijk om al in het ei het geslacht te bepalen. Okay, we tillen er in Nederland wat minder zwaar aan dan in de Verenigde Staten, maar toch: een abortus uitvoeren zonder dat je weet wat je aborteert … dat lijkt me zelfs in Nederland een brug te ver. "Steeds beter mogelijk", jaja, en ook het zogenaamde seksen van kippen is nog steeds een penibele aangelegenheid begrijp ik.

Maar wat te denken van deze zin: Haantjes worden dan uit het broedproces gehaald, zodat ze niet geboren worden. Als we dit nu eens als omschrijving voor abortus hanteren - okay, eufemistisch, maar toch – kunnen we er dan misschien wel, of beter mee leven: we halen de vrucht uit het zwangerschapsproces. Of: ik heb de vrucht uit mijn zwangerschapsproces laten halen, zodat het niet geboren hoefde te worden.

Maar goed, die haantjes. Ik moest ook denken aan climate change. En aan oorlogsvoering. Kun je dat gedrag – het misbruik van de planeet, of het gooien van bommen en het storten van bloed op een aardkorst die daar niet voor gemaakt is – aan haantjes toeschrijven?
Met climate change is dat misschien moeilijk – al meent de UNO dat vrouwen meer slachtoffer zijn dan dader én, duidelijker nog, dat women are uniquely situated to be agents of change (bold van de UNO). Zoals dit plaatje van Extinction Rebellion ook duidelijke taal spreekt. Nou ja, wat vechten betreft en bloed storten, durf ik zo wel te zeggen dat mannen daar toch wel een leidende rol in vervullen. De kersverse Amerikaanse minister van Defensie was daarover niet mis te verstaan.

Dus, is het misschien een idee … uh, suggestie hoor, om er over na te denken bedoel ik, meer niet … om, zoals we haantjes behandelen vanwege het gemis aan eierproductie, de menselijke haantjes te gaan behandelen vanwege hun production-driven behaviour (term uit een rapport van de European Union) of innovation-driven development (scholarly term) én een overschot aan vechtlust. Genoeg kinderen ter wereld brengen hoeft geen probleem te zijn, dat hebben de zaaddonornarcisten (term ontleend aan de Volkskrant) wel bewezen.

Ik vraag maar wat.








Sunday, February 9, 2025

keeping up appearances

De United States of America heeft zichzelf altijd de meest hoogstaande democratie gevonden, het heilige der heiligen. A City on a Hill, een licht voor de wereld – daarmee verwijzend naar het evangelie van Matteüs. Ook wel: a beacon of hope.
Ook hier weer een flagrante ontkenning van de scheiding van God en de Staat.
Bovendien, ik heb dat altijd niet alleen overdreven gevonden, maar een (zeer) verwrongen beeld. Inmiddels zijn ze, als een schip op het strand, een baken in zee voor andere democratieën. Geen baken van hoop.

Ik zou het niet durven opschrijven als ik het zelf verzonnen had. Maar er zijn genoeg Amerikanen die daar ook zo over denken. Hier is zo’n mijmering daarover: America as the shining city upon a hill
Deze plaat komt uit de blogpost die aan bovenstaande link is verbonden. De schrijver daarvan is, zoals gemeld, ook zeer kritisch, en ik vind dat dat zichtbaar is in de gekozen illustratie. Er is wel shining, en er is ook wel een heuvel maar het ziet er toch niet naar uit dat er (al) een stad is. Er zijn in ieder geval donkere wolken.
De prominent aanwezige vrouwelijke figuur, eerder een mooie meid dan een goddess, zou de Manifest Destiny moeten verbeelden, de idee dat de blanke man door God geroepen was om het Noord Amerikaanse continent in te richten en te onderhouden.

Wel, mocht dat ooit zo zijn geweest, Amerika als hét lichtende voorbeeld voor de wereld … een Amerikaanse burger mag toch wel chauvinistisch zijn home of the brave de hemel in prijzen, al roept dit nu ook het beeld op van James Joyce’s Citizen: proffering a belligerent ultranationalist political philosophy, tinged with xenophobia, to anyone within earshot … het lichtende voorbeeld dus, dan wordt de verrotting die inmiddels heeft plaats gevonden, en zich manifesteert in het gedrag van Trump, ook en vooral gedemonstreerd in deze editorial van de New York Times: Now Is Not the Time to Tune Out
Ze enumereren een heleboel “ernstige” overschrijdingen van drempels, wetten die met de voeten getreden worden, maar ook wel dingen waarvan ik me verwonderd afvraag: kan dat niet door de beugel?

Om een voorbeeld van de ernstige, angstige overschrijdingen te noemen, daar waar Trump, toch de hoogste gezagdrager, zich ernstig heeft vergaloppeerd: de gratieverlening aan alle Jan 6 insurrectionists. Officieel heeft hij die bevoegdheid, maar niet met de bedoeling vijanden van de democratie, die wetshandhavers aangevallen hebben en verantwoordelijkheid dragen voor de dood van enkelen van hen, vrij op de straat te zetten en ze aldus aan te moedigen.

En ook eentje die ik niet als overschrijding van zijn bevoegdheden zou willen aanmerken: Trump heeft zich een adviseur aangemeten. Musk. Okay, oogt niet als een sympathieke man, in ieder geval niet tegenover de harde werkers van de overheid. En iedere werker roept ach en wee, en ook alle democraten, leadership, kiezers en pundits altesaam. Die man is ongekozen zeggen ze, en ook niet gescreened. En ik denk: nou en, dat is in NL schering en inslag, voor ieder ministerie afzonderlijk, en daar zitten ook nog DEI-protagonisten bij.

Maar er is er ook een die de NYT niet noemt. Daar waar Trump als President van de Verenigde Staten, die shining city upon a hill, de moral guardrails aan zijn laars lapt, en helemaal met zijn eigen belang bezig is: zijn “gesol” met de Palestijnen en zijn “geinige plannetje” met Gaza wordt niet vermeld. Gesol is een eufemisme van jewelste natuurlijk, maar ik noem het maar zo, want onder Trump’s whatch is er in ieder geval, op het moment van schrijven, nog geen bom gevallen. Nog niet.

Wel, het is heel begrijpelijk van de NYT dat ze Gaza niet noemt, want op het moment dat ze dat zouden noemen, zouden ze zichzelf en de democraten een bijna verblindende spiegel voorhouden.
Daarmee gedraagt de NYT zich als de gemiddelde democratische kiezer, want die vindt nog steeds dat Biden/Harris ten onrechte is ondergegaan, en die wil in dit verband niet praten over het doodslaan van een kleine 65.000 Palestijnse vrouwen kinderen mannen.
Het is de schuld van de uncommitted dat Trump nu aan de macht is, vooral die van Michigan, die zijn daarmee begonnen en Biden is daarmee ten onrechte gestraft voor wat deze niet-kiezers wel Biden’s war hebben genoemd, waaraan verbonden wat de Palestijnen aanduiden als Biden’s legacy: de genocide in Gaza.

En van dat aankleven had in ieder geval een fatsoenlijke vrouw als Kamela Harris verschoond moeten blijven. Vinden de Democraten.